خۆکوشتن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
چاکسازی (بچووک)
شائەمراز چاکسازی
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Edouard Manet 059.jpg|وێنۆک|خۆکوشتن، نیگارەیەک لە ئێدوارد مانێ]]
'''خۆکوژی''' یان '''خۆکوشتن''' حاڵەتیبریتییە ئیقداملەو کردەیەی کەسێک کۆتایی بە کوشتنیژیانی خودخۆی لەدەھێنێت و بەمەبەست دەبێتە ھۆی ڕوویمەرگی عەمدەوەیەخۆی. خۆکوشتن زۆرجار لە دوای ھیوابڕان ڕوودەدات؛ حاڵەتێک کە زۆرجار لەگەڵ [[نەخۆشیی دەروونی]]، [[خەمۆکی]]، خواردنەوەی [[ئەلکول]] و ھتد ھاوکاتە.<ref>Paris, J (June 2002). "Chronic suicidality among patients with borderline personality disorder". Psychiatric services (Washington, D.C.) 53 (6): 738–42. doi:10.1176/appi.ps.53.6.738. PMID 12045312.</ref><ref>Hawton K, van Heeringen K (April 2009). "Suicide". Lancet 373 (9672): 1372–81. doi:10.1016/S0140-6736(09)60372-X. PMID 19376453.</ref> لەسەردەی ١٩ دوو تیۆر سەبارەت بە خۆکوشتن ھاتنە ئاراوەھاتنەئاراوە. دامەزرێنەری دەرونناسیدەروونناسی [[ژان دومینینک ئیسکیرول]] لەبارەی خۆکوشتنەوە ئەلێتدەلێت ئەم دیاردەیە لە ئەنجامی گۆشەگیری وگۆشەگیری، دورکەوتنەوە لە کۆمەڵگاکۆمەڵگە و نەخۆشی دەرونی ڕوودەداتڕوودەدات، لە کاتێکدالەکاتێکدا دامەزرێنەری تیۆری کۆمەڵناسی [[ئیمیل دورکایم زانای فەرەنسی]] لەبارەی ھۆکاری خۆکوشتنەوە ەئلێتدەڵێت کێشە کۆمەڵایەتییەکان و بوونی سیتەمیسیستەمی چینایەتی ھۆکاری سەرەکی خۆکوشتنەخۆکوشتنن.
 
'''خۆکوژی''' یان '''خۆکوشتن''' حاڵەتی ئیقدام بە کوشتنی خود لە ڕووی عەمدەوەیە. خۆکوشتن زۆرجار لە دوای ھیوابڕان ڕوودەدات؛ حاڵەتێک کە زۆرجار لەگەڵ [[نەخۆشیی دەروونی]]، [[خەمۆکی]]، خواردنەوەی [[ئەلکول]] و ھتد ھاوکاتە.<ref>Paris, J (June 2002). "Chronic suicidality among patients with borderline personality disorder". Psychiatric services (Washington, D.C.) 53 (6): 738–42. doi:10.1176/appi.ps.53.6.738. PMID 12045312.</ref><ref>Hawton K, van Heeringen K (April 2009). "Suicide". Lancet 373 (9672): 1372–81. doi:10.1016/S0140-6736(09)60372-X. PMID 19376453.</ref> لەسەردەی ١٩ دوو تیۆر سەبارەت بە خۆکوشتن ھاتنە ئاراوە دامەزرێنەری دەرونناسی ژان دومینینک ئیسکیرول لەبارەی خۆکوشتنەوە ئەلێت ئەم دیاردەیە لە ئەنجامی گۆشەگیری و دورکەوتنەوە لە کۆمەڵگا و نەخۆشی دەرونی ڕوودەدات لە کاتێکدا دامەزرێنەری تیۆری کۆمەڵناسی ئیمیل دورکایم زانای فەرەنسی لەبارەی ھۆکاری خۆکوشتنەوە ەئلێت کێشە کۆمەڵایەتییەکان و بوونی سیتەمی چینایەتی ھۆکاری سەرەکی خۆکوشتنە
 
== ھۆکارەکانی خۆکوشتن ==
خۆکوشتن کردارێکی ئاڵۆزە کۆمەلێک ھۆکارھەیە کە پالنەرە بۆ تاک بۆ ئەوەی خۆی بکوژێت وەک:
# ھۆکاری دەرونی: بەشێک لە [[دروونزانەکان]] بروایان وایە کە ئەو کەسانەی پەنا دەبەنە بەر خۆکوشتن گرفتی دەروونیان ھەیە ئەم گرفتە دەرونیانە وایان لێدەکات ھەست بە [[تاوان]] بکەن لەبەرامبەر ئەو ھەڵانەی ئەنجاتمی دەدەن و توشی [[خەمۆکی]] دەبەن ئەمەش وایان لێدەکات خۆکوشتن بە تەنیا ڕێگای دەربازبوون بزانن وەو ھەروەھا فشارخستنە سەر لەلایەن کەسانی دەوروبەر یەکیکی دیکەیە لە ھۆکارەکان کە وادەکات دەروونی کەسەکە خراپ بێت و ھەست بەوە بکات نەبوونی لە [[ژیان]] باشترە
# ھۆکاری کۆمەڵایەتی: بەھۆی ئەو کارلێک و کردەیەی کە لە نێوان [[مرۆڤ]]ەکان ھەیە پەیوەستی یەک دەبن نەمانی ئەو پەیوەندیانە و لێکترازانی [[خێزان]] و نەمانی پەیوەندییە ڕۆحییەکان لە نێوانییان ھۆکارێکە بۆ ئەوەی مرۆڤ ھەست بە نامۆبوون بکات و گۆشەگیر بێت ئەمانە وادەکەن کەن کە کەسەکە پەنابەرێتە بەر خۆکوشتن بۆ ئەوەی لەو بارودۆخە ڕزگاری بێت
# ھۆکاری ئابووری: بەیەکیک لە ھۆکارەکانی خۆکوشتن دادەنرێت وەک ([[ھەژاری]] و نەبوونی و برسییەتی) ھەندێک جاریش بەھۆی کەلەکە بوونی [[قەرز]] و پارەی کەسانی دیکە نەتوانین بۆ داناوەیان کەسی قەرزدار پەنادەباتە بەر خۆکوشتن.
# نەخۆشییە درێژخایەنەکان: بەھۆی توشبونی بەنەخۆشی درێژخایەن و نەبوونی چارەسەری وا لە [[مرۆڤ]] دەکات کە بۆ ڕزگاربوون لەو ئازار و خەم و خەفەتەی ھەیەتی پەنا بۆ خۆ کوشتن بەرێت
# بێ ھیوایی لە ژیان و لەدەست دانیلەدەستدانی کەسێکی نزیکی خێزانەکە لە ھۆکارەکانی دیکەی خۆکوشتنن
 
ھیچ ئاینێک پشتیوانی لە خۆکوشتن ناکات بە کارێکی خراپەکاری دانراوە و [[حەرام]]کراوە بۆ نمونەنموونە لە ئاینی [[ئیسلام]] خۆکوشتن وەک تاوانێکی گەورە باسکراوە.
 
== سەرچاوەکان ==
Line ١٨ ⟶ ١٧:
کتێبی بنەماکانب دەرونزانی گشتی نوسنی عێزەدین احمد عزیز چاپی شەشەم ٢٠١٧ ژمارەی سپاردن ٢٤٢١ سالی ٢٠١٠
 
[https://www.peyserpress.com/detail/3371 خۆکوشتن]{{بەستەری مردوو|url=https://www.peyserpress.com/detail/3371 |date=حوزەیرانی ٢٠٢٠ }}
{{کۆلکە}}
 
🔥 Top keywords: دەستپێکڤیگنیزمتایبەت:گەڕانمافەکانی مرۆڤئیسلامشەڕی بەدرتایبەت:دوایین گۆڕانکارییەکانقازی محەممەدکۆمپیوتەرپیرەمێردمۆدیوول:Argumentsلیۆنێل مێسیسەڵاحەددینی ئەییووبیدادپەروەریکوردستانناوکەیەکگرتنمێژووی کوردئەدۆڵف ھیتلەرمحەممەدقورئانچێکاشاڵاوی ئەنفالڕۆژژمێری کوردیھەولێرنەورۆزئاڵای کوردستانعومەر کوڕی خەتتابڕاپەڕینی ١٩٩١ویکیپیدیا:دیوەخان (سیاسەت)نالیئادیابینقوزھەرێمی کوردستانسلێمانیپەندی پێشینانئازادیی دەربڕینعەلی کوڕی ئەبووتاڵیبجەنگی جیھانیی یەکەممەلا مستەفا بارزانیمەحویئامێدیزستانپەردەی کچێنیپۆستەرئەفغانستاننزار قەبانیشازادە دایاناتۆپی پێنەتەوە یەکگرتووەکانمادکەرکووکزمانی کوردیبالەمۆدیوول:Namespace detect/dataڕێزمانی کوردیویکیپیدیا:سەبارەتئاشتیشەوی قەدرئەحمەدی خانیعێراقدیموکراسیوەرزششێخ سەعیدتۆپی دەستڕەمەزانئەبووبەکری سدیقکیمیابارانی ھەڵەبجەئایەتەلکورسیزانستکیبۆردی کۆمپیوتەرزەکاتکۆماری کوردستاننوێژی تەراویحڕۆژژمێری کۆچیپارتی دیموکراتی کوردستانئاسیابەڕازیلجلی کوردیتۆپی سەبەتەویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکایارمەتی:ناوەرۆکعومەر کوڕی عەبدولعەزیزمووسالەیلا قاسمکەروێشکئازادیدڵدارئیندۆنیزیائیسماعیلی دووەمئەورووپابەھارویکیپیدیا:پەیوەندیسێکسزمانی عەرەبیکوردبافڵ تاڵەبانیویکیپیدیا:بەرپرسنەبوونیووسف لە ئیسلامداحەپسەخانی نەقیب