Ameryka Północna

Kontynent

Ameryka Północnakontynent o powierzchni 24 230 000 km²[1] (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Jego krajem o największej powierzchni jest Kanada.

Ameryka Północna
{{{alt grafiki}}}
Zdjęcie satelitarne Ameryki Północnej; Interaktywna mapa
Państwo

Państwa Ameryki Północnej

Powierzchnia

24 230 000 km²[1]

Miejscowości

największe aglomeracje[2]:
Nowy Jork, Meksyk, Los Angeles, Chicago, Toronto, Dallas-Fort Worth

Wysokość

max: 6194 m n.p.m., Denali (McKinley);
min: 86 m p.p.m., Dolina Śmierci

Rodzaj obiektu

kontynent

Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ameryka Północna”
Ziemia48°N 100°W/48,000000 -100,000000
Mapa
Cieniowana mapa Ameryki Północnej
Nowy Jork – drugie najbardziej zaludnione miasto w Ameryce Północnej
Toronto – najbardziej zaludnione miasto w Kanadzie, a szóste w Ameryce Północnej
Monterrey – trzecie pod względem zaludnienia miasto w Meksyku i dziewiąte pod względem zaludnienia miasto w Ameryce Północnej

Do Ameryki Północnej należy również tzw. Ameryka Środkowa.

Dane geograficzneedytuj

Od zachodu Amerykę Północną otacza Ocean Spokojny, od północy Ocean Arktyczny, a od wschodu Ocean Atlantycki. Ameryka Północna od Azji oddzielona jest Cieśniną Beringa. Na południu łączy się z Ameryką Południową. Południowa część nazywana jest Ameryką Łacińską.

Najdalej wysunięte punkty Ameryki Północnej jako części świata:

Skrajne punkty Ameryki Północnej jako kontynentu:

Rozciągłość południkowa 7,2 tys. km, równoleżnikowa 6,8 tys. km. Kontynent silnie rozczłonkowany, długość linii brzegowej 75 600 km. 8,3% Ameryki Północnej stanowią półwyspy, a 16,7% – wyspy.

Największymi półwyspami są:

Do największych wysp należą:

W Ameryce Północnej zaznacza się przewaga gór i wyżyn nad nizinami – średnia wysokość nad poziomem morza to 781 m. Najwyższym punktem jest Denali (znany też jako McKinley – 6194 m) na Alasce, natomiast najniższy znajduje się w Dolinie Śmierci (86 m p.p.m.). Ponad 64% powierzchni leży powyżej 300 m n.p.m. Wzdłuż zachodnich brzegów Kordyliery (aktywne sejsmicznie) z wewnętrznymi wyżynami (Kolorado, Meksykańska), wewnątrz Wielkie Równiny i Niziny Wewnętrzne, na wschodzie Appalachy. Wybrzeża wschodnie nizinne. Klimat od okołobiegunowego na północy przez umiarkowany, podzwrotnikowy i zwrotnikowy do równikowego w Ameryce Środkowej. W Kordylierach klimaty górskie. Głównymi rzekami są: Missisipi z Missouri, Mackenzie, Jukon, a jeziorami: Górne, Huron, Michigan, Wielkie Jezioro Niedźwiedzie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, Erie. Na północy pustynie arktyczne, tundra, lasy iglaste, ku południu przechodzą w lasy mieszane i liściaste, w części środkowej prerie, na pd.-zach. półpustynie i pustynie. W Kordylierach górskie lasy iglaste i roślinność alpejska, na wybrzeżach Ameryki Środkowej lasy równikowe. Fauna zróżnicowana: wół piżmowy, renifer karibu, jeleń wirginijski, niedźwiedzie (baribal, grizzly), bizon amerykański (w rezerwatach).

Ludnośćedytuj

Amerykę Północną zamieszkuje 579 mln ludzi (dane z 2013 roku), co stanowi około 8% ludności świata, głównie biali, czarni i Indianie. Gęstość zaludnienia jest niewielka w porównaniu do średniej gęstości zaludnienia świata i wynosi 21,5 osoby/km². Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne i jest następstwem silnego zróżnicowania warunków środowiska przyrodniczego. Najbardziej zaludnione tereny to: Bermudy – 1189 osób/km² (1994) i Barbados 607 osób/km² (1994), a najmniej zaludnione tereny to obszar Grenlandii (0,2 osoby/km² – 1992) i Kanada – 3 osoby/km² (1994). Szczególnie ważnym czynnikiem wpływającym na rozmieszczenie ludności jest fakt, że ogromna powierzchnia kontynentu znajduje się pod wpływem klimatów: polarnego, subpolarnego i umiarkowanie chłodnego, co znacząco ogranicza możliwość trwałego egzystowania człowieka na północy. Kolejnym obszarem o niewielkiej koncentracji ludności są Kordyliery wraz z kotlinami śródgórskimi, a także obszary pustynne i półpustynne. W Ameryce Północnej można również wskazać obszary o wysokiej koncentracji ludności, np. pogranicze kanadyjsko-amerykańskie, północny wschód Stanów Zjednoczonych, niektóre odcinki wybrzeża Oceanu Spokojnego, a także tereny ciągnące się od Meksyku po Gwatemalę. Państwami o największej gęstości zaludnienia w Ameryce Północnej są kraje wyspiarskiej części Ameryki Środkowej.

Podział polityczny Ameryki Północnejedytuj

Ameryka Północna – mapa polityczna

Państwa Ameryki Północnej oraz ich stoliceedytuj

Lp.PaństwoStolicaPowierzchnia
(w km²)
Ludność
(2023 r.)
1  Antigua i BarbudaSaint John’s442101 489
2  BahamyNassau13 940358 508
3  BarbadosBridgetown509303 431
4  BelizeBelmopan22 966419 137
5  DominikaRoseau75474 656
6  DominikanaSanto Domingo48 73010 790 744
7  GrenadaSaint George’s344114 299
8  GwatemalaGwatemala108 89017 980 803
9  HaitiPort-au-Prince27 75011 470 261
10  HondurasTegucigalpa112 0909 571 352
11  JamajkaKingston10 9912 820 982
12  KanadaOttawa9 976 14038 516 736
13  KostarykaSan José51 1005 256 612
14  KubaHawana100 86010 985 974
15  MeksykMeksyk1 972 550129 875 529
16  NikaraguaManagua129 4946 359 689
17  PanamaPanama78 2004 404 108
18  Saint Kitts i NevisBasseterre26154 817
19  Saint LuciaCastries616167 591
20  Saint Vincent i GrenadynyKingstown389100 804
21  SalwadorSan Salvador21 0406 602 370
22  Stany ZjednoczoneWaszyngton9 631 418339 665 118

Terytoria zależneedytuj

Regiony fizycznogeograficzneedytuj

Przypisyedytuj

  1. a b North America, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  2. Demographia World Urban Areas (May 2014) Demographia (ang.) [dostęp 2014-11-02]

Linki zewnętrzneedytuj

🔥 Top keywords: Baike: Strona głównaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024Specjalna:SzukajMichał WośFacebookZbigniew ZiobroMistrzostwa Europy w piłce nożnejPatrycja Kotecka-ZiobroMichał ProbierzReprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyznJarosław GromadzińskiNicola ZalewskiWaliaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024 (eliminacje)BaltimoreWojciech SzczęsnyRajmund MillerFranciszek Longchamps de Bérier (ur. 1969)Jeruzal (powiat miński)Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2020YouTubePolskaKrzysztof Kwiatkowski (polityk)Jakub PiotrowskiTaras RomanczukMagdalena Sroka (ur. 1979)Robert LewandowskiWielkanocKanał AugustowskiWielka Orkiestra Świątecznej PomocyAdam MarczakEliminacje Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2024/BarażeLamna śledziowaWielki CzwartekBarbara BlidaZmarli w marcu 2024Zamek w StobnicyLionel MessiMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2026Francis Scott Key Bridge27 marcaReprezentacja Walii w piłce nożnej mężczyznKarolina RosińskaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2016Przemysław WiplerMistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyznKoleń pospolityWarszawaProblem trzech ciał (powieść)Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2022EurokorpusDaniel James (piłkarz)Przemysław Frankowski (piłkarz)Triduum PaschalnePaweł DawidowiczRoman Longchamps de BérierJeruzal (województwo łódzkie)Stadion Olimpijski w BerlinieŚmigus-dyngusLyndon B. JohnsonFranciszek Longchamps de Bérier (1912–1969)Janusz Korwin-MikkeKolekcja samochodów sułtana BruneiWielka ŚrodaJan Bednarek (piłkarz)Wielka BrytaniaMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2028Magdalena BiejatAnna SzymańczykMichał Olszewski (duchowny katolicki)RosjaAdam BodnarSelekcjonerzy reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyznMariusz GosekPaweł ŚlizBartosz SalamonRobert OppenheimerNATOGrażyna TrelaIzabela KunaGareth BaleMarcin PrzydaczStany ZjednoczoneWładysław II JagiełłoFernando SantosPoranek kojotaNiemcyMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024/Grupa DGruzjaWielki PiątekMarina Łuczenko-SzczęsnaVolksparkstadionFlaga czerwono-czarnaUkrainaMetamfetaminaRanking FIFARudolf HößPokolenie ZDariusz Szpakowski