Ачешки јазик

Ачешки јазик или само ачех (Bahsa Acèh) — малајско-полинезиски јазик што го говори народот Ачеси во покраината Ачех на островот Суматра, Индонезија. Се говори и во ачешката дијаспора во извесни делови на Малезија како Јан во сојузната држава Кедах.

Ачешки
Bahsa/Basa Acèh
Застапен воИндонезија
ПодрачјеАчех, Суматра
Говорници3,5 милиони  (2000)
Јазично семејство
Јазични кодови
ISO 639-2ace
ISO 639-3ace

Класификација и сродни јазициуреди

Овој јазик припаѓа на малајско-полинезиската гранка на австронезиското семејство. Најсродни на него се другите чамски јазици како џарајскиот и чамскиот (230.000 и 280.000 говорници) во Камбоџа и Виетнам. Други сродни јазици се малајските, минангкабајскиот, гајскиот и батачките јазици.

Распределеностуреди

Распределеност на ачешкиот јазик во покраината Ачех

Јазикот се говори претежно во крајбрежните делови на Ачех, и тоа во 10 намесништва и 4 општини.

Фонологијауреди

Двојазичен знак што предупредува од цунами на индонезиски и ачешки

Ова се фонемите во ачешкиот јазик.

Самогласки[1]
ПредниСредниЗадни
усниносниусниносниусниносни
Затворениiĩɨɨ̃uũ
Полузатворениeɛ̃əʌ̃oɔ̃
Полуотворениɛʌɔ
Отворениaã

Самогласките се претежно спарени како усна-носна, иако постојат само три средни носни, а двојно повеќе средни усни самогласки. /ʌ/ не е сосем средна, но тука е прикажана како таква од естетски причини. Слично на неа, /ɨ/ се претставува и како позадна [ɯ].Покрај горенаведените монофтоншки самогласки, ачешкиот има и пет усни дифтонзи, од кои секој има свој носен пандан:[1]

  • /iə ɨə ɛə ɔə/
  • /ĩə ɨ̃ə ũə ɛ̃ə ɔ̃ə/
Рачно пишувана книга на ачешка арабица
Согласки[2]
УсненаВенечниПредно-
непчени
Задно-
непчени
Гласилни
Носниmnɲŋ
Избувниp bt dc ɟk gʔ
Струјниsʃh
Приближниwlj
Трепетниr

/s/ e ламинална венечно-забна согласка. /ʃ/ технички е задновенечна, но стои колоната на преднонепчените од естетски причини.

Писмоуреди

Порано ачешкиот се пишувал со арабица наречена „џавое“ (џави на малајски), но иста сега речиси воопшто не се користи. Денес јазикот се пишува со латинична азбука во која, покрај вообичаените букви, се користат и буквите é, è, ë, ö и ô.[3]

Дијалектиуреди

Досега не е псорведено темелно истражување на дијалектите на ачешкиот јазик, но се смета дека постојат барем 10: пасе, пеусанган, матанг, пидие, буенг, банда, даја, меулабох, сеунаган и тунонг.[4]

Поврзаноуреди

Наводиуреди

  1. 1,0 1,1 Al-Harbi & Al-Ahmadi (2003:10)
  2. Al-Harbi & Al-Ahmadi (2003:9–10)
  3. Ejaan Bahasa Aceh
  4. Sulaiman, B. 1981. Kedudukan dan Fungsi Bahasa Aceh di Aceh. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa

Литературауреди

  • Al-Harbi, Awwad; Al-Ahmadi, Ahmad (2003), „Acehnese coda condition: An optimality-theoretic account“, Umm Al-Qura University Journal of Educational and Social Sciences and Humanities, 15: 9–21, Архивирано од изворникот на 2009-07-29, Посетено на 2012-07-05
  • Asyik, Abdul Gani (1982), „The agreement system in Acehnese“ (PDF), Mon–Khmer Studies, 11: 1–33, Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-06-05, Посетено на 2012-07-05
  • Durie, Mark. "The So-Called Passive of Acehnese." Language. Linguistic Society of America, Vol. 64, No. 1 (Mar., 1988), pp. 104–113 Достап. на JSTOR: http://www.jstor.org/stable/414788
  • Thurgood, Graham (2007), The Historical Place of Acehnese: The Known and the Unknown (PDF), Архивирано од изворникот (PDF) на 2008-01-19, Посетено на 2012-07-05

Надворешни врскиуреди

🔥 Top keywords: Главна страницаВирусСпецијална:БарајМакедонски претседателски избори (2024)Еврејски празнициМакедонски парламентарни избори (2024)МакедонијаGmailМакедонски парламентарни избори (2020)Робинзон КрусоАнгкор ВатКарлес ПуџдемонБратиславаОче нашГоце ДелчевСкопјеЛетно сметање на времетоХепатит ЦСписок на македонски народни поговоркиАнтичка МакедонијаМочуриштеБалканска приказна (ТВ-серија)Бор (град)Локални избори во Македонија (2021)Народна Република КинаИзборна единица 5Мирко ПоповСвети Кирил и МетодијИзборни единици во МакедонијаХристијанизација на Киевска РусијаКамбоџаМинистерство за животна средина и просторно планирањеДевојка со бисерна обеткаИзборна единица 1Гај Јулиј ЦезарКалендар на Велигденски датумиКочо РацинМајка ТерезаИзборна единица 2ПеперугиВојскаБитолаИзборна единица 3Скратеници во македонскиот јазикВелигденФК Манчестер СитиСпоменка (книга)ЕвропаСјогренов синдромЛехово (Леринско)Џ. Р. Р. ТолкинЗагребСкржавецот (Плавт)Википедија:Авторски праваМакедонци-муслиманиДаниел ДефоЖивко МукаетовАнтифашистичко собрание на народното ослободување на МакедонијаШтрковиРимска уметностМакедонскиСтар ЕгипетЛионел МесиСписок на повикувачки броеви на земјитеСписок на планини во МакедонијаГригор ПрличевДемократска партија на Турците на МакедонијаГеографија на МакедонијаТартифСредоземно МореДржавни празници во МакедонијаИлинденско востаниеАвтомобилски регистарски таблички во МакедонијаЕгипетИзборна единица 4КошаркаМакедонска револуционерна организацијаЛазар Ристовски (глумец)Даме ГруевПодметИзборна единица 6Алиса во земјата на чудатаМодул:ArgumentsСмртност на доенчињаПрво заседание на АСНОМГолеми и мали (роман)ИменкаСписок на градови во МакедонијаБалтиморРак на белите дробовиСтругаМојот звукОпштини во МакедонијаИзбори во МакедонијаЕлена ЗагорскајаИнфективна мононуклеозаВардарПиреј (роман)Јане Сандански