Terbium

Scheikundig element met symbool Tb en atoomnummer 65

Terbium is een scheikundig element met symbool Tb en atoomnummer 65. Het is een grijskleurig lanthanide.

Terbium
118
1H2Periodiek systeem 1314151617He
2LiBeBCNOFNe
3NaMg3456789101112AlSiPSClAr
4KCaScTiVCrMnFeCoNiCuZnGaGeAsSeBrKr
5RbSrYZrNbMoTcRuRhPdAgCdInSnSbTeIXe
6CsBaHfTaWReOsIrPtAuHgTlPbBiPoAtRn
7FrRa↓↓RfDbSgBhHsMtDsRgCnNhFlMcLvTsOg
 
LanthanidenLaCePrNdPmSmEuGdTbDyHoErTmYbLu
ActinidenAcThPaUNpPuAmCmBkCfEsFmMdNoLr
Terbium
Algemeen
NaamTerbium
SymboolTb
Atoomnummer65
GroepScandiumgroep
PeriodePeriode 6
BlokF-blok
ReeksLanthaniden
KleurZilverwit
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)158,9253
Elektronenconfiguratie[Xe]4f9 6s2
Oxidatietoestanden+3
Elektronegativiteit (Pauling)1,2
Atoomstraal (pm)177
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)565,77
2e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)1111,52
3e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)2114,01
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3)8229
Smeltpunt (K)1630
Kookpunt (K)3500
AggregatietoestandVast
Smeltwarmte (kJ·mol−1)16,3
Verdampingswarmte (kJ·mol−1)391
KristalstructuurHex
Molair volume (m3·mol−1)19,31 · 10−6
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1)180
Elektrische weerstandΩ·cm)116
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1)11,1
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt,
tenzij anders aangegeven
Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

Ontdekkingbewerken

Terbium is in 1843 ontdekt door Carl Gustaf Mosander.[1]Deze Zweedse chemicus trof het element aan als verontreiniging in yttriumoxide. Het duurde tot ongeveer 1900 voordat Georges Urbain in staat was het element voor het eerst te isoleren met behulp van ionenuitwisseling.

De naam "terbium" is afgeleid van de plaatsnaam Ytterby in Zweden.

Toepassingenbewerken

Terbium wordt slechts beperkt gebruikt. Enkele industriële toepassingen zijn:

  • Ter verrijking van calciumfluoride, calciumwolframaat en strontiummolybdaat voor de halfgeleiderindustrie.[1]
  • Natriumterbiumboraat wordt gebruikt als lasermateriaal, het geeft coherent licht met een golflengte van 0,546 μm.[1]
  • Als hybridisatieprobe in de biochemie.

Opmerkelijke eigenschappenbewerken

Terbium is een buigzaam en makkelijk te vervormen metaal dat vergeleken met de meeste andere lanthaniden redelijk bestendig is tegen lucht. Er zijn twee kristalstructuren bekend waarbij het overgangspunt bij 1562 K ligt.

Verschijningbewerken

In de natuur komt terbium niet voor als vrij element, maar het komt in lage concentraties (tot 0,03%) voor in meerdere mineralen waarin ook andere lanthaniden worden aangetroffen zoals gadoliniet, ceriet, monaziet en bastnäsiet. De mineralen xenotiem en euxeniet bevatten soms tot wel 1% terbium.[1]

De meest toegepaste isolatiemethode is reductie van terbiumfluoride of -chloride met calcium.

Isotopenbewerken

Zie Isotopen van terbium voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Stabielste isotopen
IsoRA (%)HalveringstijdVVVE (MeV)VP
157Tbsyn71 jEV1,363157Gd
158Tbsyn180 jβ1,220158Dy
159Tb100stabiel met 94 neutronen

159Tb is het enige stabiele isotoop. Er zijn 33 radioactieve terbiumisotopen bekend. 158Tb heeft daarvan met 180 jaar de langste halveringstijd. Het grootste deel van deze radionucliden heeft halveringstijden van minder dan enkele seconden.

Toxicologie en veiligheidbewerken

Over de eventueel schadelijke gevolgen van terbium is nog weinig bekend. Het is te verwachten dat het vergelijkbaar is met andere lanthaniden.

Externe linksbewerken

Zie de categorie Terbium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
🔥 Top keywords: HoofdpaginaSpeciaal:ZoekenBart Verbruggen (voetballer)Witte DonderdagPasenSpecial:MyPage/zeusmodepreferences.jsDwars door VlaanderenChatGPTLenny KuhrDef RhymzGoede VrijdagBart De PauwBaltimore (Maryland)White Boy RickPirates of the Caribbean (filmserie)Rob OudkerkWout van AertEuropees kampioenschap voetbal 2024David CohenFacebookLouisa JanssenPegidaRobert OppenheimerJoodse Raad voor AmsterdamRichard SerraJoshua BrenetRonde van VlaanderenNederlandVirrie CohenJob CohenHumphrey CampbellXHamsterGoede WeekZomertijdSpeciaal:RecenteWijzigingenElla-June HenrardSphinx (televisieserie)Cleopatra VIITadzjikistanClarence SeedorfEmma Moortgat3 Body ProblemYouTubeFrancis Scott Key Bridge (Baltimore)Eurovisiesongfestival 202427 maartMatteo JorgensonJohan NeeskensLijst van personen overleden in maart 2024User:Mbch331/NuwegZionismeLiesa NaertJoy (2015)Maurizio GucciJoost KleinRichard WagnerAntisemitismeRote Armee FraktionGeorgiëAbraham Asscher (1880-1950)Emma BaleMia FarrowMathieu van der PoelVincent van GoghSALTOShell PernisKanariebergKeira KnightleyPokiVrijmetselarijJort KelderFrank VercruyssenFrederieke LeeflangErnst Daniël SmidBelgiëMarianne VosCollectie P. en N. de BoerSean CombsWikiEndrick FelipeThierry BaudetKen MilesStille ZaterdagDe Mol (televisieprogramma)Zaak-De PauwLionel MessiNederlandse Omroep StichtingFranz KafkaEva JinekPatrizia ReggianiNederlands voetbalelftal (mannen)Adolf HitlerJavaanse tijgerRobert Edwin PearyLijst van landnummers in de telefonie op volgorde van zoneIKEAFritz WepperGaslightingEuropees kampioenschap voetbal mannen