Praseodymium

Scheikundig element met symbool Pr en atoomnummer 59

Praseodymium is een scheikundig element met symbool Pr en atoomnummer 59. Het is een zilverwit lanthanide.

Praseodymium
118
1H2Periodiek systeem 1314151617He
2LiBeBCNOFNe
3NaMg3456789101112AlSiPSClAr
4KCaScTiVCrMnFeCoNiCuZnGaGeAsSeBrKr
5RbSrYZrNbMoTcRuRhPdAgCdInSnSbTeIXe
6CsBaHfTaWReOsIrPtAuHgTlPbBiPoAtRn
7FrRa↓↓RfDbSgBhHsMtDsRgCnNhFlMcLvTsOg
 
LanthanidenLaCePrNdPmSmEuGdTbDyHoErTmYbLu
ActinidenAcThPaUNpPuAmCmBkCfEsFmMdNoLr
Praseodymium
Algemeen
NaamPraseodymium
SymboolPr
Atoomnummer59
GroepScandiumgroep
PeriodePeriode 6
BlokF-blok
ReeksLanthaniden
KleurZilverwitgelig
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u)140,9077
Elektronenconfiguratie[Xe]4f3 6s2
Oxidatietoestanden+3
Elektronegativiteit (Pauling)1,13
Atoomstraal (pm)182
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)527,20
2e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)1017,93
3e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1)2086,41
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3)6773
Smeltpunt (K)1204
Kookpunt (K)3790
AggregatietoestandVast
Smeltwarmte (kJ·mol−1)11,3
Verdampingswarmte (kJ·mol−1)332,6
KristalstructuurHex
Molair volume (m3·mol−1)20,80 · 10−6
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1)190
Elektrische weerstandΩ·cm)68
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1)12,5
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt,
tenzij anders aangegeven
Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

Ontdekkingbewerken

In 1841 veronderstelde de Zweedse chemicus Carl Gustaf Mosander dat hij het element didymium had ontdekt. Paul Émile Lecoq de Boisbaudran toonde in 1879 aan dat Mosanders didymium een combinatie van samarium en een ander onbekend element was, door het samarium er uit te isoleren. Dat het residu opzichzelf ook weer een mengsel van twee andere elementen was, bewees Carl Auer von Welsbach in 1885 door het te scheiden in neodymium en praseodymium.

De naam praseodymium is een samentrekking van de Griekse woorden prasios (groen) en didymos (tweeling). In 1994 is er voorgesteld om het element Berzelium te noemen om verwarring te voorkomen. Tot op heden wordt echter de oude naam praseodymium gehanteerd.

Toepassingenbewerken

Praseodymium wordt in beperkte mate voor industriële toepassingen gebruikt:

Opmerkelijke eigenschappenbewerken

Praseodymium is een zacht metaal. Hoewel het minder corrosiegevoelig is dan sommige andere lanthaniden, ontstaat er bij blootstelling aan de lucht spoedig een groene oxidelaag. Om deze reden moet praseodymium worden opgeslagen onder olie of luchtdicht verpakt in glas of plastic.

Verschijningbewerken

Praseodymium wordt aangetroffen in de mineralen monaziet en bastnäsiet en kan hieruit worden geïsoleerd met behulp van ionenwisselaars.

Isotopenbewerken

Zie Isotopen van praseodymium voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Stabielste isotopen
IsoRA (%)HalveringstijdVVVE (MeV)VP
141Pr100stabiel met 82 neutronen
142Prsyn19,12 uβ2,162142Nd
143Prsyn13,57 dβ1,462143Nd

In de natuur wordt er slechts één stabiele praseodymium isotoop (141Pr) aangetroffen. Er zijn 38 radioactieve isotopen bekend waarvan 143Pr met een halveringstijd van ruim 13 dagen het meest stabiel is.

Toxicologie en veiligheidbewerken

Over de eventuele schadelijke gevolgen van praseodymium is weinig bekend.

Externe linksbewerken

Zie de categorie Praseodymium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
🔥 Top keywords: HoofdpaginaSpeciaal:ZoekenBart Verbruggen (voetballer)Witte DonderdagPasenSpecial:MyPage/zeusmodepreferences.jsDwars door VlaanderenChatGPTLenny KuhrDef RhymzGoede VrijdagBart De PauwBaltimore (Maryland)White Boy RickPirates of the Caribbean (filmserie)Rob OudkerkWout van AertEuropees kampioenschap voetbal 2024David CohenFacebookLouisa JanssenPegidaRobert OppenheimerJoodse Raad voor AmsterdamRichard SerraJoshua BrenetRonde van VlaanderenNederlandVirrie CohenJob CohenHumphrey CampbellXHamsterGoede WeekZomertijdSpeciaal:RecenteWijzigingenElla-June HenrardSphinx (televisieserie)Cleopatra VIITadzjikistanClarence SeedorfEmma Moortgat3 Body ProblemYouTubeFrancis Scott Key Bridge (Baltimore)Eurovisiesongfestival 202427 maartMatteo JorgensonJohan NeeskensLijst van personen overleden in maart 2024User:Mbch331/NuwegZionismeLiesa NaertJoy (2015)Maurizio GucciJoost KleinRichard WagnerAntisemitismeRote Armee FraktionGeorgiëAbraham Asscher (1880-1950)Emma BaleMia FarrowMathieu van der PoelVincent van GoghSALTOShell PernisKanariebergKeira KnightleyPokiVrijmetselarijJort KelderFrank VercruyssenFrederieke LeeflangErnst Daniël SmidBelgiëMarianne VosCollectie P. en N. de BoerSean CombsWikiEndrick FelipeThierry BaudetKen MilesStille ZaterdagDe Mol (televisieprogramma)Zaak-De PauwLionel MessiNederlandse Omroep StichtingFranz KafkaEva JinekPatrizia ReggianiNederlands voetbalelftal (mannen)Adolf HitlerJavaanse tijgerRobert Edwin PearyLijst van landnummers in de telefonie op volgorde van zoneIKEAFritz WepperGaslightingEuropees kampioenschap voetbal mannen