Սարաևոյի սպանություն

Սարաևոյի սպանություն, երբ ապանվեցին Ավստրո-Հունգարիայի թագի հավանական ժառանգորդ արքայազն Ֆրանց Ֆերդինանդը և նրա կին Հոհենբուրգի դքսուհի Սոֆիան, 1914 թվականի հունիսի 28-ին Սարաևոում, որբ մահացու վիրավորում ստացան Գավրիլո Պրինցիպի արձակած գնդակներից։ Պրինցիպը վեց հոգանոց խմբի անդամներից մեկն է (հինգը սերբեր և մեկը բոսնիացի), որոնց կոորդինատորն էր Դանիլո Իլիչը,ով բոսնիացի սերբ էր և Սև ձեռք գաղտնի խմբավորման անդամ։ Սպանությունների քաղաքական նպատակն էր առանձնացնել հարավային սլավոնական պրովինցիաները Ավստրո-Հունգարիայից և ստեղծել միասնական Հարավսլավիա։ Սպանությունները ուղղակիորեն պատճառ հանդիսացան Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկման, երբ Ավստրո-Հունգարիան վերջնագիր ներկայացրեց Սերբիայի թագավորությանը, որը մասամբ մերժվեց և Ավստրո-Հունգարիան պատերազմ հայտարարեց Սերբիային, որի արդյունքում Եվրոպական տերությունները ներքաշվեցին պատերազմի մեջ։

Դեպքեր, որոնք բերեցին Առաջին համաշխարհային պատերազմին
Ֆրանս-պրուսական պատերազմ1870–1871
Բեռլինի վեհաժողով1878
Երկակի դաշինք1879
Եռյակ դաշինք1882
Ֆրանս-ռուսական դաշինք1894
Անգլո-գերմանական ռազմածովային սպառազինությունների մրցավազք1898–1912
Անգլո-ֆրանսիական համաձայնագիր1904
Ռուս-ճապոնական պատերազմ1904–1905
Տանջիրյան ճգնաժամ1905–1906
Խոզի պատերազմ1906–1908
Անգլո-ռուսական համաձայնագիր1907
Բոսնիական ճգնաժամ1908–1909
Ագադիրյան ճգնաժամ1911
Իտալա-թուրքական պատերազմ1911–1912
Բալկանյան պատերազմներ1912–1913
Սարաևոյի սպանություն1914
Հուլիսյան ճգնաժամ1914
Էրցհերցոգ Ֆրանց Ֆերդինանդը
Գավրիլո Պրինցիպը

Սպանություններում մասնակցություն էին ունեցել Սերբիայի ռազմական մտավորականությունը Դրագուտին Դիմիտրիևվիչի գլխավորությամբ, ինչպես նաև նրա աջ ձեռք մայոր Վոյիսլավ Տանկոսիչը և հետախույզ Ռադե Մալոբաբիչը։ Տանկոսիչը զինել էր մարդասպաններին ռուբերով և ատրճանակներով, ինչպես նաև վերապատրաստել էր նրանց։ Մարդասպաններին տրվել էր մուտքի իրավունք գաղտնի ցանց և Մալոբաբիչը օգնել էր անցկացնել զենքը Ավտրո-Հունգարիա։

Մարդասպանները, սերբական գաղտնի գործակալության հիմնական անդամները և սերբական ռազմական կցորդները, որոնք ողջ էին մնացել, ձերբակալվեցին, դատապարտվեցին և պատժվեցին։ Բոսնիայում ձերբակալվածները տեղափոխվեցին Սարաևո 1914 թվականի հոկտեմբերին։

Գրականությունխմբագրել

  • Luigi Albertini|Albertini, Luigi. 1953. Origins of the War of 1914 (Vol II). Oxford University Press։ London. (անգլ.)
  • Vladimir Dedijer|Dedijer, Vladimir]] The Road to Sarajevo, Simon and Schuster, New York, 1966 (անգլ.)
  • Belfield, Richard. The Assassination Business: A History of State-Sponsored Murder, Carroll & Graf Publishers։ New York. ISBN 0-7867-1343-7 New York, 1966 (անգլ.)
  • MacKenzie, David. Black Hand On Trial: Salonika 1917, Eastern European Monographs, 1995 (անգլ.)
  • Magrini, Luciano Il Dramma Di Seraievo. Origini e responsabilita della guerra europa, Milan, 1929 (իտալ.)
  • Owings, W.A. Dolph. The Sarajevo Trial, Documentary Publications, Chapel Hill, NC, 1984 (անգլ.)
  • de Schelking, Eugene. Recollections of a Russian Diplomat, The Suicide of Monarchies, McMillan Co, New York, 1918 (անգլ.)
  • Hew Strachan|Strachan, Hew. 2001 The First World War Volume 1: To Arms. Oxford University Press։ Oxford. ISBN 978-0-19-926191-8 (անգլ.)
  • A. J. P. Taylor|Taylor, A.J.P.1963. The First World War: An Illustrated History. Penguin Books։ London. ISBN 0-14-002481-6 (անգլ.)
  • Trydar-Burzinski, Louis. Le Crépuscule d’une autocratie, Florence, 1926 (իտալ.)
🔥 Top keywords: Գլխավոր էջՎբեթՀուլիոս ԿեսարՏոտոԳեյմինգԱՄՆԶլատան ԻբրահիմովիչԶատիկՍպասարկող:ՈրոնելՆյութափոխանակությունՍահմիՀայաստանՀուդայածառՀովհաննես ԹումանյանԱրարատ ԶուրաբյանԼիոնել ՄեսսիՆապոլեոն ԲոնապարտՕքեյԵգիպտոսՌուսաստանՍպասարկող:ՎերջինփոփոխություններըԿոմիտասՀակաբիոտիկԵղիշե ՉարենցՅուպիտեր (մոլորակ)ՀայերԱվագ շաբաթՊարույր ՍևակԵրևանՀայերենի այբուբենԹատրոնի համաշխարհային օրՍեռական հարաբերությունԳենՋրծաղիկԱմերիկյան ընտանիքՀեպատիտ CՏիգրան ՄեծԱրարատԱնգկոր ՎատՀայոց ցեղասպանությունԿառլես ՊուչդեմոնԽաչատուր ԱբովյանՍասունցի ԴավիթՋիլիզաՄարեկ ՀամշիկՔութեշԾաղկազարդՄոդուլ:ArgumentsՎիքինախագիծ:Ուսուցչական վիքիհավաք 2024Վահան ՏերյանԱվետիք ԻսահակյանՀայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանումՀեշտոցի սնկային վարակՖաշիզմՍասնա ծռերԲռնիր ինձ, եթե կարող եսԳարեգին ՆժդեհՀամո ՍահյանԿարմրուկՄադրիդԶատկի ավանդույթներՋուրԱդրբեջանԼյարդՀայկյան տոմարՄիացյալ ԹագավորությունՔաոս (վեպ)ՄատենադարանՈսկեպարՉինաստանՎրաստանԿատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներՄեսրոպ ՄաշտոցՀայաստանի կենդանիների Կարմիր գիրքԲրազիլիաԲավարիաԲայՏավուշի մարզԱմերիկայի Միացյալ ՆահանգներՕրալ սեքսThe Truth About LoveՁեռնաշարժությունՄիզուղիների ինֆեկցիաներԵվրոպայի դրոշներՀայաստանի Կարմիր գիրքՇաքարային դիաբետԱստվածաշունչԱծական անունՍամվել (վեպ)Հեշտոցային արտադրությունԶատկի ձուԱրշակ ԿարապետյանՄարտիրոս ՍարյանՐաֆֆիԿատեգորիա:Երկրներ այբբենական կարգովՄանթաշի ջրամբարՇառլ ԱզնավուրԱրցախի ՀանրապետությունՖրանսիաՄարտի 27