Chʼosh doo yitʼínii

Chʼosh doo yiínii éí Bilagáana bizaadjí "microorganism" wolyé (Gwíík bizaadjí bitsʼąąʼdę́ę́: μικρός, mikrós, "small" dóó ὀργανισμός, organismós, "organism"; éí doodaiiʼ éí, díí atʼéegoʼ bikʼéʼashchʼį́į́ʼ łééh "micro organism éí doodaiiʼ éí micro-organism").

Chʼosh doo yitʼínii, electron micrograph beeʼéélkid, malaria dóó sporozoite yiitʼíʼ, nidaʼáhná midgut dóó epithelia bitáágoʼ.

Díí chʼosh doo yiitʼínii éí chʼosh doo yitʼíinii bee nílʼíní (biiʼadées tʼį́į́ʼ) tʼáá éí tʼéiyá beeʼyiitʼį́ʼ áádóó tʼáá éí tʼéiyá bee naalkááʼ (Tʼáá anáá éí doo bee yiitʼiʼdaʼ). Chʼosh doo yiitʼínii naalkááígíí éí "microbiology" wolyé. 1675 yihah yę́ędą́ą́ʼ éí Anton Van Leeuwenhoek wolyéego áłtsé yéédiniitʼą́ʼ áádóó áłtsé yiʼyiiłtsą́ʼ.

Díí chʼosh doo yiitʼínii éí ákwii shį́į́h ałʼą́ą́ʼ átʼé, díí atʼéígoʼ ałtsá dásdzoh:

Chʼosh doo yiitʼíniibacteria
Chʼosh doo yiitʼínii dláádífungi
Chʼosh doo yiitʼínii archaea
Chʼosh doo yiitʼínii protists
Chʼosh doo yiitʼínii tátłʼidmicroscopic chʼil
Chʼosh doo yiitʼínii tó biyiʼdi hólónígííplankton, planarian, dóó amoeba
Chʼosh doo yiitʼíniivirus
(Akóndiʼ łánidaʼaałkááʼiʼ adáʼníígoʼ éí díí tʼáá sáádiʼ yiisdzoh)

Asdąąʼ tʼáá ałtsóʼ chʼosh doo yiitʼínii unicellular daʼniilį́ʼ (single-cell), akóndiʼ łaʼ chʼosh doo yiitʼínii éí multicellular daʼniilį́ʼ. Díí chʼosh doo yiitʼínii éí tʼaa ałtsʼóʼgiʼ naʼhaasdząąn bikáaʼgi hólǫ́: tó biyiidi, łézh, łééʼyiʼdę́ę́ tó seidwóh hadazlį́į́hgo, tó nitéél bitłʼahdi, niłchʼiʼ biyiidi, áádóó tsé biyiidiʼ. Díí chʼosh doo yiitʼínii éí adooleʼéʼ daʼnééʼhígíí ashtʼéʼ yííłį́ʼgo átʼé (decomposer). Naaná chʼosh doo yiitʼínii éí niłʼchʼiʼ biʼyiidi nitrogen hólǫ́ ígíí ałdóʼ ashtʼéí yósin (nitrogen cycle).

Chʼosh doo yiitʼínii naalkáájiʼ dóó biłnaʼanishjiʼ éí "biotechnology" wolyé, díí éí chʼiyąąn alʼį́į́hjiʼ áádóó bizhééʼ hólóní alį́į́hjiʼ, áádóó dishjį́ʼdi éí genetic engineering wolyéego yiiłnidaalnish. Áádóó łaʼ chʼosh doo yiitʼínii éí baʼatʼéʼ adein, áádóó łaʼ éí baʼatʼéʼdaʼ hólǫ́. Baʼatʼéʼdaʼ hólǫ́ ígíí éí naałniih bitsʼąąʼdę́ę́ hólǫ́, díí éí bílaʼashdlaʼí bitsʼiis bitáájiʼ iiʼnótʼį́į́ʼ yiilééh, áádóó naaldloshiʼ bitsʼiis bitáájiʼ ałdoʼ iiʼnótʼį́į́ yiilééh, áádóó chʼil dóó nanséʼ ałdóʼ bitsiin bitáájiʼ iiʼnótʼį́į́ʼ yiilééh.



🔥 Top keywords: Íiyisíí NaaltsoosChoyoołʼįįhí:Seb az86556Łį́į́ʼAhééhałtį́į́h HahoodzoChoyoołʼįįhí bichʼįʼ yáshtiʼ:Seb az86556Kéyah Dah Ndaaʼeełí ŁáníNaaldeehiiBee álnééhí:AłkééʼAnáʼálwoʼ:Bee hadítʼéhígííTééh hóyáanii bíchį́į́htsahíTiníléítsoh bikʼosnézíWikiibíídiiya:Baa haneʼŁóóʼ hashkéhéKʼaiʼ łichíʼiiAyęęzhii yiltʼąąʼíDibéʼniiʼíJíbitooTsiiʼyishbizhí Dineʼé BikéyahWikiibíídiiya:Áłah náʼádleehdiTó Wónaanídę́ę́ʼ Bitsįʼ Yishtłizhii BikéyahAhwééhAzeeʼ ndootʼeezhítsohNaakáí dinéʼiʼ biempire MéhigodiTániilʼáíChʼałTónhidigaiiWikiibíídiiya:General disclaimerSpecial:RecentChangesBéésh tózháaniiAnáʼálwoʼ:Wikiibíídiiya beehazʼą́ąniiTʼááłáhági átʼéego:Locked pages (Admin)Chʼosh DeildeełiiChoyoołʼįįhí:PtbotgourouBee álnééhí:K'ee'doolchoolEʼeʼaahjí Ghą́ą́ʼaskʼidii Biłikahii BikéyahJóhonaaʼéíÁhí dah oojołítah chʼałchilí binághah halbáhígííto9frAkałii Bikéyahdę́ę́ʼ naʼashjéʼii nahachaʼí bigaantsohíNahatʼeʼiitsoh BikéyahAhééháshį́į́hdę́ę́ʼ tłʼiish noodǫ́ǫziiTʼááłáhági átʼéego:Tádídíín deiyáníNaaki góneʼ yéigo daʼahijoogą́ą́ʼAnáʼálwoʼ:System checkYootó HahoodzoTʼááłáhági átʼéego:Wikiibíídiiya yee HadítʼéhígííBiʼééʼ Łichííʼí BikéyahTsʼíʼii daʼaneezíWááshindoon Bikéyah AłhidadiidzooígííBinááʼádaałtsʼózí Dineʼé Bikéyahdę́ę́ʼ wóóishtłizhí bitʼaʼ łichíʼígííNaatsédlóziiAyání Naakaii HahoodzoBee álnééhí:Binááʼádaałtsʼózí Chʼídadeeldlóóhí BikéyahdiTłʼoh naadą́ą́ʼTsinyiʼ táshchozhiiWikiibíídiiya:Naaltsoos nizhónígo ádaalyaaígííWild boarĄąʼąʼiiłbáhíTʼááłáhági átʼéego:Choyoołʼįįhí idBidił Daazdoígíí dóó Daʼałtʼoʼígíí ałkééʼ daasdzohÍiyisíí naaltsoosChoyoołʼįįhí bichʼįʼ yáshtiʼ:Charles Savard-DaigleEʼelyaaígíí:Status iucn3.1-NVlindom.svgEʼelyaaígíí:Naakaii Dootłʼizhí Bikéyah Yázhí (Tó Bináhaazyínígíí) (kéyah beʼelyaa).svgKintaaʼanéhé Dineʼé BikéyahSpecial:SearchKin Yótʼááh DeezʼáMąʼiitsohNaʼashǫ́ʼii / Bidił Daazkʼaazígíí ałkééʼ daasdzohOoljééʼAkałii BikéyahGáagii dóó Zhį́ʼiiEʼelyaaígíí:Naakaii Łibáhí Bikéyah (kéyah beʼelyaa).svgEʼelyaaígíí:Bichʼą́ą́h naʼadá - dootłʼizh.svgAhééháshį́į́h HahoodzoTótaʼ Dineʼé BikéyahWikiibíídiiyaNdikʼątah naʼastsʼǫǫsí bijaatélíEʼelyaaígíí:SOPAdoodaX.svgNaakaii Bikéyahdę́ę́ʼ tsisteeł hashkéhéBee álnééhí:PDKéłánii bikágí yilzhólígííTsídiiEʼelyaaígíí:Beʼekʼidtaʼ Hahoodzo (kéyah beʼelyaa).svgAchʼįʼ NahonitłʼahiiDiné BizaadBee álnééhí:Ghą́ą́ʼaskʼidii Biłikahii BikéyahdiNahasdzáánBilagáana bizaadBee álnééhí:Binááʼádaałtsʼózí Dineʼé Bikéyah Yázhí bikááʼgóóAyóóʼátʼé TónteelChʼosh łitsxooí dóó Chʼosh łichííʼíNaʼashǫ́ʼii tseechʼilí bikʼiiz halzhinígííZhį́ʼii yił aheełtʼéhé łibáhígííNaʼashǫ́ʼii íiyisígííHakʼaz Dineʼé BikéyahBiʼééʼ Łichííʼí Bikéyahdę́ę́ʼ gógooʼiiŁóóʼtsoh dootłʼizhígííNaaʼahóóhai