Кымыс

Кымыс диэн биэ үүтүн көөнньөрөн оҥоһуллубут утах. Кымыс көс культуралаах омуктар (сахалар, башкорттар, казахтар, кыргызтар, монголлар) төрүт утахтара буолар.

Кымыс.

Саамал кымыс — саҥа көөнньөрүллүбүт ньулуун кымыс[1].Кыдьымахтаах кымыс — уулбут арыы кутуллубут кымыһа[2].

Састааба уонна уратытауларыт

Көөнньөрүллүбүт кымыска белок иҥэримтиэ буолар, үүт саахара - үүт кислотатыгар, этиловай испииргэ уонна араас ароматическай эттиктэргэ кубулуйар, Ол иһин иҥэмтэлээх буолан тахсар, амтана уонна сыта тупсуйар.

Үксүгэр кымыска 0,2 %тан 2,5 %ҥҥа дылы этиловай испиирдээх буолар. Кислотноһа: 60-120 °Т.

БитэмииннэрКымыска баара мкг/л
Тиамин(B1)203,4
Рибофлавин(B2)375,0
B122,1
Пантотеновая кислота2010,0
Фолиевая кислота265,0
Биотин1,2
Витамин С93,2

Кымыһы биэ үүтүн үүт бактерияларын уонна доруоһаларын кытты көөнньөрүллэр, оннук оҥордоххо С уонна В битэмииннэр группалара тахсаллар, уонна углекислота үөскүүр, кымыска шипучай утах амтанын биэрэр. Ол микроорганизмнар үлэлээбиттэрин кэнниттэн кымыс белоктара ууга булкатыллан сылдьаллар, онтон суураллыбатах белоктар көппөх буолаллар. Кымыс микрогранизмнар үлэлэрин кэнниттэн антибиотиктардаах буолаллар, уонна олус иҥимтиэ буолан тахсар. Алкоголь, углекислота уонна молочнай кислота баар буолан ас буһарыыны искэ тупсарар. Кымыһынан эмптээһин сорох сэллик формаларын эмтииригэр туттуллар, ону тэҥэ аппетит суох буоллаҕына, анемияҕа уонна ис микрофлоратын көннөроргө туттуллар.

Аныгы бириэмэҕэ оҥорон таһаарыыта уонна туһаныытауларыт

Билигин кымыһы Казахстаанҥа, Монголияҕа, Киргизияҕа уонна Россия сорох регионнарыгар оҥоһуллар.

Россияҕа кымыһы Башкирияҕа, Ростов, Тверь, Ярославль уобаластарыгар, Марий Эл, Алтай, Саха республикаларыгар оҥоһуллар. Башкирия Россия кымыһын оҥорон таһаарыытыгар лидер буолар, онно 63% тахсар.[3].

Ону тэҥэ Башкирияҕа кымыс оҥорооччуларын куонкурса ыытыллар.[4].


Быһаарыыларуларыт

  1. Саха тылыгар кылгас көмө тылдьыт. И. К. Попов, 2004 ISBN 5-7696-2088-9
  2. Саха тылын быһаарыылаах улахан тылдьыта.V туом, Новосибирскай, Наука, 2008
  3. ЕЖЕДНЕВНОЕ АГРАРНОЕ ОБОЗРЕНИЕ — В 2012 году российское производство кумыса выросло на 18,2 % — НОВОСТИ
  4. В Башкирии выбирают лучшего кумысодела. REGNUM (25 июля 2013). Тургутулунна 4 Ахсынньы 2013.

Өссө көруларыт

Быыппах

Быһаарыыларуларыт

🔥 Top keywords: Сүрүн сирэйМиссуриБаhрейн2023 сылИндонезияАрассыыйа федерациятын социальнай каартатаБиир ньыгыл АрассыыйаБикипиэдьийэ:Саҕалааччыларга көмөБикипиэдьийэ:Бу туһунанКатегория:КанаадаСахалыы ааттарБикипиэдьийэ:Түмсүү сирэБикипиэдьийэ:Пресс-релиз/2013-14 Саҥа дьыллааҕы марафон (нууччалыы)БоруллуоАналлаах:Саҥа уларытыыӨбрүөпэ СойууһаБикипиэдьийэ:Хааччахтааһын сиэрэМесси, Лионель1938Бикипиэдьийэ:Бүк охсунууАрассыыйаБикипиэдьийэЮпитерБикипиэдьийэ тыл испииһэгэАналлаах:КөрдөөһүнУраанайЛэкээрик мэкчиргэ1922ТүркийэЧарлз ДикенсБикипиэдьийэ:Түргэн индексWiki59Кытай Дьон ӨрөспүүбүлүкэтэКытайОруосКатегория:400 сыллаахха төрөөбүттэрБороҥ хаасКырбыйКөмүс Балык (сулустар бөлөхтөрө)Крокус Сити Һолл сиригэр терактХалыып:Бу күн:02-25Категория:Олунньу 3 күнүгэр төрөөбүттэрКофеҮрүҥ хахханХалыып:Бу күн:11-18Матрица (математика)Бикипиэдьийэ:Кэпсэтэр сирАшвагандаАмерика Холбоһуктаах ШтааттараСаха тылаОбама МишелХардааччыСан Томе уонна ПринсипиРене ДекартЛээби отСри ЛанкаАустралиа1989 сылӨзбек тылИзбеков Иоаким ДмитриевичБыраансыйаСингапурАналлаах:Тус ырытар сиримАфганистанЛатыын тылаСаҥа ДьылКуурд тыллараАзербайдьанТыл үөрэҕэБикипиэдьийэ:Ааптар быраабаОрдуктук сананыы (комплекс)Кулун тутар 28Аан дойду иккис сэриитэТутулуктаах сирGmailДезоксирибонуклеиннаах аһыыбаИндонезия тылаБикипиэдьийэ:Кыттааччы тус сирэйэБикипиэдьийэ:Ханнык баҕарар Бикипиэдьийэҕэ баар буолуохтаах ыстатыйалар тиһиктэрэФизикаХолбоhуктаах нацияларИсторияСирияСомоҕо домохНепалКатегория:1853Киһи-аймах бас билиитэБикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйаларИгирэлэр (сулустар бөлөхтөрө)ГрузияCreative CommonsБоготаКувейт1981 сылБиики СонунБикипиэдьийэ:Категорияларынан көрдөөһүнИранБилэ:Flag of the United States.svg