Нохчийчоьнан нах беха меттигаш

Нохчийчохь 700 сов нохчий Ӏаш пхьаьнаш хилла тӀкъа дукхох йолу нохчийн пхьаьнаш йагийна йухайна Кавказан бокх тӀамехь а нохчийн къам дӀадухадача хенахь[1].Тахана царах йисна 224 нах Ӏаш пхьаьнаш йу, 5-ъ йаккхий гӀаланаш, 3-ъ гӀалах тера, кхин дӀа 213 пхьаьнаш йу. Ламанца нохчий къам дӀа-духа дина хена йухайна йагийна дӀатесна йисна 27 ламан пхьаьнаш йу. Ламанца кхоъ тайпана йекъало нохчий Ӏаш пхьаьнаш — «бӀоув/вӀоув», «кхаьлла» а «ирзуо», тӀкъа нохчийн аренца цана метта «йурт», «эвл/овл» йа «кӀотар/отар» олу, уьш лулахара къемнашкара хьа-аьцца йа цӀена нохчийн дешнаш дац.

2017-чу шарахь Нохчийчохь 1 414 865 бахархой бу.

ГӀаланашнисйе бӀаьра

Нохчийчоьнан йаккхий гӀаланаш.

Веданан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Ведана — Веданан кӀоштан центр.
  2. Мехкадаьттан-Ирзе,
  3. Барза,
  4. БелгӀата,
  5. Ведана,
  6. ВорхатIа,
  7. Гезин-Чу,
  8. Гуьна,
  9. ДаьргӀа,
  10. Дишни-Ведана,
  11. Дуцин-КӀотор,
  12. Жани-Ведана,
  13. Зеламхин-КӀотар,
  14. Кхашка-Ара,
  15. Келойн эвла,
  16. Лаккха ЦӀена-Ведана,
  17. Лаккха-Курчала,
  18. Лаха-Курчала,
  19. Марзойн-Мохк,
  20. МахкатӀе,
  21. Месдой-КӀотар,
  22. Ножа,
  23. Селман-Тевзана,
  24. Тевзана,
  25. Теза-Кхаьлла,
  26. Хорача,
  27. Хоттане,
  28. Хьажи-Йурт,
  29. ЦIена-Бена,
  30. ЦӀен Ведана,
  31. Ширдий-Мохк,
  32. ЭгӀашбета,
  33. Элистанжа,
  34. Эрсана,
  35. Эшилхата,
  36. Йукъарчу гӀоьна,
  37. Йуккъера-Курчала.

ГаланчӀожан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Акха-Басс — ГалайнчӀожан кӀоштан центр.
  2. Ӏамие,
  3. Ӏамкъа,
  4. Ӏаме,
  5. Айришка,
  6. Арстах,
  7. Аьккха,
  8. БазантӀи,
  9. БархӀа,
  10. Барзанча,
  11. Басарача-Ялхара,
  12. Басха,
  13. Бека,
  14. Бийци,
  15. Боьн-Чу,
  16. Бончу-Дига,
  17. Боьшна,
  18. Булхипхьа,
  19. Боьрта,
  20. БӀаьст-Хьаьвхьа,
  21. БӀаьста,
  22. БӀениста,
  23. ВиелгӀие,
  24. ВӀовга,
  25. ГӀеши-Чу,
  26. ГӀозана,
  27. Гезах,
  28. Гемара,
  29. Гиеле-Чу,
  30. ГихтӀе-Ӏоме,
  31. Гуоруо,
  32. Гур-Чу,
  33. Дакках,
  34. Дака-Бух,
  35. Далг-Бух,
  36. Деха-Чу,
  37. Дехьа-ГериетIе,
  38. Дуоза,
  39. ЖӀаре,
  40. Жаьн-Чу,
  41. Жима-Эрбала,
  42. Зирха,
  43. Зингала,
  44. ИгӀа-Йурт,
  45. ИгӀал Кий,
  46. Икалчу,
  47. Иттар-кхелли,
  48. Йекхача,
  49. Йехкачара,
  50. Йоккха-Эрбала,
  51. Ердие-чу,
  52. КӀегана-Юх,
  53. КӀеганеха,
  54. КӀайчу-Юхе,
  55. КӀелахь-Баса,
  56. КӀербитӀе,
  57. КӀербича,
  58. Къай,
  59. Комалха,
  60. Кей-Мохк,
  61. Кхоьрга,
  62. Къолие,
  63. Кхенах,
  64. КхеретӀе,
  65. Кхоруотта,
  66. Кхуорах,
  67. Кхоьриечу,
  68. Къож-Вийнача,
  69. Лакха Ӏаьжгиечу,
  70. Лала,
  71. Лаха Ӏаьжгиечу,
  72. МазантӀе,
  73. Мочча,
  74. Мешиех,
  75. Мештие,
  76. МегӀал Кий,
  77. Мийла,
  78. МогӀуста,
  79. Моцкъара (ТӀерла),
  80. Моцкъара (Нашха),
  81. Моштара,
  82. Мозарга,
  83. Мушечу,
  84. Муьжгана,
  85. Никара,
  86. Нохараста,
  87. Орзуме-Кхаьлла,
  88. Очакх,
  89. Пешха,
  90. Пийжа,
  91. Саканан-Жела,
  92. Сахьана,
  93. Сенах,
  94. Сехьа-ГериетIе,
  95. Ткъуйсте[2] (Ткъуйистие[3]),
  96. Тарха,
  97. Терттие,
  98. Тиша-БархӀа,
  99. ТӀийисте,
  100. Тишли,
  101. ТӀолие,
  102. Угана,
  103. Уьйтта,
  104. Уьшна,
  105. Хьаьхильга[4] (Хьаьхильгие[5]),
  106. Хьайбаха,
  107. Хьай,
  108. Хьачи-Чу,
  109. Хьайхара,
  110. Хьаьга,
  111. Хьижахк,
  112. Хьоче-Коча,
  113. ХӀийла,
  114. ЦӀенчу-Мехка,
  115. ЦӀечу-Аьхке,
  116. ЧӀармаха,
  117. ЧӀуша,
  118. Шуьнда,
  119. Эйсалашка,
  120. Элда-Пхьа,
  121. Йалхара.

Гуьмсан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Гуьмсе — Гуьмсан кӀоштан центр.
  2. Азамат-Йурт,
  3. БоргӀане,
  4. Гезлой-Эвла,
  5. Дарбанхи,
  6. Джалка,
  7. Илсхан-Йурт,
  8. Ишхой-Йурт,
  9. Керла-Билта ,
  10. Керла-ГӀоьрдала,
  11. Керла-Шоьна,
  12. Керла-Энгана,
  13. Боти-Йурт,
  14. Къеди-Йурт,
  15. Лакха-Нойбоьра,
  16. Лаха-Нойбоьра ,
  17. Мелчхе,
  18. Ойсхар,
  19. Берза-Боьра,
  20. Хьаьнгаш-Йурт,
  21. Энгал-Йурт,

Итон-Кхаьллан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Итон-Кхаьлла — Итон-Кхаьллан кIоштан центр.
  2. Виедача,
  3. Гамха,
  4. Бобаш-ГутӀа,
  5. БугӀара,
  6. ГутӀа,
  7. Гучан-кхелли,
  8. Доьра,
  9. Башан-кхелли,
  10. Кейшта,
  11. Кхокхада,
  12. КӀонжаха,
  13. Лаккха Исхой,
  14. Лаккха-Хьерах,
  15. Лаха Исхой,
  16. Лаха-Хьерах,
  17. Мух мерка,
  18. Сондур-ара,
  19. Тас-ГутӀе,
  20. Тусхара,
  21. ТӀалкхелли,
  22. Уш-Кхелли,
  23. Хаз-кхелли,
  24. Хьелда,
  25. ЦӀамда,
  26. ЦӀуьника,
  27. ЧӀуо,
  28. Шок-кхелли,
  1. Чхьах,

Курчалойн кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Курчалой-ГӀала (Курчалой) — Курчалойн кIоштан центр.
  2. Ӏаларой-Эвла,
  3. Аьхкинчу-Борзе,
  4. Ачаршка,
  5. БӀачи-Йурт,
  6. Белта,
  7. Гелдагана,
  8. ЖагӀларги,
  9. ЖугӀурта,
  10. Коьран-Бена,
  11. Курчалой-ГӀала,
  12. Майртуп,
  13. НикӀи-ХитӀа,
  14. РегӀатӀа,
  15. Хьиди-КӀотар,
  16. Ахьмад-Йурт,
  17. Цоци-Эвла,
  18. Энакхаьлла,
  19. Ялхой-Мохк.

Невран кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Новр-ГӀала — Невран кӀоштан центр.
  2. Алпатово
  3. Дальни
  4. Ишоре
  5. Гал-ГӀала
  6. Капустино
  7. Клинковн-кӀотар
  8. Козлов-кӀотар
  9. Корнеевн-кӀотар
  10. Кречетово
  11. Левобережни
  12. Майорски
  13. Макан-ГӀала
  14. Мирни
  15. Салт-ГӀала
  16. Керла Солкушино
  17. Новотерски
  18. Обильни
  19. Постни
  20. Рубежни
  21. Савельевски
  22. Свободни
  23. Селиванкин-кӀотар
  24. Семиколодцев
  25. Суворовски
  26. Ульяновски
  27. Фрунзенски
  28. Чернокозово
  29. Юбилейни

Нажи-Йуьртан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Нажи-Йурт — Нажи-Йуьртан кIоштан центр.
  2. Айти-Мохк
  3. Байтарке
  4. Бас-ГӀоьрдала
  5. Бена
  6. Беной-Ведана
  7. Бетт-Махка
  8. Бешал-Ирзе
  9. Билта
  10. БуланхитӀа
  11. БулгӀат-Ирзе
  12. Гендаргана
  13. Гилна
  14. Гуьржи-Мохк
  15. ГӀалайтӀе
  16. ГӀансолчу
  17. ГӀоьрдала
  18. Даьттаха
  19. Девлатби-Отар
  20. Денги-Йурт
  21. Замай-Йурт
  22. Зандакъ-Ара
  23. Зандакъ
  24. Керла Замай-Йурт
  25. Коьран-Бена
  26. Лоьма-КӀорца
  27. Мескита
  28. МехкаштӀехьа
  29. Нажи-Йурт
  30. Оьси-Йурт
  31. Пхьача
  32. Оьла-Мохк
  33. РогӀа-КӀажа
  34. Сесана
  35. Симсара
  36. СоврагӀа
  37. СогунтӀа
  38. Стерч-Керчашка
  39. Татай-Отар
  40. ТӀуртӀи-КӀотар
  41. Хьашти-Мохк
  42. Хьочи-Ара
  43. ЦӀоьнтара
  44. Чеччалхе
  45. Чуьрча-Ирзе
  46. Шовхала-Берд
  47. Шоьна
  48. Энгана
  49. Ӏалара
  50. Ӏалхан-КӀотар
  51. Ӏиса-Йурт
  52. Ӏожи-Йурт

Соьлжа-ГӀалин кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Соьлжа-ГӀала — Соьлжа-ГӀалин кӀоштан а, республикин а коьрта гӀала.
  2. Ӏалхан-ГӀала,
  3. Ӏалхан-Чурт,
  4. Бамат-Йурт,
  5. Беркат-Йурт,
  6. Гикало,
  7. Коьрте,
  8. Дочу-Борзе,
  9. Баса-ГӀала,
  10. Галне,
  11. БердакӀел,
  12. ГӀулара,
  13. Примыкани,
  14. Лаха-Варанда,
  15. Октябрьски,
  16. Красностепновски,
  17. Мамакхин-КӀотар,
  18. Чурт-ТогӀи,
  19. Победенски,
  20. Радужни,
  21. Гунашка,
  22. Керла-Йурт,
  23. Бартхой,
  24. Нагорни,
  25. Ӏумхи-КӀотар,
  26. Долинск,
  27. Аьхкин-Борзе,
  28. Шинасуьйра-йукъ,
  29. Хьач-ХитIе
  30. Мехкадаьттан-Йурт,
  31. Йоккха  АтагӀа,
  32. Девкар-Эвла,
  33. ТогӀи,
  34. Чечана,
  35. ЧӀишка,
  36. Керла-Варанда,
  37. Керла-ЦӀоьнтара,
  38. ЧӀаьнти-Йурт,
  39. Ярашмаьрда,
  40. Хан-ГӀала.
  • Нах бехна дӀайайна меттигаш:
  • Арцу-Йурт[8],
  • Алкханча-Йурт,
  • Ачехи,
  • Аьккхий-Йурт,
  • БухIан-Йурт
  • Галай–Йурт,
  • Гойтамаран-Йурт,
  • Гунаш-Йурт,
  • Доьлакх-Йурт,
  • Жима-Чечана,
  • Кемсийн-Йурт,
  • Кули-Йурт,
  • Кхойкху–Йурт,
  • Къасим-Йурт,
  • Луллу-Йурт[9],
  • МаIас,
  • Назар-Йурт,
  • Сарачан-Йурт,
  • Суьйра-Коьрт,
  • Хьачмат-Йурт,
  • Хьажин-Эвла,
  • Хьаччин–КIотар,
  • Хьанакхин-Йурт,
  • Хьидин-Йурт,
  • ТIуртIин-Котар,
  • Таьш-Кхаьлла,
  • Шуотой-Йурт,
  • Чехкара[10],
  • ЧIаьнти [11],
  • ЭгIашбатой-Йурт,
  • Эндари-Йурт,
  • Йагин-Йурт[12],
  • Iалхан-Чу,
  • Iашхой-КIотар,
  • Iаьмирханангачу[13].

Соьлжан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Эна-Хишка— Соьлжан кIоштаан центр.
  2. Эха-Борзе.

Теркан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. ЧӀулга-Йурт — Теркан кIоштан центр.
  2. Аьчка-ХитӀе,
  3. Бена-Йурт,
  4. Горагорск,
  5. Банкин-Йурт,
  6. Эскин-КӀотар,
  7. Лакха Невре,
  8. Лаха Невре,
  9. Макан-Йурт,
  10. Макан-КӀотар,
  11. Минеральни,
  12. НогӀамирзин-Йурт,
  13. Эмсуле,
  14. ӀамтӀе-КӀотар,
  15. Ӏелин-Йурт.

ТӀехьа-Мартанан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. ТӀехьа-Марта — ТIехьа-Мартанан кIоштан центр.
  2. Буммат,
  3. ВаларгтӀе,
  4. Шовдана-Йурт,
  5. Заки-Эвла,
  6. Котар-Йурт,
  7. Керла-Шара,
  8. СемаӀашка,
  9. Ӏашхой-КӀотар,
  10. Хаьмбин-Ирзе,
  11. ШаӀми-Йурт,
  12. Нитти-КӀотар,

Хьалха-Мартанан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Хьалха-Марта (Урус-Мартан) — Хьалха-Мартан кIоштан коьрта гӏала ю.
  2. ГӀойтӀа,
  3. ГихтӀа,
  4. Ӏалхан-Йурт,
  5. Олхазар-КӀотар,
  6. Шалажа,
  7. Мартан-Чу,
  8. Роьшни-Чу,
  9. ГӀой-Чу,
  10. Таьнги-Чу,
  11. Гихчу,
  12. ГӀой-Йист,
  13. КӀохцал-Ирзе,
  14. Доулт-Мирзан-КӀотар [14]
  • Нах бехна дӀайайна меттигаш  :
  • Iаьрж-Алий-Чу,
  • АгIин-КIотар,
  • БIакин-КIотар,
  • БатӀалан-КIотар,
  • Беной-КIотар,
  • Берси-КIотар,
  • Биерам,
  • Боьрдкъин-КIотар,
  • Гелан-КIотар,
  • Гелиханан-Ирзо,
  • Дацин-КIотар,
  • Дубин-КIотар,
  • ЖагI-Iинчу,
  • ЖаргӀа-Йурт,
  • Жиелие,
  • Зерган-Чу,
  • Калин-КIотар,
  • Курчала,
  • Кусур-Йурт,
  • Нихалой-КIотар,
  • Пешхой-КIотар,
  • Селха-Качу,
  • Устарханан-КIотар,
  • Хилдехьарой-КIотар,
  • Хьадин-Йурт,
  • Хьачарой-КIотар,
  • ЧIаьнтий-КIотар,
  • ЧIуьнгарой-ГIойтIе,
  • ЧIуьнгара,
  • Шалин-КIотар,
  • Шин-Iинчу,
  • Шовдана-Чу,
  • ЭгIашбатой-ГIойтIе,
  • Юьспан-КIотар,
  • Ӏалханан-Ирзе.

ЧӀебарлойн кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Шара-Орга (Шаро-Аргун) — ЧӀебарлойн кIоштан центр.
  2. Буне,
  3. ДӀай,
  4. Ихара,
  5. Куланха,
  6. Къоьзана,
  7. Орса,
  8. Макажа,
  9. Нохч-Кела,
  10. Садуо,
  11. Тунжайн овл,
  12. ХӀинда,
  13. Хо,
  14. ЦӀикара,

Шелан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Шела (Шали) — Шелан кIоштан коьрта гIала ю.
  2. Эвтара,
  3. Мескар-Эвла,
  4. Гермачиг,
  5. Жима-АтагӀа,
  6. Чуьйри-Эвла,
  7. Дуби-Эвла,
  8. БелгӀатой-Эвла,
  9. Сиржа-Эвла,
  10. ЭгIашта.

Шаройн кӀоштнисйе бӀаьра

  1. ХӀима (Химой) — Шаройн кIоштан коьрта гIала ю.
  2. Шара,
  3. Шикъара,
  4. ЖогӀалда,
  5. Кенхи,
  6. Кири,
  7. Лаха-Хашалда,
  8. Хилиди,
  9. Хашалда,

Шелковскан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Шелковски — Шелковскан кIоштан центр.
  2. Гребенски,
  3. Бурунски,
  4. Воскресеновски,
  5. Восход,
  6. Мирни,
  7. Зелёни,
  8. Червлённи-Узлови,
  9. Оьрза-Эвла,
  10. ГIарчагIан-Эвла,
  11. Харьковски,
  12. Йоккха-Шедрин,
  13. Песчани,
  14. Рунни,
  15. Каргалински,
  16. Оьрза-ГӀала,
  17. Бороздиновски,
  18. Дубовски,
  19. Курдюковски,
  20. Коби,
  21. Парабоч,
  22. Жима Шедрин,
  23. Старогладовски,
  24. Сарису,
  25. Шелкозаводски.

Шуьйтан кӀоштнисйе бӀаьра

  1. Шуьйта — Шуьйтан кIоштан центр.
  2. Бекум-кхелла,
  3. ГӀаьттин-Кхаьлла,
  4. Бена,
  5. Борзе,
  6. Вашандара,
  7. Ваьрде,
  8. Гоьргача,
  9. ГӀуш-Корта,
  10. Дехьа-Йисте,
  11. Жима Хьорсана,
  12. Зонах,
  13. Лакха-Варанда,
  14. Мус-Кхаьлла,
  15. Мусолт-Эвла,
  16. Нихала,
  17. Пхьаьмта,
  18. РегӀдукъа,
  19. Саьтта,
  20. Суьжа,
  21. Тумса,
  22. Улус-Керт,
  23. Уьрд-Юхе,
  24. Хьакка,
  25. Хьал-Кела,
  26. Хьалкина,
  27. Хьена-Кхаьлла,
  28. Йуккъера-Кела,
  • Нах бехна дӀаяйна меттигаш  :
  • БашлагIа,
  • Бети-Ирзе,
  • Гуьлса,
  • Дакин-Дукъ,
  • Дарга-Юхе,
  • ЗазаргIан,
  • Зурзукъа,
  • Маьршан-Кхаьлла,
  • Нуйдукъ,
  • Орсунха,
  • Сона,
  • Суорота,
  • ЦIагуна,
  • Чалхи-Чу,
  • Аьнле,
  • Iонгу-Чу,
  • БIара-Баса,
  • Ваьрдила,
  • Зандакъ-Ирзе[16],
  • Мужи-Чу,
  • МурсIел-Дукъе,
  • Новорзу,
  • Пхьари,
  • Тумаран-ЗIок,
  • Чаймехке[15].

Билгалдахаршнисйе бӀаьра

Литературанисйе бӀаьра

Хьажоргашнисйе бӀаьра

🔥 Top keywords: Коьрта агӀоАнгкор-ВатМодуль:Arguments.neЦийн Халкъан РеспубликаХӀиндонезиАламеда-де-ла-СаграПачхьалкхийн а, бозуш болчу мехкийн а майданан барамца йолу испискаВальядолидIPhone 15 ProВикипеди:ГӀоЕвропаАхмадов, Муса МагомедовичДжилизаГӀирс:Керла нисдаршКларксвилл (Теннесси)IPhone 15Кеп:Мобилан гӀирсРоверетоПуэрто-РеальВикипеди:Цуьнах лаьцнаАмерикин Цхьаьнатоьхна ШтаташБарбадосБелоруссиСент-МогӀ-де-ТугӀен (коммуна)Википеди:ФорумКов:Карара хилларш.ggМиннеаполисАлександри (Виргини)ПлевнонГӀирс:ЛахарАнхельПлоьмоьгӀ-ГотьеВикипеди:Йукъараллин ковАмазонка1528 шоПхьидарчийСанта-Фе (Нью-Мексико)Альбалат-де-ла-РибераКеп:Мобилан гӀирс/docИспаниВен кхиэлВикипедиИсламЛатинан АмерикаВикипеди:File Upload WizardВашингтон (гуо, Орегон)Шеран заманашБерни (Техас)Нохчийн моттОсегӀЛейкгерст (Нью-Джерси)Хангошвили ХасоӨзбек тылСен-Никола-дуь-ПелемMediaWikiВевона (Калифорни)БезамЮма (Аризона)Гарсиа Маркес, ГабриэльВатиканАквилеяЛатвиФорт-Ли (Нью-Джерси)Макколл (Айдахо)Рождествон гӀайре (Кирибати)Кеп:Байракх/ГвинейНохчийчоьВеллетриРумыниЛивиАрхимед(2102) ТанталКеп:Байракх/МалавиКъилбаседа МакедониШвециЛинцКламат (гуо, Орегон)Тейтум (Нью-Мексико)ЗольмсКоперник, НиколайКеп:Байракх/АнголаАвстриКеп:Байракх/БангладешГоссен, Герман ГенрихЛуко-деи-МарсиКеп:Байракх/МадагаскарКъонахаллаКаменка (Плюссан кӀошт)ПортугалиЛоуренс-Брэкстон, ДженисУмханов, Шарип ИсаевичШвейцариВикипеди:Жоьпалла тӀецалацарIOS 17Зе-Вудлендс (Техас)АлбуфейраВикипеди:Элпнашца гайтар