Иод

Иод нь дэс дугаар 53, I тэмдэглэгээтэй химийн элемент юм.

Шинж чанар
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаарИод, I, 53
ЦувааГалоген
Бүлэг, үе, блок17, 5, p
Гадаад байдалхий: бараан-нил ягаан,
хатуу: саарал, гялтганасан
CAS дугаар7553-56-2
ATC код
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ0,06 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс126,90447(3)[3] u
Атомын радиус (тооцоолсон)140 (115) пм
Ковалент радиус139 пм
Ван дер Ваальсын радиус198 пм
Электрон бүтэц[Kr] 4d10 5s2 5p5
1. Ионжилтын энерги1008,4 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги1845,9 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги3180 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөвхатуу
Талст бүтэцорторомбо
Нягт4,94 г/см3
Соронзон чанарДисоронзон (Χm = −4,3 · 10−5)[4]
Хайлах цэг386,85 K (113,70 °C)
Буцлах цэг457,2 K[5] (184 °C)
Молийн эзлэхүүн25,72 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан41,6 кЖ/моль[5]
Хайлах дулаан7,76 кЖ/моль
Уурын даралт35 Па 298 K-д
Дулаан дамжуулалт0,449 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал±1, 3, 5, 7
Хэвийн потенциал0,536 В (I2 + 2 e → 2 I)
Цахилгаан сөрөг чанар2,66 (Паулын скала)
Изотопууд
ИзотопИХt1/2ЗТЗЭ (МэВ)ЗБ
123I{син.}13,2235 hε,γ1,2 + 0,16123Te
124I{син.}4,1760 dε124Te
β+124Te
125I{син.}59,408 dε0,186125Te
126I{син.}13,11 dε2,155126Te
β1,258126Xe
127I100 %тогтвортой
128I{син.}24,99 минβ2,118128Xe
ε1,251128Te
129I{син.}1,57 · 107 aβ0,194129Xe
130I{син.}12,365 hβ2,949130Xe
131I{син.}8,02070 dβ0,971131Xe
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг:  Химийн бодисыг зэрэглэx, ангилах, баглах европын холбооны журам,[7] өргөтгөсөн байх боломжтой[6]
08 – Эрүүл мэндэд аюултай07 – Анхаар09 – Байгаль орчинд аюултай

Анхаар

АТ-фразын жагсаалтH: 312+332​‐​315​‐​319​‐​335​‐​372​‐​400
P: 273​‐​302+352​‐​305+351+338​‐​314 [6]
ХИЗА

Швейцари: 0,1 мг/м3 ө.х. 1 мг/м3[8]

Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Тархацзасварлах

Талст иод
Антисептикийн (ариутгалын) иодын уусмалаар шархалсан хэсэгт түрхэж буй нь

Гаргаж авахзасварлах

Эхний алхам:

дараа нь:

Цахим холбоосзасварлах

Wiktionary
Wiktionary: Иод – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Иод – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэлзасварлах

  1. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
  2. Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Iod) entnommen.
  3. CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
  4. Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
  5. 5.0 5.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
  6. 6.0 6.1 Eintrag zu Iod in der GESTIS-Stoffdatenbank des IFA, abgerufen am 9. August 2016 (JavaScript erforderlich).
  7. Eintrag zu Iodine im Classification and Labelling Inventory der Европын химийн агентлаг (ECHA), abgerufen am 1. August 2016. Hersteller bzw. Inverkehrbringer können die harmonisierte Einstufung und Kennzeichnung erweitern.
  8. Швейцарын гэнэтийн ослын даатгалын байгууллага (SUVA-Schweizerische Unfallversicherungsanstalt): 2015 оны ажлын байрны хязгаар утга – Ажлын байран дахь хийн бодисын зөвшөөрөгдсөн хамгийн их концентратын хэмжээс, abgerufen am 2. November 2015.

Загвар:Element-stub

🔥 Top keywords: Нүүр хуудасЧингис хаанТусгай:SearchИх Монгол УлсRokit BayМонгол дахь Их ХэлмэгдүүлэлтМонголӨгэдэй хаанЮань УлсМонгол бичигНэгдсэн Үндэстний БайгууллагаМонголын хаадын төр барьсан жилийн жагсаалтБүгд Найрамдах Монгол Ард УлсШагдарын ДулмааХалхын голын дайнЗүрхХүннү улсАгаарын бохирдолЭнзимАнгкор ВатУлаанбаатарФотосинтезМонгол Улсын Үндсэн ХуульЦусны цагаан эсДэлхийн хоёрдугаар дайнАрдын хувьсгалХүхэрДөрвөн цаг (Нацагдоржийн шүлэг)Хубилай хаанВолейболНарны аймагМонголын түүхМонгол улсын аймаг, нийслэлЧин Улсын эрхшээл дэх Монгол оронХүний Эрхийн Түгээмэл ТунхаглалМитозАлтан ОрдУсУур амьсгалын өөрчлөлтНуклейн хүчилСагсан бөмбөгХүний эрхХимийн элементҮндэсний эрх чөлөөний хувьсгалЦусны улаан эсБаруун дөрвөн аймагт гарсан 1932 оны зэвсэгт бослого1990 оны Монголын ардчилсан хувьсгалМонголын Нууц ТовчооНирун улсГүюг хаанСоёлМонголын эзэнт гүрний дараах Монгол Улс1945 оны чөлөөлөх дайнИнфляциСүрьеэШинэ эргэлтийн бодлогоГенМонгол орны гол мөрдОлноо Өргөгдсөн Монгол УлсХятадХөвсгөл нуурМеталлАмерикийн Нэгдсэн УлсЖамухаМодун шаньюйБуган чулуун хөшөөТөмөр (химийн элемент)ОросДэлхийДотоодын нийт бүтээгдэхүүнХөнгөн цагаанАрдчилалЦахилгаан цэнэгДэлхийн нэгдүгээр дайнЯпонУргамлын тэжээлЕсөн эрүүЦагаадайн УлсХиймэл оюунЧулуун зэвсгийн үеМөнх хаанДуурьҮр хөндөлтГазар хөдлөлтҮелэх системУлс орнуудын хүн амын тооЦахилгаан гүйдэлШударга ёсАгаарын даралтАтрын аянЗэсОлимпын наадамНомЁс зүйАлтан улсМорин хуурИл Хаант УлсМазаалайУураг (молекул)