فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی

فهرست

برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) شاخص توسعه انسانی (HDI) ۱۹۱ کشور را در گزارش توسعه انسانی سالانه گردآوری می‌کند. این شاخص سلامت، آموزش و پرورش، درآمد و زندگی در یک کشور معین را به عنوان معیاری از توسعه انسانی در نظر می‌گیرد که بین کشورها و در طول زمان قابل مقایسه است.[۱][۲]

World map
نقشه جهانی نشان‌دهنده دسته‌بندی شاخص توسعه انسانی (بر پایه داده‌های سال ۲۰۲۱، منتشرشده در سال ۲۰۲۲)
  بسیار بالا (≥ ۰٫۸۰۰)
  بالا (۰٫۷۰۰–۰٫۷۹۹)
  متوسط (۰٫۵۵۰–۰٫۶۹۹)
  پایین (≤ ۰٫۵۴۹)
  داده در دسترس نیست
World map
نقشه جهانی کشورها یا قلمروها بر اساس شاخص توسعه انسانی، امتیازات با افزایش ۰٫۰۵۰ (بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۱، منتشرشده در سال ۲۰۲۲)
  ≥ ۰٫۹۵۰
  0.900–0.950
  0.850–0.899
  0.800–0.849
  0.750–0.799
  0.700–0.749
  0.650–0.699
  0.600–0.649
  0.550–0.599
  0.500–0.549
  0.450–0.499
  0.400–0.449
  ≤ ۰٫۳۹۹
  داده در دسترس نیست

شاخص توسعه انسانی پرکاربردترین معیار سنجش توسعه انسانی در جوامع بوده و دیدگاه مردم را نسبت به این مفهوم تغییر داده‌است.[۳][۴] با این حال، چندین جنبه از شاخص مورد انتقاد قرار گرفته‌است. برخی از محققان از نحوه سنجیدن این عوامل انتقاد کرده‌اند، به ویژه اینکه چگونه یک سال دیگر از امید به زندگی به‌طور متفاوتی بین کشورها ارزش گذاری می‌شود.[۴][۵] و عوامل محدودی را که در نظر می‌گیرد با توجه به حذف عواملی مانند سطوح نابرابری توزیعی و جنسیتی.[۶] در پاسخ به اولی، UNDP در گزارش سال ۲۰۱۰ خود شاخص توسعه انسانی تعدیل شده با نابرابری (IHDI) را معرفی کرد و در پاسخ به دومی، شاخص توسعه جنسیتی (GDI) در گزارش ۱۹۹۵ معرفی شد.[۷][۸] دیگران از ساده‌سازی بیش از حد استفاده از یک عدد در هر کشور انتقاد کرده‌اند.[۹][۱۰] برای انعکاس تفاوت‌های توسعه‌ای در داخل کشورها، یک HDI زیرملی (SHDI) با داده‌های بیش از ۱۶۰۰ منطقه در سال ۲۰۱۸ توسط آزمایشگاه داده‌های جهانی در دانشگاه رادبود در هلند معرفی شد.[۱۰] در سال ۲۰۲۰، UNDP شاخص دیگری را معرفی کرد، فشار سیاره‌ای–شاخص توسعه انسانی تعدیل‌شده (PHDI)، که نمرات کشورهای با ردپای اکولوژیکی بالاتر را کاهش می‌دهد.[۱۱]

ابعاد و شاخص‌هاویرایش

HDI اولین بار در سال ۱۹۹۰ با هدف اینکه معیار جامع تری برای توسعه انسانی نسبت به اقدامات صرفاً اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی منتشر شد. این شاخص شامل سه بعد توسعه انسانی است: زندگی طولانی و سالم، دانش و استانداردهای زندگی مناسب. شاخص مختلف برای تعیین کمیت عملکرد کشورها در هر بعد استفاده می‌شود. شاخص‌های مورد استفاده در گزارش ۲۰۲۲ عبارت بودند از امید به زندگی در بدو تولد؛ سالهای مورد انتظار مدرسه برای کودکان؛ میانگین سالهای تحصیل برای بزرگسالان؛ و درآمد ناخالص ملی سرانه. این شاخص‌ها برای ایجاد یک شاخص سلامت، یک شاخص آموزش و یک شاخص درآمد استفاده می‌شوند که هر کدام دارای مقداری بین ۰ و ۱ هستند. میانگین هندسی این سه شاخص - یعنی ریشه مکعب حاصلضرب شاخص‌ها - شاخص توسعه انسانی است. مقدار بالای ۰٫۸۰۰ به عنوان بسیار زیاد، بین ۰٫۷۰۰ و ۰٫۷۹۹ به عنوان بالا، ۰٫۵۵۰ تا ۰٫۶۹۹ به عنوان متوسط و زیر ۰٫۵۵۰ به عنوان پایین طبقه‌بندی می‌شود.[۱][۱۲][۱۳]

داده‌های مورد استفاده برای محاسبه HDI بیشتر از آژانس‌های سازمان ملل متحد و موسسات بین‌المللی، مانند سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، وزارت امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد، بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی برای توسعه اقتصادی و سازمان توسعه اقتصادی سازمان ملل متحد) و [سازمان همکاری و توسعه اقتصادی| به ندرت، زمانی که یکی از شاخص‌ها وجود نداشته باشد، از مدل‌های رگرسیون بین کشوری استفاده می‌شود. به دلیل بهبود داده‌ها و به روز رسانی روش، مقادیر HDI در گزارش‌های توسعه انسانی قابل مقایسه نیستند. در عوض، هر گزارش HDI را برای برخی سال‌های گذشته مجدداً محاسبه می‌کند.[۱۳][۱۴]

ابعاد و شاخص‌های HDI[۱۵]
ابعادشاخص‌هاشاخص ابعادشاخص توسعه انسانی
عمر طولانی و سالمامید به زندگی در بدو تولدشاخص امید به زندگیشاخص توسعه انسانی
دانشسالهای مورد انتظار برای تحصیل
میانگین سالهای تحصیل
شاخص آموزش
استاندارد زندگی مناسبGNI سرانه (PPP $)شاخص GNI

مللویرایش

میانگین رشد سالانه شاخص توسعه انسانی از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱، منتشر شده در سال ۲۰۲۲الگو:Legend-col

گزارش توسعه انسانی شامل تمام ۱۹۳[۱۶] کشور عضو سازمان ملل متحد و همچنین دولت فلسطین و هنگ کنگ است. با این حال، شاخص توسعه انسانی برای چهار کشور عضو سازمان ملل متحد محاسبه نشده‌است: کره شمالی، موناکو، نائورو و سومالی. برخی از اجزای شاخص ممکن است برای این کشورها محاسبه شود. جزایر کوک، سریر مقدس (شهر واتیکان) و نیوئه تنها کشورهای عضو سازمان ملل متحد هستند که در این گزارش گنجانده نشده‌اند.[۱۷]در مجموع، شاخص توسعه انسانی برای ۱۹۱ کشور در دسترس است.[۲]

آزمایشگاه داده‌های جهانی همچنین داده‌هایی را در مورد شاخص توسعه انسانی سومالی ارائه می‌دهد و آن را ۰٫۳۶۱ (۲۰۱۹) قرار می‌دهد که کمترین میزان در جهان است.[۱۸]

کشورهای ۱ تا ۶۶ در جدول، دارای توسعه انسانی «بسیار بالا»، ۶۷ تا ۱۱۵، دارای توسعه انسانی «بالا»، ۱۱۶ تا ۱۵۹، دارای توسعه انسانی «متوسط» و ۱۶۰ تا ۱۹۱، دارای توسعه انسانی «پایین» هستند.[۱۹][۱۳]

Table of countries by HDI
رتبهکشورشاخص توسعهٔ انسانی
داده‌های ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]میزان تغییر از سال ۲۰۱۵[۲۰]داده‌های ۲۰۲۱ (گزارش ۲۰۲۲)[۲]میانگین رشد سالانه (۲۰۱۰–۲۰۲۱)[۲۰]
1   سوئیس0.962 ۰٫۱۹٪
2  نروژ0.961 ۰٫۱۹٪
3  ایسلند0.959 ۰٫۵۶٪
4 (3)  هنگ کنگ0.952 ۰٫۴۴٪
5 (3)  استرالیا0.951 ۰٫۲۷٪
6  دانمارک0.948 ۰٫۳۴٪
7 (2)  سوئد0.947 ۰٫۳۶٪
8 (6)  جمهوری ایرلند0.945 ۰٫۴۰٪
9 (5)  آلمان0.942 ۰٫۱۶٪
10 (1)  هلند0.941 ۰٫۲۴٪
11  فنلاند0.940 ۰٫۲۹٪
12 (1)  سنگاپور0.939 ۰٫۲۹٪
13 (2)  بلژیک0.937 ۰٫۲۵٪
(3)  نیوزیلند 0.15%
15 (2)  کانادا0.936 ۰٫۲۵٪
16 (1)  لیختن‌اشتاین0.935 ۰٫۲۲٪
17 (3)  لوکزامبورگ0.930 ۰٫۱۸٪
18 (3)  بریتانیا0.929 ۰٫۱۷٪
19  ژاپن0.925 ۰٫۲۷٪
(3)  کره جنوبی 0.35%
21 (3)  ایالات متحده آمریکا0.921 ۰٫۱۰٪
22  اسرائیل0.919 ۰٫۲۵٪
23 (4)  مالت0.918 ۰٫۵۸٪
(1)  اسلوونی 0.28%
25 (4)  اتریش0.916 ۰٫۱۴٪
26 (9)  امارات متحده عربی0.911 ۰٫۸۰٪
27  اسپانیا0.905 ۰٫۳۸٪
28 (3)  فرانسه0.903 ۰٫۲۷٪
29 (3)  قبرس0.896 ۰٫۴۱٪
30 (1)  ایتالیا0.895 ۰٫۱۳٪
31 (2)  استونی0.890 ۰٫۳۰٪
32 (6)  جمهوری چک0.889 ۰٫۲۰٪
33 (2)  یونان0.887 ۰٫۱۹٪
34 (1)  لهستان0.876 ۰٫۳۷٪
35 (3)  بحرین0.875 ۰٫۷۳٪
(1)  لیتوانی 0.35%
(2)  عربستان سعودی 0.64%
38 (2)  پرتغال0.866 ۰٫۴۰٪
39 (1)  لتونی0.863 ۰٫۴۲٪
40 (6)  آندورا0.858 ۰٫۱۱٪
(5)  کرواسی 0.40%
42 (1)  شیلی0.855 ۰٫۴۶٪
(1)  قطر 0.23%
44NA[Note ۱]  سان مارینو0.853NA[Note ۱]
45 (5)  اسلواکی0.848 ۰٫۰۹٪
46 (1)  مجارستان0.846 ۰٫۲۰٪
47 (4)  آرژانتین0.842 ۰٫۰۹٪
48 (6)  ترکیه0.838 ۱٫۰۳٪
49 (3)  مونته‌نگرو0.832 ۰٫۲۷٪
50 (1)  کویت0.831 ۰٫۲۰٪
51 (3)  برونئی0.829 ۰٫۰۱٪
52 (2)  روسیه0.822 ۰٫۲۹٪
53 (4)  رومانی0.821 ۰٫۱۶٪
54 (3)  عمان0.816 ۰٫۳۲٪
55 (2)  باهاما0.812 ۰٫۰۰٪
56 (4)  قزاقستان0.811 ۰٫۵۱٪
57 (2)  ترینیداد و توباگو0.810 ۰٫۲۳٪
58 (4)  کاستاریکا0.809 ۰٫۴۳٪
 اروگوئه 0.25%
60 (3)  بلاروس0.808 ۰٫۲۱٪
61  پاناما0.805 ۰٫۳۷٪
62 (1)  مالزی0.803 ۰٫۳۹٪
63 (7)  گرجستان0.802 ۰٫۵۰٪
(2)  موریس 0.55%
(4)  صربستان 0.41%
66 (6)  تایلند0.800 ۰٫۷۵٪
67 (2)  آلبانی0.796 ۰٫۴۹٪
68 (9)  بلغارستان0.795 ۰٫۰۶٪
(2)  گرنادا 0.15%
70 (2)  باربادوس0.790 ۰٫۰۲٪
71 (3)  آنتیگوآ و باربودا0.788 ۰٫۰۲٪
72 (8)  سیشل0.785 ۰٫۱۰٪
73 (9)  سری‌لانکا0.782 ۰٫۵۴٪
74 (10)  بوسنی و هرزگوین0.780 ۰٫۶۷٪
75 (2)  سنت کیتس و نویس0.777 ۰٫۲۱٪
76 (2)  ایران0.774 ۰٫۳۵٪
77 (2)  اوکراین0.773 ۰٫۱۱٪
78 (5)  مقدونیه شمالی0.770 ۰٫۳۹٪
79 (19)  چین0.768 ۰٫۹۷٪
80 (16)  جمهوری دومینیکن0.767 ۰٫۷۳٪
(9)  مولدووا 0.45%
(7)  پالائو 0.07%
83 (7)  کوبا0.764 ۰٫۱۹٪
84 (1)  پرو0.762 ۰٫۴۵٪
85 (5)  ارمنستان0.759 ۰٫۱۶٪
86 (8)  مکزیک0.758 ۰٫۱۵٪
87 (1)  برزیل0.754 ۰٫۳۸٪
88 (1)  کلمبیا0.752 ۰٫۳۲٪
89 (4)  سنت وینسنت و گرنادین‌ها0.751 ۰٫۲۱٪
90 (6)  مالدیو0.747 ۰٫۷۵٪
91 (2)  الجزایر0.745 ۰٫۳۰٪
(1)  جمهوری آذربایجان 0.22%
(10)  تونگا 0.40%
(2)  ترکمنستان 0.43%
95 (14)  اکوادور0.740 ۰٫۰۵٪
96 (4)  مغولستان0.739 ۰٫۴۸٪
97 (13)  مصر0.731 ۰٫۷۳٪
(1)  تونس 0.14%
99 (3)  فیجی0.730 ۰٫۲۰٪
(7)  سورینام 0.09%
101 (11)  ازبکستان0.727 ۰٫۷۰٪
102 (11)  دومینیکا0.720 ۰٫۱۱٪
(2)  اردن 0.06%
104 (10)  لیبی0.718 ۰٫۲۶٪
105 (2)  پاراگوئه0.717 ۰٫۴۲٪
106 (2)  فلسطین0.715 ۰٫۳۶٪
(11)  سنت لوسیا 0.16%
108 (12)  گویان0.714 ۰٫۷۷٪
109 (4)  آفریقای جنوبی0.713 ۰٫۵۰٪
110 (3)  جامائیکا0.709 ۰٫۰۶٪
111 (6)  ساموآ0.707 ۰٫۰۸٪
112 (2)  گابن0.706 ۰٫۵۶٪
(21)  لبنان 0.79%
114 (3)  اندونزی0.705 ۰٫۵۵٪
115 (5)  ویتنام0.703 ۰٫۵۳٪
116  فیلیپین0.699 ۰٫۳۳٪
117 (6)  بوتسوانا0.693 ۰٫۴۴٪
118  بولیوی0.692 ۰٫۴۰٪
 قرقیزستان 0.38%
120 (41)  ونزوئلا0.691 ۰٫۸۰٪
121 (1)  عراق0.686 ۰٫۶۳٪
122 (3)  تاجیکستان0.685 ۰٫۶۸٪
123 (14)  بلیز0.683 ۰٫۳۱٪
(3)  مراکش 1.14%
125 (2)  السالوادور0.675 ۰٫۲۲٪
126 (1)  نیکاراگوئه0.667 ۰٫۷۶٪
127 (6)  بوتان (کشور)0.666 ۱٫۲۵٪
128 (4)  کیپ ورد0.662 ۰٫۲۵٪
129 (11)  بنگلادش0.661 ۱٫۶۴٪
130 (2)  تووالو0.641 ۰٫۳۶٪
131 (1)  جزایر مارشال0.639NA[a]
132 (1)  هند0.633 ۰٫۸۸٪
133 (5)  غنا0.632 ۰٫۸۸٪
134  ایالات فدرال میکرونزی0.628 ۰٫۰۴٪
135 (6)  گواتمالا0.627 ۰٫۳۳٪
136 (1)  کیریباتی0.624 ۰٫۵۳٪
137  هندوراس0.621 ۰٫۳۶٪
138 (4)  سائوتومه و پرنسیپ0.618 ۱٫۰۰٪
139 (7)  نامیبیا0.615 ۰٫۴۶٪
140 (1)  لائوس0.607 ۰٫۸۸٪
(4)  تیمور شرقی 0.18%
(3)  وانواتو 0.24%
143 (4)    نپال0.602 ۰٫۹۴٪
144 (4)  اسواتینی0.597 ۱٫۵۷٪
145 (6)  گینه استوایی0.596 ۰٫۲۶٪
146 (3)  کامبوج0.593 ۰٫۸۵٪
(1)  زیمبابوه 1.34%
148 (3)  آنگولا0.586 ۱٫۲۷٪
149 (1)  میانمار0.585 ۱٫۲۶٪
150 (5)  سوریه0.577 ۱٫۲۱٪
151 (2)  کامرون0.576 ۱٫۰۶٪
152  کنیا0.575 ۰٫۴۹٪
153 (9)  جمهوری کنگو0.571 ۰٫۱۶٪
154 (4)  زامبیا0.565 ۰٫۶۰٪
155 (1)  جزایر سلیمان0.564 ۰٫۲۳٪
156  اتحاد قمر0.558 ۰٫۶۴٪
(2)  پاپوآ گینه نو 1.02%
158 (2)  موریتانی0.556 ۰٫۷۹٪
159 (8)  ساحل عاج0.550 ۱٫۳۸٪
160 (2)  تانزانیا0.549 ۰٫۹۸٪
161 (2)  پاکستان0.544 ۰٫۶۸٪
162 (4)  توگو0.539 ۱٫۱۲٪
163 (3)  هائیتی0.535 ۱٫۹۴٪
(1)  نیجریه 0.95%
165  رواندا0.534 ۰٫۸۰٪
166 (6)  بنین0.525 ۰٫۵۹٪
(3)  اوگاندا 0.41%
168 (3)  لسوتو0.514 ۰٫۸۸٪
169 (4)  مالاوی0.512 ۱٫۰۶٪
170 (1)  سنگال0.511 ۰٫۸۰٪
171 (1)  جیبوتی0.509 ۰٫۹۶٪
172 (4)  سودان0.508 ۰٫۴۰٪
173 (3)  ماداگاسکار0.501 ۰٫۱۶٪
174 (1)  گامبیا0.500 ۰٫۷۶٪
175 (6)  اتیوپی0.498 ۱٫۷۴٪
176 (2)  اریتره0.492 ۰٫۵۵٪
177 (2)  گینه بیسائو0.483 ۰٫۷۹٪
178  لیبریا0.481 ۰٫۴۱٪
179 (1)  جمهوری دموکراتیک کنگو0.479 ۱٫۰۱٪
180 (5)  افغانستان0.478 ۰٫۵۹٪
181 (1)  سیرالئون0.477 ۱٫۰۱٪
182 (1)  گینه0.465 ۱٫۰۴٪
183 (6)  یمن0.455 ۱٫۰۳٪
184 (2)  بورکینافاسو0.449 ۱٫۷۲٪
185 (2)  موزامبیک0.446 ۰٫۹۵٪
186 (1)  مالی0.428 ۰٫۵۳٪
187 (2)  بوروندی0.426 ۰٫۴۶٪
188 (2)  جمهوری آفریقای مرکزی0.404 ۰٫۷۵٪
189 (2)  نیجر0.400 ۱٫۵۴٪
190 (1)  چاد0.394 ۰٫۷۷٪
191 (3)  سودان جنوبی0.385 ۱٫۰۰٪

مناطق و گروه‌هاویرایش

گزارش توسعه انسانی همچنین شاخص توسعه انسانی را برای گروه‌های مختلف کشورها گزارش می‌کند. اینها شامل گروه‌بندی‌های منطقه‌ای بر اساس طبقه‌بندی منطقه‌ای برنامه توسعه ملل متحد،[۲۱] گروه‌های HDI از جمله کشورهایی که در حال حاضر در یک گروه HDI قرار می‌گیرند، اعضای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و دیگر گروه‌های سازمان ملل[۲۲] مجموع مقادیر HDI به همان روشی که برای کشورها جداگانه محاسبه می‌شود و داده‌های ورودی میانگین وزنی برای همه کشورهای دارای داده‌های موجود در گروه است.[۲۳]

جدول مناطق و گروه‌ها بر اساس شاخص توسعه انسانی[۲۴]
منطقه و گروه۱۹۹۰۲۰۰۰۲۰۱۰۲۰۱۵۲۰۱۸۲۰۱۹۲۰۲۰۲۰۲۱
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی۰٫۷۹۵۰٫۸۴۰۰٫۸۷۵۰٫۸۹۳۰٫۹۰۱۰٫۹۰۵۰٫۸۹۷۰٫۸۹۹
توسعه انسانی بسیار بالا۰٫۷۸۴۰٫۸۲۶۰٫۸۶۸۰٫۸۸۹۰٫۸۹۸۰٫۹۰۲۰٫۸۹۵۰٫۸۹۶
اروپا و آسیای مرکزی۰٫۶۶۴۰٫۶۸۱۰٫۷۴۶۰٫۷۸۳۰٫۷۹۸۰٫۸۰۲۰٫۷۹۳۰٫۷۹۶
آمریکای لاتین۰٫۶۳۳۰٫۶۸۹۰٫۷۳۳۰٫۷۵۸۰٫۷۶۶۰٫۷۶۸۰٫۷۵۵۰٫۷۵۴
توسعه انسانی بالا۰٫۵۵۷۰٫۶۲۵۰٫۷۰۰۰٫۷۳۴۰٫۷۵۱۰٫۷۵۶۰٫۷۵۳۰٫۷۵۴
آسیا-اقیانوسیه۰٫۵۰۷۰٫۵۹۲۰٫۶۸۴۰٫۷۲۲۰٫۷۴۱۰٫۷۴۸۰٫۷۴۸۰٫۷۴۹
جهان۰٫۶۰۱۰٫۶۴۵۰٫۶۹۷۰٫۷۲۴۰٫۷۳۶۰٫۷۳۹۰٫۷۳۵۰٫۷۳۲
کشورهای در حال توسعه جزیره‌ای کوچک۰٫۶۰۱۰٫۶۴۹۰٫۶۹۳۰٫۷۲۳۰٫۷۳۴۰٫۷۳۸۰٫۷۳۲۰٫۷۳۰
جهان عرب۰٫۵۵۵۰٫۶۱۸۰٫۶۷۶۰٫۶۹۷۰٫۷۱۱۰٫۷۱۵۰٫۷۰۸۰٫۷۰۸
کشورهای در حال توسعه۰٫۵۱۳۰٫۵۶۹۰٫۶۳۸۰٫۶۷۳۰٫۶۸۷۰٫۶۹۱۰٫۶۸۷۰٫۶۸۵
توسعه انسانی متوسط۰٫۴۵۳۰٫۵۰۶۰٫۵۸۲۰٫۶۲۷۰٫۶۴۳۰٫۶۴۵۰٫۶۴۲۰٫۶۳۶
جنوب آسیا۰٫۴۴۲۰٫۵۰۰۰٫۵۷۶۰٫۶۲۳۰٫۶۴۰۰٫۶۴۱۰٫۶۳۸۰٫۶۳۲
جنوب صحرای آفریقا۰٫۴۰۷۰٫۴۳۰۰٫۵۰۳۰٫۵۳۴۰٫۵۴۷۰٫۵۵۲۰٫۵۴۹۰٫۵۴۷
کشورهای کمتر توسعه‌یافته۰٫۳۵۷۰٫۴۰۸۰٫۴۸۷۰٫۵۲۰۰٫۵۳۷۰٫۵۴۲۰٫۵۴۲۰٫۵۴۰
توسعه انسانی پایین۰٫۳۵۶۰٫۳۹۹۰٫۴۷۷۰٫۵۰۶۰٫۵۱۸۰٫۵۲۲۰٫۵۱۹۰٫۵۱۸

جستارهای وابستهویرایش

  • فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی بر اساس منطقه
    • آفریقا
    • آسیا و اقیانوسیه
    • اروپا
    • آمریکای لاتین
  • فهرست کشورها بر پایه شاخص توسعه انسانی تعدیل شده با نابرابری
  • فهرست کشورها بر پایه فشارهای سیاره ای-تنظیم شاخص توسعه انسانی

یادداشت‌هاویرایش

منابعویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Human Development Index (HDI) | Human Development Reports". hdr.undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 28 January 2017. Retrieved 15 December 2020.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام 2022 components وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. Ivanova, I.; Arcelus, F. J.; Srinivasan, G. (February 1999). "An Assessment of the Measurement Properties of the Human Development Index". Social Indicators Research. 46 (2): 157–179. doi:10.1023/A:1006839208067. ISSN 0303-8300. JSTOR 27522364. S2CID 142628010. Archived from the original on 6 June 2021. Retrieved 6 June 2021.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Sanderson, Warren; Scherbov, Sergei; Simone, Ghislandi (November 8, 2018). "The best country to live in might not be Norway after all". Quartz (به انگلیسی). Archived from the original on 23 January 2021. Retrieved 6 June 2021.
  5. Ravallion, Martin (2012-11-01). "Troubling tradeoffs in the Human Development Index". Journal of Development Economics. 99 (2): 201–209. doi:10.1016/j.jdeveco.2012.01.003. ISSN 0304-3878. Archived from the original on 12 November 2020. Retrieved 6 June 2021.
  6. Sharma, Shalendra D. (1997-02-01). "Making the Human Development Index (HDI) gender-sensitive". Gender & Development. 5 (1): 60–61. doi:10.1080/741922304. ISSN 1355-2074. PMID 12320744. Archived from the original on 10 June 2021. Retrieved 10 June 2021.
  7. Human Development Report 2010 (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 2010. p. 87. ISBN 978-0-230-28445-6. Archived (PDF) from the original on 22 July 2016. Retrieved 23 February 2020.
  8. Human development report 1995 (PDF). Oxford University Press for the United Nations Development Programme. 1995. pp. 72–74. ISBN 0-19-510023-9. Archived (PDF) from the original on 21 May 2021. Retrieved 10 June 2021.
  9. Castles, Ian (1998). "The Mismeasure of Nations: A Review Essay". Population and Development Review. 24 (4): 834–836. doi:10.2307/2808029. ISSN 0098-7921. JSTOR 2808029. Archived from the original on 14 March 2021. Retrieved 6 June 2021.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Iñaki, Permanyer; Jeroen, Smits (31 May 2018). "The Subnational Human Development Index: Moving beyond country-level averages". United Nations Development Programme. Archived from the original on 6 June 2021. Retrieved 15 December 2020.
  11. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 291–231. ISBN 978-9-211-26442-5. Archived (PDF) from the original on 15 December 2020. Retrieved 15 December 2020.
  12. Human Development Report 1990 (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 1 May 1990. pp. iii, iv, 5, 9, 12. ISBN 0-19-506481-X. Archived (PDF) from the original on 7 February 2019. Retrieved 15 December 2020.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ "Human Development Report 2019 – Technical notes" (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. pp. 2–4. Archived (PDF) from the original on 6 June 2021. Retrieved 15 December 2020.
  14. "Human Development Report 2020: Reader's Guide". hdr.undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 16 April 2021. Retrieved 15 December 2020.
  15. "Human Development Index (HDI)". UNDP. Archived from the original on 10 June 2022. Retrieved 9 September 2022.
  16. Nations, United. "Member States". United Nations (به انگلیسی). Archived from the original on 29 June 2022. Retrieved 2023-04-06.
  17. "A World Tour of the States not recognized by the UN". Archived from the original on 6 December 2022. Retrieved 6 December 2022.
  18. "Subnational Human Development Index (SHDI) Area Database - Somalia". Global Data Lab. Archived from the original on 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
  19. Human Development Report 2020: The next frontier, Human development and the Anthropocene (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 2020. ISBN 978-92-1-126442-5. ISSN 0969-4501. Archived (PDF) from the original on 19 June 2022. Retrieved 7 March 2023.
  20. "Developing regions | Human Development Reports". hdr.undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 6 June 2021. Retrieved 30 March 2021.
  21. "Human Development Report 2020: Reader's Guide | Human Development Reports". hdr.undp.org. United Nations Development Programme. Archived from the original on 16 April 2021. Retrieved 30 March 2021.
  22. "Human Development Report 2020 – Technical notes" (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. p. 4. Archived (PDF) from the original on 6 June 2021. Retrieved 30 March 2021.
  23. Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 September 2022. p. 280. ISBN 978-9-211-26451-7. Archived (PDF) from the original on 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ HDI not available before 2018 in latest report


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «lower-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="lower-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().

🔥 Top keywords: صفحهٔ اصلیسرین بدیعیویژه:جستجورده:پوزیشن‌های جنسیحمید صفتحسن صباحهفت سر اژدهادیجی‌کالازهرا شجاعیتمساح خونیروش‌های آمیزش جنسیدر چشم بادرضاشاهپرستو بخشیمحمدعلی فروغیزهرا داوودنژادآمیزش جنسی بدون دخولکاظم صدیقیرده:فیلم‌های درباره رابطه پدر و دخترمردان آهنینقمر در عقربجنگل پرتقالمایکل شوماخرمهران سماکمترجم گوگلآمیزش جنسیحشاشین (مجموعه تلویزیونی)رده:فیلم‌های درباره تن‌فروشیرده:فیلم‌های درباره تجاوز جنسیایرانجامیونگ گوفرامرز اصلانیفسیل (فیلم ۱۳۹۹)حشاشینمحمدرضا پهلویآمیزش جنسی دهانیقتل غزاله شکوربی‌بدنشاهدبازیخودارضاییرده:فیلم‌های شهوانی بر پایه کشورفرج‌لیسیاشغال ایران در جنگ جهانی دومسید علی خامنه‌ایرده:بازیگران زن فیلم‌های پورنو اهل ایالات متحده آمریکامیهمان (مجموعه تلویزیونی)گوگوشمرحله مقدماتی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۶ (آسیا)لیونل مسیآمیزش جنسی مقعدیکیربه‌کیرمالیتخت جمشیدرده:فیلم‌های سکسی-کمدی آمریکاییآلت مردانههتل (فیلم ۱۴۰۲)زیرخاکی (مجموعه تلویزیونی)کریستیانو رونالدوانگشت کردنجنگ جهانی دومشمع‌کوب (پوزیشن سکس)کسقضیب‌لیسیهندجابهایدهرضا قراییرده:فیلم‌های شهوانی آمریکاییکوروش بزرگپژمان جمشیدیآزاده نامداریتری‌سامحدود ۸ صبحمقعدلیسیروح‌الله داداشیمحراب فاطمیرضا داوودنژادخانه به دوشلاپستانییکتا ناصرپوزیشن ۶۹کیرآندرتیکراعمال جنسی مردان مردآمیزگروه علی‌باباواژنارگاسمانزالآبله‌مرغاناحمد نخجوانپل فرانسیس اسکات کی (بالتیمور)پرونده:Pornhub-logo.svgنقش‌های جنسی همجنس‌گرایانآدولف هیتلراندازه آلت انسانبازیگر پورنوگرافیتهرانرها اعتمادیچهار قلتیم ملی فوتبال ایرانجام جهانی فوتبال ۲۰۲۶