Васил Главинов

Македонски социјалист

Васил Костов Главинов (Велес, околу 1869 - Софија, 24 јануари 1929) — еден од првите македонски социјалисти и организатор на работничкото движење во Македонија,[1] поборник за Балканска федерација.

Васил Главинов
Роденоколу 1869
Велес
Починал24 јануари 1929
Софија

Животописуреди

Основно образование стекнал во училиштето на Јордан Хаџи Константинов - Џинот по што го изучувал столарско-дрводелскиот занает. Во 1887 заминува на печалба во Бугарија. Социјалистичките идеи ги стекнал во софиското работничко друштво „Братство”, формирано во 1892 година.[2] Во 1893 година ја формирал самостојната македонска социјалдемократска група, со цел да ја шири социјалистичката идеологија меѓу македонските печалбари ѝ во Македонија.[1] Во Македонската работничка социјалистичка група, членувале Веле Марков, Никола Петров - Русински, Никола Карев, Димитар Мирасчиев, Андон Шулев, Атанас Раздолов, Стојно Стојнов, Гиго Дандарот, Лазар Главинов, Димо Хаџи Димов и уште некои печалбари и револуционери.[3] Во 1894 година се вратил во Велес каде го основал „Читалиштето” кое претставува прво просветно-работничко друштво во Македонија.[1]

Во 1895 година македонската социјалистичка група на Главинов го издава своето прво гласило, „Револуција”, а во 1898 година и весникот „Политическа свобода”. Преку овие весници се пропагирала идејата за ослободување на Македонија и нејзино оформување во независна држава.[1] Се издаваат и низа прогласи и брошури, што потоа конспиративно се префрлаат во Македонија.

Во весникот „Револуција”, во бројот 896 пишува:[3]

Македонија не припаѓа, ниту на Бугарите, ниту на Србите, ниту на Грците, а си припаѓа сама на себе
Автономисти по убедување, ние сакаме Македонија да биде за Македонците.
Биста на Васил Главинов во централното подрачје на Скопје.

Тргнувајќи од ставот дека без национално ослободување нема ни економска слобода, социјалистите се залагаа за ослободување на Македонија. Во таа насока имаа одредени контакти со ТМОРО. По одржувањето на Првата социјалистичка конференција на 3 јули 1900 година близу Крушево дел од македонските социјалисти се вклучија во нејзините редови и активно учествуваа во револуционерното движење. На оваа одлука Главинов остро се спротивставил.

Членови на групата (но не ѝ Главинов) влегле во МРО и како борци и војводи учествувале во Илинденското востание.[1]

По промената на власта во Турција по Младотурската револуција од јули 1908 година се создадоа услови за легално дејствување на најразлични организации и партии во отоманската држава. Тоа е период во кој Главинов е многу активен. На почетокот на 1909 година станува одговорен уредник на новопокренатиот весник „Работническа искра“. Во бр. 4 (Битола, 5.11.1909) на весникот, во уводната статија „Партиите и работниците“ дава своја одлика на Народната федеративна партија:

Во декември 1909[1][3] година во Белград се одржа Првата балканска социјалдемократска конференција на која како претставници на социјалдемократските организации од Македонија учествувале Васил Главинов, Стојан Дивлев, Душан Цекиќ и Михаил Цоков. Во Солун, кон крајот на истата година се одржа конференција со цел основање на Отоманска социјалдемократска партија, но обидите завршиле со неуспех. Се залагал за формирање на слободна федеративна држава на Балканот со Македонија како нејзина членка.[2][3]

По избувнувањето на Балканските војни Главинов се враќа во Бугарија, каде што живее до крајот на својот живот. Во 1920 година учествува во формирањето на Централната емигрантска комисија при ЦК на Бугарската комунистичка партија, а потоа и на Емигранскиот комунистички сојуз. По атентатот во црквата „Света Недела“ во 1925 година е уапсен, а потоа се повлекува од јавниот живот. Во негова чест денес во Велес постои спомен куќа.

Наводиуреди

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ристовски, Блаже (2009). Македонска енциклопедија. Скопје: МАНУ. стр. 361. ISBN 978-608-203-023-4. OCLC 499142958.CS1-одржување: датум и година (link)
  2. 2,0 2,1 д-р Стојан Киселиновски и др. (2000). Македонски историски речник. Скопје: ИНИ. стр. 129–130. ISBN 9989-624-46-1. Недостасува |author1= (help)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Личности од Македонија. Скопје: МИ-АН. 2002. стр. 71. ISBN 9989-613-28-1. На |first= му недостасува |last= (help)

Литературауреди

  • Лазо Мојсов „Васил Главинов прв пропагатор на социјализмот во Македонија“, Скопје, 1949.
  • „Васил Главинов и неговото време“ (зборник, 1990)
  • Д-р Орде Ивановски - Преродбенската делотворност на социјалистичката мисла во Македонија, Скопје, 2000
  • Д-р Орде Ивановски - Работничкото и комунистичкото движење во Македонија, Скопје, 1970.

Надворешни врскиуреди

🔥 Top keywords: Главна страницаВирусСпецијална:БарајМакедонски претседателски избори (2024)Еврејски празнициМакедонски парламентарни избори (2024)МакедонијаGmailМакедонски парламентарни избори (2020)Робинзон КрусоАнгкор ВатКарлес ПуџдемонБратиславаОче нашГоце ДелчевСкопјеЛетно сметање на времетоХепатит ЦСписок на македонски народни поговоркиАнтичка МакедонијаМочуриштеБалканска приказна (ТВ-серија)Бор (град)Локални избори во Македонија (2021)Народна Република КинаИзборна единица 5Мирко ПоповСвети Кирил и МетодијИзборни единици во МакедонијаХристијанизација на Киевска РусијаКамбоџаМинистерство за животна средина и просторно планирањеДевојка со бисерна обеткаИзборна единица 1Гај Јулиј ЦезарКалендар на Велигденски датумиКочо РацинМајка ТерезаИзборна единица 2ПеперугиВојскаБитолаИзборна единица 3Скратеници во македонскиот јазикВелигденФК Манчестер СитиСпоменка (книга)ЕвропаСјогренов синдромЛехово (Леринско)Џ. Р. Р. ТолкинЗагребСкржавецот (Плавт)Википедија:Авторски праваМакедонци-муслиманиДаниел ДефоЖивко МукаетовАнтифашистичко собрание на народното ослободување на МакедонијаШтрковиРимска уметностМакедонскиСтар ЕгипетЛионел МесиСписок на повикувачки броеви на земјитеСписок на планини во МакедонијаГригор ПрличевДемократска партија на Турците на МакедонијаГеографија на МакедонијаТартифСредоземно МореДржавни празници во МакедонијаИлинденско востаниеАвтомобилски регистарски таблички во МакедонијаЕгипетИзборна единица 4КошаркаМакедонска револуционерна организацијаЛазар Ристовски (глумец)Даме ГруевПодметИзборна единица 6Алиса во земјата на чудатаМодул:ArgumentsСмртност на доенчињаПрво заседание на АСНОМГолеми и мали (роман)ИменкаСписок на градови во МакедонијаБалтиморРак на белите дробовиСтругаМојот звукОпштини во МакедонијаИзбори во МакедонијаЕлена ЗагорскајаИнфективна мононуклеозаВардарПиреј (роман)Јане Сандански