Rusya

Rusya (Росси́я, Rossiya) ya zi Federasyonê Rusya (Российская Федерация Rossiyskaya Federatsiya), yew cumhuriyeto federalo ke qıtayanê Ewropa u Asya sero ronayiyo. Dewleta Rusya zaf gırda; dınya de ê yewına (1). Zımey (Şımalê) Rusya de Okyanuso Arktik; veroc (cenub) de Azerbaycan, Gurcıstan, Qazaxıstan u Çin; rocawan (ğerb) de Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya u Finlanda; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Japonya, Dewletê Amerikaê Yewbiyaey u Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Rusya Moskowao. Rusya 6 eyaletan u 21 cumhuriyetan ra yena pêra (mıteşekkıla). Rusya ezaa Mıletê Yewbiyayey, u G8ia.

Rusya
Desmal û Arma
Melumat
WareDewleta hegemonyal
MıntıqaPost-Soviet states
EmbıryaniAzerbaycan, Belarus, Cumhuriyetê Şariê Çini, Estonya, Finlanda, Gurcıstan, Qazaxıstan, Letonya, Litwanya, Korya Zımey, Norwec, Japonya, Dewletê Yewbiyaeyê Amerika, Ukrayna, Moğolıstan, Polonya, Yewina Ewropa, İswec û Kherson State
İdareGovernment of RussiaFederal Assembly of the Russian Federation
Erd17 075 400 km2
Nıfus146 804 372
HıkumetSuper-presidential republic
SerdarVladimir Putin
Kodê telefoni+7
Leteyê saeteUTC+02.00
Kodê interneti.ru
Zıwano resmiRuski
MerşState Anthem of the Russian Federation
Cayo tewr berzMount Elbrus
Cayo tewr nızmDeryayê Xezeri
PereRussian ruble
Ravêrşiyayışê heqa merdıman0,82
Xerita

Tarixbıvurne

Ewelan da, taxriben seserra 15., Rusya qewetı nibıp. Feqat penira seserra 15., Rusya zaf cengênan guret u biya zaf gırd. Feqat dewletê Rusya, Cengê Dınyaê I kerde vinı sebake dewrimi kominizm. Serra 1917 SSCB vıraziyê. Waxye Cengê Dınyaê II, Rusya guret rocakewtenê (rocvetış, şerq) Ewropa (Ukrayna, Belarus, Letonya, Litwanya, Estonya, Polonya). Serra 1990, SSCB merd (biya xırap). Inkê/Nıka Rusya tık tenaya.

İklım u sûkibıvurne

Sebatê dewletê Rusya zaf gırda, iklimê Rusya zaf veriyena. Zimeyê Rusya zaf serdina feqat veroc (cenub) Rusya zaf germina. Hem cemedun (buzulun) hem çolun estê.

Bacarê gırdi:

  • 1. Moskowa. Nıfus: 10,375,688
  • 2. Sankt Petersburg. Nıfus: 4,178,234
  • 3. Novosibirsk. Nıfus: 1,439,071
  • 4. Yekaterinburg. Nıfus: 1,311,398
  • 5. Nizhny Novgorod. Nıfus: 1,305,264

Suka Moskowa zaf rever şiya. Banê xeylê berzi estê, bacarê dewizio, paytextê borsao, hem merkezê iqtısadê Rusyao hem merkezê siyasetê Rusyao.

Xarıtey Rusya

Nıfusbıvurne

Nıfusê Rusya 142,8 milyonia. Şarê Rusan Ewropa sera runışti; taê merduman Asya sera runışti. Zerri dewletê Rusya da zaf değişik milletan estê (Turkan, Armeniyan, Ukraynian, Tataran). Dinê Rusya İsewitine/Xrıstiyanine u itıqatê mılletê Rusya Ortodoxa. Zaf Mısılmani taê Musewi estê. Rusya da Musewi zaf quwetliya. Zıwanê resmi Ruski ya; feqat şarê Rusan zaf ziwanan qıse kena.

Ekonomiyebıvurne

Waxtê SSBC da Iqtısadê Rusya zaf qewetın biyo. Feqat inke/nıka Iqtısadê Rusya zaf qewetı niya. Zaf eyaletan peyser mendo. Teknolociy Rusya zaf be kaliteli niya. Endustriy petrol u gas zaf mohima. Cinku, Dewleti Rusya Ewropa da zaf gasan rotena. Standardê xêyat Rusya da hol niyo. Zaf merdumun şiya Amerika u Ewropa semed perey.

Çımeyibıvurne