Syudad han Vaticano

An Syudad han Vaticano nga ha opisyal nga pagtawag Estado han Syudad han Vaticano (Initalyano: Stato della Città del Vaticano;[lower-alpha 1] Linatin: Status Civitatis Vaticanae),[lower-alpha 2][lower-alpha 3] usa nga ginpalibotan hin tuna nga soberano nga syudad-nga-estado. An teritoryo hini amo in ginpalibotan hin bungbung nga enclave ha sakob han syudad han Roma. Ha kadako nga 44 ka hektarya (108.7 nga acre) amo ini an giguti-ayi nga naglulugaring nga estado han kalibutan.[6]

Estado han Syudad han Vaticano

Status Civitatis Vaticanae  (Linatin)
Stato della Città del Vaticano  (Initalyano)
[1]
Bandira han Syudad han Vaticano
Bandira
Coat of arms han Syudad han Vaticano
Coat of arms
Awit: Inno e Marcia Pontificale  (Initalyano)
"Pontifisyo nga Awit ngan Marcha"
Kahamutang han  Syudad han Vaticano  (green) ha kontinente nga Europeo  (dark grey)  —  [Legend]
Kahamutang han  Syudad han Vaticano  (green)

ha kontinente nga Europeo  (dark grey)  —  [Legend]

PamunuanSyudad han Vaticano[2]
Opisyal nga mga pinulunganInitalyano[3]
Ethniko nga mga grupo
mga Italyano, mga Swiza (mga Swiza nga Bantay), iba pa [4]
KagamhananUnitaryo nga monarkiya absoluta[5] ha ilarom hin pansingbahan[6] ngan elihido[7] nga teokrasiya[8]
• Soberano nga entidad
Santa Sede
• Soberano
Francisco
• Maghirilom hin Estado
Pietro Parolin
• Mangulo han
Governorato

Fernando Vérgez Alzaga
MagbabalaodPontifisyo nga Komisyon
Paglugaring 
tikang han Ginhadi-an han Italya
• Pacto Letrán
11 Pebrero 1929
Langyab
• Bug-os
0.44 km2 (0.17 sq mi) (ika-233)
Kamolupyohan
• Hulyo 2009 estimate
826[9] (ika-220)
• Densidad
1,877/km2 (4,861.4/sq mi) (ika-6)
SalapiEuro (€)[10][11] (EUR)
Zona hin orasUTC+1 (CET)
• Summer (DST)
UTC+2 (CEST)
Dapit hin pagmanehartuo[note 1]
Kodigo hin pagtawag+379[12]
Internet TLD.va

Ginhimo ini pinaagi han Kasabotan han Letran (puyde liwat tawagon nga Pacto de Letrán o Lateran Treaty) han 1929 nga bag-o nga entidad. An kataposan nga nahabilin han kasanhi (756 tubtob 1870) nga mga Estados Pontificios ginbug-os nga ginlakip ngadto han Italyano nga estado, nga han una usa nga ginhadi-an, dida han 1870, nga amo gihapon an naglakip hin iba nga mga estado nga Italyano sugad han Duha nga Sicilias, nga nagin nagsunod-nga-estado han ngatanan hini nga mga estado ha mga katungod ngan mga obligasyon.

An Syudad han Vaticano usa nga diri-gin-ereder, nga gin-eelihir nga kanan-kapadi-an nga monarkiya nga ginpapamunoan han Obispo han Roma — an Papa Katoliko. An gihataasi nga mga funsyonaryo han estado hini mga kapadi-an han Singbahan Katoliko. Amo ini an soberano nga teritoryo han Santa Sede (ha Linatin: Sancta Sedes; ha literal nga Winaray: Baraan nga Lingkoranan o Baraan nga Lingkoran) ngan dinhe nahimutang an Palasyo Apostoliko — an opisyal nga urukyan han Papa — ngan han Curia Romana. Amo nga, samtang an lingkoranan han simbahan (katedral) han Papa komo Obispo han Roma (an Basilika han San Juan Letrán) nahamutang ha gawas han mga bungbong hini, ha Roma, an Syudad han Vaticano amo an sinisiring nga kapital hin gobyerno han Simbahan Katolika.

Ngaranigliwat

An ngaran nga Syudad han Vaticano syahan nga gin-gamit dida han Kasabotan han Letrán, nga ginpirma dida han 11 han Pebrero 1929, nga nagtúkod han yana nga syudad-nga-estado. Ginkuha an ngaran tikang han Pungtod han Vaticano, an heyograpiko nga kahamutangan han estado. An "Vaticano" ginkúhà tikang hin ngaran hin Etruscano nga gin-ukyan, Vatica o Vaticum nga buot sidngon taramnan, nga nahamutang dida han kahaluag nga gintawag han mga Romano nga vaticanus ager, "Vaticano nga teritoryo".

An opisyal nga Initalyano nga ngaran han syudad Città del Vaticano o, kun poropormal, Stato della Città del Vaticano, buot sidngon "Estado han Syudad han Vaticano". Bisan kun an Santa Sede (nga laín tikang han Syudad han Vaticano) ngan an Singbahan Katolika nagamit hin Pansingbahan nga Linatin ha opisyal nga mga dokumento, nagamit an Syudad han Vaticano han Initalyano komo opisyal nga yinaknan. Status Civitatis Vaticanæ an Linatin nga ngaran;[16][17] gin-gagamit ini ha mga opisyal nga dokumento, diri la han Santa Sede kundi han kadam'an nga mga opisyal nga dokumento han Singbahan ngan han Papa.

Mga tigamanigliwat

  1. Stato della Città del Vaticano (Initalyano nga kaluwas: [ˈstaːto della tʃitˈta ddel vatiˈkaːno])[14][15] amo an ngaran nga gingagamit ha nahasurat han Batakan Balaod han estado ngan han opisyal nga websayt han estado.
  2. An Pansingbahan, ngan sugad man, opisyal, nga pagluwás [ˈstatus tʃiviˈtatis vatiˈkane]; an Klasikal nga pagluwás [ˈstatʊs kiːwɪˈtaːtɪs waːtɪˈkaːnae̯].
  3. Ha mga yinaknan nga ginagamit han Secretariat hin Estado han Santa Sede (gawas han Winaray ngan Initalyano nga ginpahayag na ha igbaw):
    • Frinanses: Cité du VaticanÉtat de la Cité du Vatican
    • Inaleman: Vatikanstadt, cf. VatikanStaat Vatikanstadt (ha Austria: Staat der Vatikanstadt)
    • Kinatsila: Ciudad del VaticanoEstado de la Ciudad del Vaticano
    • Pinolako: Miasto Watykańskie, cf. WatykanPaństwo Watykańskie
    • Pinortuges: Cidade do VaticanoEstado da Cidade do Vaticano

Mga pinanbasaranigliwat

  1. It mga bisita nga mga turista diri gintutugotan pagmanehar ha sakob han Vaticano nga waray ispisyal nga pagtugot, nga agsob ginhahatag la ha mayda mga panuyo hin trabaho hin opisina ha Vaticano.

Mga ginkutloigliwat

Bibliograpiyaigliwat

Mga sumpay ha gawasigliwat

The Vatican pagtugway hit paglakat tikang ha Wikivoyage


Mga Nasod ha Europa
Albanya | Alemanya | Andorra | *Armenya | *Aserbaiyan | Austrya | Belarus | Belhika | Bosnya ngan Hersegovina | Bulgarya | Dinamarka | Eslovakya | Eslovenya | Espanya | Estonya | Finlandya | Fransya | Gresya | *Georgia/Heorhya | Hungarya | Irlanda | Islandya | Italya | *Kasahistan/Kazakhstan | Kroasya | Lestenstin | Letonya | Lituanya | Luxemburgo | Malta | Moldavya | Monaco | Montenegro | Nederlandes/Paises Bajos | Norte nga Macedonia | Noruega | Polonya | Portugal | Reino Unido | Rumanya | *Rusya | San Marino | Serbya | Suwesya | Suisa | Syudad han Vaticano | Republika Tseka | *Tsipre | *Turkeya | Ukranya
Iba nga mga teritoryo: Akrotiri ngan Dhekelya | Esvalbard | Feroe nga Islas | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Isla han Man