Bakal

Para sa ibang gamit, tingnan ang Yero (paglilinaw).
Para sa ibang gamit, tingnan ang Bakal (paglilinaw).
Para sa ibang gamit, tingnan ang Hero (paglilinaw).
Para sa ibang gamit, tingnan ang Iron (paglilinaw).

Ang bakal, yero, iyero, uwit, hero, o hiero (Kastila: hierro, Ingles: iron), may atomikong bilang na 26, atomikong timbang na 55.847, punto ng pagkatunaw na 1,535oC, punto ng pagkulong 3.00, espesipikong grabidad na 7.874 [sa 20oC], mga balensiyang 2, 3, 4, at 6) ay isang elementong kimikal at metalikong may simbolong Fe. Makinang ito at may hawig ang kaputian sa kulay ng pilak. Napupukpok ito, nahuhubog, at nababatak. Nakakagawa mula rito ng balani. Sa teknolohiya at industriya, nagagamit ang elementong ito sa konstruksiyon at paggawa ng mga makinarya, sa napakaraming kaparaanan.[5]

Bakal, 26Fe
Pure iron chips with a high purity iron cube
Bakal
Alotropiyasee Allotropes of iron
Hitsuralustrous metallic with a grayish tinge
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Fe)
  • 55.845±0.002
  • 55.845±0.002 (pinaikli)[1]
Bakal sa talahanayang peryodiko
HydrogenHelium
LithiumBerylliumBoronCarbonNitrogenOxygenFluorineNeon
SodiumMagnesiumAluminiumSiliconPhosphorusSulfurChlorineArgon
PotassiumCalciumScandiumTitaniumVanadiumChromiumManganeseIronCobaltNickelCopperZincGalliumGermaniumArsenicSeleniumBromineKrypton
RubidiumStrontiumYttriumZirconiumNiobiumMolybdenumTechnetiumRutheniumRhodiumPalladiumSilverCadmiumIndiumTinAntimonyTelluriumIodineXenon
CaesiumBariumLanthanumCeriumPraseodymiumNeodymiumPromethiumSamariumEuropiumGadoliniumTerbiumDysprosiumHolmiumErbiumThuliumYtterbiumLutetiumHafniumTantalumTungstenRheniumOsmiumIridiumPlatinumGoldMercury (element)ThalliumLeadBismuthPoloniumAstatineRadon
FranciumRadiumActiniumThoriumProtactiniumUraniumNeptuniumPlutoniumAmericiumCuriumBerkeliumCaliforniumEinsteiniumFermiumMendeleviumNobeliumLawrenciumRutherfordiumDubniumSeaborgiumBohriumHassiumMeitneriumDarmstadtiumRoentgeniumCoperniciumNihoniumFleroviumMoscoviumLivermoriumTennessineOganesson


Fe

Ru
manganesebakalcobalt
Atomikong bilang (Z)26
Pangkatpangkat 8
Peryodoperyodo 4
Bloke  d-block
Konpigurasyon ng elektron[Ar] 3d6 4s2
Mga elektron bawat kapa2, 8, 14, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STPsolido
Punto ng pagkatunaw1811 K ​(1538 °C, ​2800 °F)
Punto ng pagkulo3134 K ​(2862 °C, ​5182 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)7.874 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)6.98 g/cm3
Init ng pusyon13.81 kJ/mol
Init ng baporisasyon340 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init25.10 J/(mol·K)
Presyon ng singaw
P (Pa)1101001 k10 k100 k
at T (K)172818902091234626793132
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon−4, −2, −1, 0, +1,[2] +2, +3, +4, +5,[3] +6, +7[4] (isang anpoterong oksido)
ElektronegatibidadEskala ni Pauling: 1.83
Mga enerhiyang ionisasyon
  • Una: 762.5 kJ/mol
  • Ikalawa: 1561.9 kJ/mol
  • Ikatlo: 2957 kJ/mol
  • (marami pa)
Radyong atomikoemperiko: 126 pm
Radyong KobalenteLow spin: 132±3 pm
High spin: 152±6 pm
Radyong Van der Waals194 [1] pm
Color lines in a spectral range
Mga linyang espektral ng bakal
Ibang katangian
Likas na paglitawprimordiyal
Kayarian ng krystalbody-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for bakal

a=286.65 pm
Kayarian ng krystalface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for bakal

between 1185–1667 K; a=364.680 pm
Bilis ng tunog manipis na bara5120 m/s (sa r.t.) (electrolytic)
Termal na pagpapalawak11.8 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad80.4 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad96.1 nΩ⋅m (at 20 °C)
Puntong Curie1043 K
Magnetikong pagsasaayosferromagnetic
Modulo ni Young211 GPa
Modulo ng tigas82 GPa
Bultong modulo170 GPa
Rasyo ni Poisson0.29
Eskala ni Mohs sa katigasan4
Subok sa katigasan ni Vickers608 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell200–1180 MPa
Bilang ng CAS7439-89-6
Kasaysayan
Pagkakatuklasbefore 5000 BC
Simbolo"Fe": from Latin ferrum
Pangunahing isotopo ng bakal
Iso­topoAbudansyaHalf-life (t1/2)Paraan ng pagkabulokProdukto
54Fe5.85%matatag
55Fesyn2.73 yε55Mn
56Fe91.75%matatag
57Fe2.12%matatag
58Fe0.28%matatag
59Fesyn44.6 dβ59Co
60Fetrace2.6×106 yβ60Co
Kategorya Kategorya: Bakal

Mga sanggunianbaguhin

  1. "Standard Atomic Weights: Iron". CIAAW. 1993.
  2. Ram, R. S.; Bernath, P. F. (2003). "Fourier transform emission spectroscopy of the g4Δ–a4Δ system of FeCl". Journal of Molecular Spectroscopy. 221 (2): 261. Bibcode:2003JMoSp.221..261R. doi:10.1016/S0022-2852(03)00225-X.
  3. Demazeau, G.; Buffat, B.; Pouchard, M.; Hagenmuller, P. (1982). "Recent developments in the field of high oxidation states of transition elements in oxides stabilization of six-coordinated Iron(V)". Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie. 491: 60–66. doi:10.1002/zaac.19824910109.
  4. Lu, J.; Jian, J.; Huang, W.; Lin, H.; Li, J; Zhou, M. (2016). "Experimental and theoretical identification of the Fe(VII) oxidation state in FeO4". Physical Chemistry Chemical Physics. 18 (45): 31125–31131. Bibcode:2016PCCP...1831125L. doi:10.1039/C6CP06753K. PMID 27812577.
  5. Gaboy, Luciano L. Iron, Fe, bakal, yero, uwit, hero - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Kimika ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wiki Baike sa pagpapalawig nito.

🔥 Top keywords: Mahal na ArawUbong-dalahitJosé RizalUnang PahinaSimbahang Katolikong RomanoAng Pitong Huling SalitaHuwebes SantoNatatangi:MaghanapNoli Me Tángere (nobela)United KingdomVisita IglesiaEl filibusterismoBiyernes SantoAraw ng KagitinganEnkripsiyonSenakuloFrancisco BalagtasPulmonyaUnang Digmaang PandaigdigTalaan ng mga Pangulo ng PilipinasGastroenteritisMga HudyoTuberkulosisKatas ng pukeFerdinand MarcosSimbahang Katolika RomanaIbong AdarnaPamamaga ng lalamunanImpeksiyon sa daanan ng ihiWikang TagalogTalaan ng mga kabanata sa Noli Me TangerePangasinanPasko ng Muling PagkabuhayIglesia ni CristoEstados UnidosEat Bulaga!Sakit sa ibaba ng likodPanahon ng KuwaresmaFlorante at LauraManuel RoxasAngelica PanganibanAba Ginoong MariaPilipinasSelosAndrés BonifacioSingkamasLupang HinirangPasyon (Kristiyanismo)Pang-uriIslamPananakit ng bayagKultura ng PilipinasSingaw (sakit)Sabado de GloriaKulugoLinggo ng PalaspasBongbong MarcosRamon MagsaysayPagkalat ng Pertussis sa Kalakhang MaynilaKasaysayan ng PilipinasKatipunanTrinidadHepataytis CIkalawang Digmaang PandaigdigIkatlong Republika ng PilipinasPang-abayEmilio AguinaldoPandiwaRodrigo DuterteAlmuranasLabindalawang AlagadPigsaAlamat ng pinyaMoisesElpidio QuirinoLianne ValentinLuwalhati sa AmaAntonio LunaHudyong KristiyanoHesusLabanan sa YultongTalaan ng mga Kabanata sa Noli Me TangereMarijuanaÑCarlos P. GarciaTulinganMga pangkat etniko sa PilipinasCabuyaoAng Huling El BimboBalisawsawModule:ArgumentsLalaking nakikipagtalik sa kapwa lalakiUpuanMaikling kuwentoPamamaga ng mataMapaPagkamakabansaManggaDiosdado Macapagal