Asento acuto

On primo precursor de l'asento acuto el xe sta el 'apex, doparà inte i scriti in łéngua latina par marcar ła cuantità vocàłega.

El asento acuto el se vede par ła prima volta co sto nome inte ortografia del grego antigo andove el indegava na sìłaba co on tono alto.

L'accento acuto ze prexente in molte lingue par indicare una particolare intonazione su diverse vocali:

• łéngua vèneta:inte ła vocałe é, ó
• łéngua francexe: inte ła vocałe é
• łéngua spagnoła: inte łe vocałi á, é, í, ó, ú
• łéngua catełana: inte łe vocałi é, í, ó, ú
• łéngua ołandexe: doparà par destìnguar parołe conpagne ma co asento difarente: één – een
• łéngua italiana: inte ła vocałe é, ó.
• łéngua gałisiana
• łéngua lakota
• łéngua leonexe
• grego moderno: inte łe vocałi ά, έ, ή, ί, ό, ύ, ώ
• łéngua portoghexe: inte łe vocałi á, é, í, ó, ú
• łéngua rusa
• łéngua danexe e łéngua svedexe
• łéngua gałexe: su á, é, í, ó, ú, ẃ, ý
• łéngua ungarexe: inte łe vocałi á, é, í, ó, ú
• łéngua piemontexe: inte łe vocałi é, ó.
• łéngua ceca e łéngua slovaca

El asento acuto el cànbia el vałor de ła létara inte ła cuała el xe metesto, canbiàndoghene el tono, ła longhesa e ła intensità

Verturacanbia

El asento el msotra ła vertura de łe vocałi e e o in difarenti łéngue romanxe. In vèneto, fransexo, spagnoło e italian łe łétare co asento acuto łe xe sarae, in portoghexo invese łe xe verte.

Intensitàcanbia

In vèneto, spagnoło, catełan, gałego e portoghexe el asento el parmete de far capir che ła létara ła ga da èsar pronunsada co major intensità.

Longhesacanbia

In ceco, slovaco, ungarexe e irlandexe el ìndega na vocałe longa.

• Asento grave
• Asento gràfego
• Asento (lenguìstega)