Германи

Герма́ни (нем. Deutschland), официалан цӀе — Федерати́вн Респу́блика Герма́ни (нем. Bundesrepublik Deutschland), ФРГ (нем. BRD) — Йуккъерчу Европин пачхьалкх. Майда — 357 408,74 км²[11]. Бахархойн барам 31.12.2015 шо — 82 175 684 бахархой[12].
Дуьненахь бахархойн барамца 16-гӀа меттигехь йу (2-гӀа Европехь) цул совнах майданца 62-гӀа меттигехь йу.

Федеративан Республика Германи
нем. Bundesrepublik Deutschland[1][2][…]
Девиз: «Цхьаалла, бакъо, маршо[3]
нем. 
Einigkeit und Recht und Freiheit[4]»
Германин Пачхьалкхан Шатлакхан Илли
Официалан моттНемцойн мотт[прим 1][прим 2]
Коьрта гӀалаБерлин
Урхаллин тайпаФедеративан парламентан республика
Федеральни президент
Федеральни канцлер
Йоахим Гаук
Ангела Меркель
Латта
 • Шадерг357 021 км² (62-гӀа дуьненахь)
 • % хина тӀехле2,42 %
Бахархой
 • Мах хадор80 523 746[5] стаг
 • Ларар (2011)80 219 695[6] стаг
ДЧС (НЭТ)
 • Шадерг (2011)3,089 трлн[7] долл.
 • ХӀораннан а сина (21-гӀа)
ДЧС (номинал)
 • Берриг (2009)39 442[7] долл. (19-гӀа)
АДКИ (2013)0,920[8] (лакхара.; 5-гӀа меттиг)
Бахархойн цӀершнемцо, немцой.
АхчаЕвро (EUR, код 978)[прим 3]
Интернет-домен.de, .eu (как член ЕС)
Код ISODE
Код МОКGER
Телефонан код+49
Сахьтан аса+1 (аьхккий +2)
Автомобилийн некъашаьтту агӀора[d][9][10]
Викилармин логотип Медиафайлаш Викилармехь

Коьрта гӀала — Берлин. Пачхьалкх — немцойн. 65 % герга бахархой керста динлелош бу.

Пачхьалкхан дӀахӀоттаран кепца федеративан пачхьалкх йу цуьна йукъахь йу 16 административан-территорин дакъош — федералан латтанаш (Бавари а, Баден-Вюртемберг а, Берлин а, Бранденбург а, Бремен а, Гамбург а, Гессен а, Мекленбург-Хьалха Померани а, Лаха Саксони а, Рейнланд-Пфальц а, Саар а, Саксони а, Саксони-Анхальт а, Къилбаседа Рейн-Вестфали а, Тюринги а, Шлезвиг-Гольштейн а). Пачхьалкхан урхалин кеп йу — парламентан республика.

Европин бертан йуккъехь йу, Германин гонахьа бу Балтийн а, Къилбаседа а хӀордаш. Дозанаш ду Даница къилбаседехьа, Польшца а, Чехица малхбалехьа, Австрица а, Швейцариа къилбехьа, Францица а, Люксембургца а, Бельгица а, Нидерландашца а малхбузехьа.


Географинисйе бӀаьра

Дозанца йолу пачхьалкхаш: къилбехьа — Швейцари, Австри, малхбалехьа — Польша, Чехи, малхбузехьа — Нидерландаш, Бельги, Франци.

ТӀиенисйе бӀаьра

Германин топографии

Германин къилбаседехьара дакъа шен заманахь кхолла ела аренан тогӀе йу Къилба-Германин тогӀе, уггар лахара тӀадам Нойендорф-Саксенбандехь бу Вильстермарш цӀе йолу коммунехь, хӀордан сизал 3,54 м лаха. Йуккъера декъехь тогӀена гӀоьрттина хьуьн йолу ламанан кӀажа йу, ткъа къилбехьо долалуш ду Альпаш (Германин латтан техь уггар лекха тӀадам бу — Цугшпитце цӀе йолу лам, 2 962 метр).


Историнисйе бӀаьра

Дуьххьара шира германхой хьахийна ширчу грекийн а, румхойн а белхашкахь. Уггаре хьалха хьахийначех цхьаъ ду 98 шо. Иза йаздина руман историко Тацита (лат. Tacitus). ХӀинцалерачу Германин берриг мохк Эльбан малхбале (славянийн Лаба) X бӀешо кхаччалц дӀалаьцна йара славянийн тайпанаша[13]. (уллера хьажа: полабийн славянаш). XIIXIV бӀешерашкахь и латташ доьд-доьдуш йукъадахара тайп-тайпанчу немцойн пачхьалкхийн кхолламашна, оцу хенахь хӀоттаман дакъа Сийлахь-Йоккха Руман Империн. Хан мел йолу меттигерачу славянашна массарна а санна ассимиляци йира немцоша. И процесс йахйелира Йуккъера бӀешерийн чеккхенгара, керла зама йолаяллалц, ткъа меттигашкахь, тӀеххьарчу, хӀинца а йуьззина ассимиляци йанза долчу славянийн къоман — лужичахойн, хӀинци а йоьдуш йу.

Руман импери йоьхначул тӀаьхьа Малхбузан Европехь кхоллайелира Франкийн пачхьалкх, цул тӀаьхьа кхо бӀе шо даьлча, Карл Сийлахь-Воккха волуш, империи хилира (800 шо). Карлан империс дӀалацнера хӀинцалерачу цхьа могӀа пачхьалкхийн мехкаш, царна йукъахь Германи а. Амма Карлан импери дукха ца лаьттира — оцу императоран кӀента бераш йийкъира иза шайна йукъахь, кхоллайелира кхоъ пачхьалла — Малхбуза-Франкийн (тӀаьхьа Франци), Малхбале-Франкийн (тӀаьхьа Германи), Йуккъера паччахьалла (сихха йекъайелира Италин, Провансан, Лотарингин).

Германин пачхьалкх кхолларан ламаст хилла терахь ду 962 шеран 2 февраль: оцу дийнахь малхбаленфранкийн паччахьан Оттон I-чун таж а тиллина Румехь, Сийлахь-Йоккха Руман Империн император хилира; и импери лаьттара мехкийн (нем. Land) конфедерацех, хӀоранна а дара шен эскар, арахоьцура шайн ахча. Сийлахь-Йоккха Руман Импери коьртехь лаьттара император, иза хоржура курфюрстийн кхеташоно, мехкийн векалийн меже йара, — Рейхстаг (нем. Reichstag). ХӀора а махкехь йара сословин монархи ландтаг (нем. Landtag).

Иштта хьал лаьттира 1806 шо кхаччалц, Наполеон I-чун Ӏаткъамца йохийра Сийлахь-Йоккха Руман Импери, ткъа цуьнан император волавелира Австрийн императоран дарж лело. Немцойн пачхьалкхийн барм хаъал охьабелира, кхоьллира Рейнан Союз, иза а йара иштта маьршачу мехкех лаьттачу конфедераци. Рейнан бертан коьртехь лаьттира Федералан Президент (иза вара Французийн Император) а, шеш долу мехкийн меже — Бундестаг (нем. Bundestag) а.


Пачхьалкхан дӀахӀоттамнисйе бӀаьра

Бакъонийн системанисйе бӀаьра

Суьрташнисйе бӀаьра

Административан йекъайаларнисйе бӀаьра

хьажа иштта Германин латтанаш

Германи йу — федеративан хӀоттам болу пачхьалкх; цуна йукъайогӀуш йу 16 цхьаттера бакъонаш йолу регионаш — латтанаш (land)

ЛаттаКоьрта гӀалаЛаттан немцойн маттахь цӀеКоьрта гӀалин немцойн маттахь цӀе
1. Баден-ВуьртембергШтутгартBaden-WürttembergStuttgart
2. Маьрша латта БавариМуьнхенFreistaat BayernMünchen
3. БерлинБерлинBerlinBerlin
4. БранденбургПотсдамBrandenburgPotsdam
5. Маьрша ганзейн гӀала БременБременFreie Hansestadt BremenBremen
6. Маьрша ганзейн гӀала ГамбургГамбургFreie und Hansestadt HamburgHamburg
7. ГессенВисбаденHessenWiesbaden
8. Мекленбург-Хьалхара ПомераниШверинMecklenburg-VorpommernSchwerin
9. Лаха СаксониГанноверNiedersachsenHannover
10. Къилбаседа Рейн-ВестфалиДуьссельдорфNordrhein-WestfalenDüsseldorf
11. Рейнланд-ПфальцМайнцRheinland-PfalzMainz
12. СаарСаарбруьккенSaarlandSaarbrücken
13. Саксони (латта)ДрезденFreistaat SachsenDresden
14. Саксони-АнхальтМагдебургSachsen-AnhaltMagdeburg
15. Шлезвиг-ГольштейнКильSchleswig-HolsteinKiel
16. Маьрша латта ТуьрингиЭрфуртFreistaat ThüringenErfurt

Галерейнисйе бӀаьра

Билгалдахаршнисйе бӀаьра

  1. Süsterhenn A., Heuss T., Schmid C. Artikel 20 (1) // Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland (нем.) // Bundesgesetzblatt / Hrsg.: Bundesministerium der JustizBo: Bundesanzeiger Verlag, 1949. — Vol. 1949, вып. 1. — S. 1—20.
  2. Bundesrepublik Deutschland - Was heißt das? (нем.)
  3. http://www.rfhwb.de/Docs/Februar%20April%202012/FRG%20-%20obschaya%20inf.%2014.04.12.pdf
  4. "„Die zentralen Worte daraus, „Einigkeit und Recht und Freiheit", waren zum offiziellen Wahlspruch der BRD erhoben worden." - Peter Ebenbauer, Christian Wessely und Reinhold Esterbaue: Religiöse Appelle und Parolen: Interdisziplinäre Analysen zu einer neuen Sprachform, Kohlhammer, 2008, S. 84 Online
  5. Цитатийн гӀалат: <ref> тег нийса йац; кху ES тIетовжаран йоза йаздина дац
  6. Zensus 2011: Bevölkerung am 9. Mai 2011. Retrieved 1 June 2013.
  7. 1 2 Germany. International Monetary Fund. ТӀекхочу дата: 1 октябрехь 2009. Архивировано 22 августехь 2011 года.
  8. Germany — Country profile of human development indicators
  9. http://rammb.cira.colostate.edu/dev/hillger/driving-customs.htm (инг.)
  10. § 3 Abs. 1 // Straßenverkehrs-Ordnung
  11. Bundesländer mit Hauptstädten nach Fläche, Bevölkerung und Bevölkerungsdichte am 31.12.2015, im Juli 2017 wegen korrigierter Fläche revidiert.
  12. AUF EINEN BLICK Bevöl­kerung (31.12.2015).
  13. Племена Средней и Северо-Восточной Европы (VI—I вв. до н. э.) Архивйина 2010-04-30 — Wayback Machine


Цитатийн гӀалат: Тобан «прим» йолуш йолу тегашца <ref> йогӀуш йолу тег <references group="прим"/> ца карийна

🔥 Top keywords: Коьрта агӀоАнгкор-ВатМодуль:Arguments.neЦийн Халкъан РеспубликаХӀиндонезиАламеда-де-ла-СаграПачхьалкхийн а, бозуш болчу мехкийн а майданан барамца йолу испискаВальядолидIPhone 15 ProВикипеди:ГӀоЕвропаАхмадов, Муса МагомедовичДжилизаГӀирс:Керла нисдаршКларксвилл (Теннесси)IPhone 15Кеп:Мобилан гӀирсРоверетоПуэрто-РеальВикипеди:Цуьнах лаьцнаАмерикин Цхьаьнатоьхна ШтаташБарбадосБелоруссиСент-МогӀ-де-ТугӀен (коммуна)Википеди:ФорумКов:Карара хилларш.ggМиннеаполисАлександри (Виргини)ПлевнонГӀирс:ЛахарАнхельПлоьмоьгӀ-ГотьеВикипеди:Йукъараллин ковАмазонка1528 шоПхьидарчийСанта-Фе (Нью-Мексико)Альбалат-де-ла-РибераКеп:Мобилан гӀирс/docИспаниВен кхиэлВикипедиИсламЛатинан АмерикаВикипеди:File Upload WizardВашингтон (гуо, Орегон)Шеран заманашБерни (Техас)Нохчийн моттОсегӀЛейкгерст (Нью-Джерси)Хангошвили ХасоӨзбек тылСен-Никола-дуь-ПелемMediaWikiВевона (Калифорни)БезамЮма (Аризона)Гарсиа Маркес, ГабриэльВатиканАквилеяЛатвиФорт-Ли (Нью-Джерси)Макколл (Айдахо)Рождествон гӀайре (Кирибати)Кеп:Байракх/ГвинейНохчийчоьВеллетриРумыниЛивиАрхимед(2102) ТанталКеп:Байракх/МалавиКъилбаседа МакедониШвециЛинцКламат (гуо, Орегон)Тейтум (Нью-Мексико)ЗольмсКоперник, НиколайКеп:Байракх/АнголаАвстриКеп:Байракх/БангладешГоссен, Герман ГенрихЛуко-деи-МарсиКеп:Байракх/МадагаскарКъонахаллаКаменка (Плюссан кӀошт)ПортугалиЛоуренс-Брэкстон, ДженисУмханов, Шарип ИсаевичШвейцариВикипеди:Жоьпалла тӀецалацарIOS 17Зе-Вудлендс (Техас)АлбуфейраВикипеди:Элпнашца гайтар