1947 сыл
Сыллар |
---|
1943 1944 1945 1946 — 1947 — 1948 1949 1950 1951 |
Уоннуу сыллар |
1910-с 1920-с 1930-с — 1940-с — 1950-с 1960-с 1970-с |
Үйэлэр |
XIX үйэ — XX үйэ — XXI үйэ |
1947 сыл.
Туох буолбутауларыт
Тохсунньууларыт
- Тохсунньу 2 — Сахалин уобалаһа тэриллибит. Саҥа уобалас сорҕото дьоппуоннартан төннөрүллүбүтэ, онтон сорҕото Хабаровскай кыраайтан таһаарыллыбыта.
- Тохсунньу 31 — Ленинградка 2-с Бүтүн Сойуустааҕы география сийиэһигэр Окладников А. П. «Приосхождение якутской народности» диэн дакылааты аахпыт.
Олунньууларыт
- Олунньу 10 — Аан дойду иккис сэриитигэр хотторбут Италия, Румыния, Венгрия, Болгария, Финляндия биир өттүттэн уонна кыайыылаах тахсыбыт сойуустаахтар -иккис өттүттэн -Парижтааҕы эйэ сөбүлэҥнэригэр илии баттаабыттар. Бу сөбүлэҥнэринэн хотторбут дойдулар тутулуга суох буолаллара уонна Холбоһуктаах Наассыйалар тэрилтэлэригэр киирэллэрэ бигэргэтиллибит, элбэх репарация төлөөбүттэр.
- Олунньу 12 — Приморскай кыраайга Сихотэ-Алинь хайаларыгар улахан метеорит түспүт. 60-100 тонналаах тимир метеорит сиргэ тиийиэн иннинэ салгыҥҥа бытарыйбыт.
- Олунньу 15 — «ССРС гражданнара уонна атын дойду дьоно ыал буолууларын бобуу туһунан» ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Бөрөсүүдьүмүн ыйааҕа тахсыбыт. Бу ыйаах Аҕа дойду Улуу сэриитигэр элбэх эр киһи өлбүтүн иһин таһаарыллыбыт. Атын дойду дьонун кытта көссүүлэспит да дьахталлар норуот өстөөхтөрүн курдук буолбуттара, хаайыыга ыытыллаллара.
- Олунньу 25 — сэбиэскэй НКВД Венгрияҕа Бела Ковач диэн дьоҕус сири баһылааччылар тутулуга суох баартыйаларын генеральнай сэкиритээрин тутан дойду парламена утарбытын үрдүнэн ССРС-ка депортациялаабыт. Бу тутуу Венгрияҕа былаас уларыйыытын сүрүн түгэнэ этэ.
- Олунньу 28 — Тайваҥҥа Гоминьдан былааһын утары өрө туруу саҕаламмыт. Өрө турууну аармыйа элбэх хааны тоҕон хам баттаабыта.
Кулун тутаруларыт
- 1947 — Москубаҕа Эдэр суруйааччылар бастакы бүтүн Сойуустааҕы мунньахтара аһыллыбыт. Түмүктүүр мунньах кулун тутар 10 күнүгэр буолбут. Бу мунньахха саха бэйиэтэ Леонид Попов кыттыбыта, онно сылдьан билсибит тылбаасчыттара кэлин кини саха бэйиэттэриттэн саамай элбэхтик тылбаастанар буолуутугар көмөлөспүттэрэ[1].
- Кулун тутар 12 — Уота суох сэрии: АХШ бэрэсидьиэнэ Гарри Трумэн Кэҥгириэс мунньаҕар тыл эппит, ССРС дьайыытыгар киирбэттэрин туһугар Грецияны уонна Туурсуйаны үбүнэн өйүүргэ ыҥырбыт.
Муус устаруларыт
- Муус устар 28 — Билимнэр Академияларын Саха Сиринээҕи чинчийэр базата тэриллибит.
Ыам ыйауларыт
- Ыам ыйын 29 — Саха театрыгар Жирков М. Н. уонна Г. Литинскэй суруйбут "Сир симэҕэ" («Полевой цветок») диэн саха маҥнайгы балета туруоруллубут. Сүрүн баартыйаны Иннокентий Христофоров толорбут.
Бэс ыйауларыт
- Бэс ыйын 19 — Верхоянскай куорат суруксутун уола устуорук учуонай Афанасий Новгородов Тыл, литератуура уонна устуоруйа институутун дириэктэрэ буолбут.
- Бэс ыйын 26 — Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиума «Саха сирин норуодунай артыыһа» диэн ытык ааты олохтообут.
От ыйауларыт
- От ыйын 11 — Алдан уокуруга ликвидацияламмыт.
Атырдьах ыйауларыт
- Атырдьах ыйын 15 — Ииндийэ уонна Пакистан тутулуга суох буолбуттар. 190 сыл устата Улуу Британия баһылаабыт Ииндийэтин дьон итэҕэлинэн көрөн икки судаарыстыбаҕа араарбыттара. Арахсыы кэнниттэн саҥа судаарыстыбалар икки ардыларыгар улахан миграциялар саҕаламмыттара.
Алтынньыуларыт
- Алтынньы 14 — Америка летчига Чак Йегер бастакынан тыас түргэнин куоһарбыт.
- Алтынньы 27 — Садын оройуона ликвидацияламмыт. Садын уонна Чуона нэһилиэктэр Сунтаар оройуонугар киирбиттэр, онтон Ботуобуйа нэһилиэгэ — Ленскэй оройуоҥҥа.
Төрөөбүттэруларыт
- Тохсунньу 16 — Тамара Андреева — эбэҥки омугун тылын, фольклорун, култууратын үөрэтэр чинчийээччи.
- Тохсунньу 18 — Такэси Китано — Дьоппуон киинэ режиссёра, артыыһа, сценариһа, суруйааччыта.
- Тохсунньу 20 — Бурнашев Роберт Андреевич, экономист, политика уонна ил диэйэтэлэ.
- Тохсунньу 25 — Николай Устинов — саха мелодииһа.
- Тохсунньу 26 — Раиса Коробцова — Саха Сирин сэбиэскэй кэминээҕи, Саха Сирин партийнай тэрилтэтин устуоруйатын чинчийээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата.
- Олунньу 15 — Данил Бурцев — норуот эпоһын кыһалҕаларын уонна түүр тыллаах Сибиир омуктарын арамааннарын чинчийэр учуонай, филология билимин хандьыдаата.
- Муус устар 6 — Карпов Вячеслав Павлович — саха биллииллээх тустууга, успуорт үлэтин тэрийээччи, Дмитрий Коркин аатынан Государственнай бириэмиэйэ лауреата, Чурапчы улууһун ытык киһитэ.
- Бэс ыйын 8 — Горева Людмила Тимофеевна, Саха сирин Үрдүкү Суутун бэрэссэдээтэлэ.
- От ыйын 5 — Ксенофонтов Владимир Васильевич, композитор.
- От ыйын 17 — Винокурова Ульяна Алексеевна, Саха Сирин биллэр общественнай диэйэтэлэ.
- Атырдьах ыйын 18 — Новиков Аркадий Михайлович, Мэҥэ Хаҥалас оройуонун Дьаҥхаады нэһилиэгин Бөдьөлөк сэлиэнньэтигэр (2015 с. өлб.) — көрдөөх артыыс, режиссер, СӨ үтүөлээх үлэһитэ.
- Атырдьах ыйын 31 — Овчинников Степан Степанович (1947—1993) — «Кыым» хаһыат Саха сирин арҕаа өттүгэр собкора.
- Сэтинньи 10 — Трапезникова Наталья Спиридоновна, биллиилээх ырыаһыт.
- Сэтинньи 12 — Егор Шишигин — биллиилээх учуонай, кыраайы үөрэтээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата, 1976-1992 сылларга уонна 2003 сылтан ыла Емельян Ярославскай аатынан Дьокуускайдааҕы кыраайы үөрэтэр музей дириэктэрэ.
- Ахсынньы 5 — Томскай Григорий Васильевич, профессор, дипломат, суруйааччы.
- Ахсынньы 5 — Христофорова Наталья Иннокентьевна, саха балерината.
Өлбүттэруларыт
- Тохсунньу 25 — Аль Капоне (1899 төр.), АХШ аатырбыт гангстера.
- Атырдьах ыйын 4 — Сметанин Тимофей Егорович, саха суруйааччыта, поэта.
- Сэтинньи 30 — Неустроева Анна Денисовна, оҕо суруйааччыта, сахаттан бастакы дьахтар суруйааччы.
- ↑ Харлампьева Н.И. Семен Данилов. — 2-е изд., испр.. — М.: Молодая гвардия, 2021. — С. 32. — 285 с. — (Жизнь замечательных людей). — 1000 экз. — ISBN 978-5-236-04489-0
🔥 Top keywords: Сүрүн сирэйМиссуриБаhрейн2023 сылИндонезияАрассыыйа федерациятын социальнай каартатаБиир ньыгыл АрассыыйаБикипиэдьийэ:Саҕалааччыларга көмөБикипиэдьийэ:Бу туһунанКатегория:КанаадаСахалыы ааттарБикипиэдьийэ:Түмсүү сирэБикипиэдьийэ:Пресс-релиз/2013-14 Саҥа дьыллааҕы марафон (нууччалыы)БоруллуоАналлаах:Саҥа уларытыыӨбрүөпэ СойууһаБикипиэдьийэ:Хааччахтааһын сиэрэМесси, Лионель1938Бикипиэдьийэ:Бүк охсунууАрассыыйаБикипиэдьийэЮпитерБикипиэдьийэ тыл испииһэгэАналлаах:КөрдөөһүнУраанайЛэкээрик мэкчиргэ1922ТүркийэЧарлз ДикенсБикипиэдьийэ:Түргэн индексWiki59Кытай Дьон ӨрөспүүбүлүкэтэКытайОруосКатегория:400 сыллаахха төрөөбүттэрБороҥ хаасКырбыйКөмүс Балык (сулустар бөлөхтөрө)Крокус Сити Һолл сиригэр терактХалыып:Бу күн:02-25Категория:Олунньу 3 күнүгэр төрөөбүттэрКофеҮрүҥ хахханХалыып:Бу күн:11-18Матрица (математика)Бикипиэдьийэ:Кэпсэтэр сирАшвагандаАмерика Холбоһуктаах ШтааттараСаха тылаОбама МишелХардааччыСан Томе уонна ПринсипиРене ДекартЛээби отСри ЛанкаАустралиа1989 сылӨзбек тылИзбеков Иоаким ДмитриевичБыраансыйаСингапурАналлаах:Тус ырытар сиримАфганистанЛатыын тылаСаҥа ДьылКуурд тыллараАзербайдьанТыл үөрэҕэБикипиэдьийэ:Ааптар быраабаОрдуктук сананыы (комплекс)Кулун тутар 28Аан дойду иккис сэриитэТутулуктаах сирGmailДезоксирибонуклеиннаах аһыыбаИндонезия тылаБикипиэдьийэ:Кыттааччы тус сирэйэБикипиэдьийэ:Ханнык баҕарар Бикипиэдьийэҕэ баар буолуохтаах ыстатыйалар тиһиктэрэФизикаХолбоhуктаах нацияларИсторияСирияСомоҕо домохНепалКатегория:1853Киһи-аймах бас билиитэБикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйаларИгирэлэр (сулустар бөлөхтөрө)ГрузияCreative CommonsБоготаКувейт1981 сылБиики СонунБикипиэдьийэ:Категорияларынан көрдөөһүнИранБилэ:Flag of the United States.svg