Еўракамунізм

Еўракамунізм — тэрмін, які пазначае палітычныя змены, якія адбыліся ў камуністычных партыях Заходняй Еўропы (асабліва французскай, італьянскай, іспанскай і брытанскай) на працягу 1970-х гг., уключаючы распрацоўку нацыянальных, ліберальных і дэмакратычных стратэгій для дасягнення сацыялізму. У кнізе «Еўракамунізм і дзяржава» (1977) Сант'яга Карыльё — іспанскі камуністычны лідар — адхіліў расійскую мадэль рэвалюцыйнага сацыялістычнага развіцця як неадпаведную з часовым капіталістычным грамадствам. Адзіны шлях камуністычных партый — «дэмакратычны, шматпартыйны,

парламенцкі». Еўракамуністы падкрэслівалі сваю незалежнасць ад савецкага ўрада, які крытыкаваўся за ўнутраныя рэпрэсіі ў дачыненні да дысідэнтаў і за ваеннае ўварванне ў Чэхаславакію ў 1968 г.[1]

Тэзісы еўракамунізма

Для еўракамунізма характэрныя тры асноўныя тэзісы:

  • СССР — не адзіная мадэль сацыялістычных пераўтварэнняў. Кожная партыя дзейнічае ў спецыфічных нацыянальных умовах і павінна распрацоўваць праграмы ў адпаведнасці з гэтымі ўмовамі.
  • Неабходна аб'яднанне ўсіх прагрэсіўных сіл (рабочыя, сяляне, інтэлігенцыя, студэнцтва, жанчыны, служыцелі царквы, прадстаўнікі сярэдніх класаў) «у імя дэмакратычнага і сацыялістычнага абнаўлення грамадства», для ізаляцыі рэакцыйных груп і для супрацьстаяння «няздольнасці капіталізму задаволіць агульныя патрэбы развіцця грамадства»
  • Камуністычныя партыі павінны перабудавацца, дэмакратызаваць аргструктуры і ўвесці ва ўжытак унутрыпартыйныя дыскусіі. Ім варта прызнаць уплыў змяніўшыхся эканамічных адносін на структуру класаў (скарачэнне колькасці традыцыйнага працоўнага класа і з'яўленне новых груп) і трансфармавацца, інакш ёсць рызыка страціць як свой законны статус, так і выбаршчыкаў. Кампартыя Італіі спрабавала пайсці на «гістарычны кампраміс» з хрысціянскімі дэмакратамі, што, магчыма, дазволіла б ёй увайсці ва ўрад. Аднак гэтая спроба была блакаваная забойствам Альда Мора ў 1978 г.[2]

Гісторыя еўракамунізмуправіць

"Пражская вясна"правіць

Пражская вясна, а ў прыватнасці яе падаўленне савецкімі войскамі, стала паваротным момантам для камуністычнага лагеру. Лідар Румыніі, Нікалае Чаўшэску, раскрытыкаваў савецкае кіраўніцтва, тым самым падтрымаў дзеяньні Аляксандра Дубчака. Тое ж самае зрабілі камуністычныя партыі Францыі, Італіі, Іспаніі, Фінляндыі[3]. Менавіта пасля "пражскай вясны" ў кампартыях Заходняй Еўропы і пачаліся еўракамуністычныя перамены

Перамены ў заходнееўрапейскіх камуністычных партыяхправіць

Некаторыя камуністычныя партыі з моцнай падтрымкай насельніцтва, у прыватнасці Італьянская камуністычная партыя і Камуністычная партыя Іспаніі прыняла еўракамунізм з вялікім энтузіязмам. У Камуністычнай партыя Фінляндыі дамінавалі еўракамуністы. У 1980-я гады традыцыйная, прасавецкія фракцыя адкалолася, называючы галоўнаю частку партыі рэвізіяністамі. Па меншай меры адна масавая партыя, Французская камуністычная партыя (ФКП) і многія дробныя партыі рашуча выступалі супраць еўракамунізму да канца СССР (хоць ФКП зрабіла кароткі паварот да еўракамунізму ў сярэдзіне-канцы 1970-х гадоў).

Далнейшае развіццёправіць

Еўракамунізм шмат у чым быў толькі плацдармам для змены палітычнай структуры еўрапейскіх левых. Некаторыя - у асноўным італьянцы - сталі сацыял-дэмакратамі, у той час як іншыя, як галандская кампартыя, сталі "зялёнымі", а французская кампартыя вынікала савецкім указанням на працягу 1980-ых.

Ідэі еўракамунізму выйгралі па меншай меры, частковае прызнанне за межамі Заходняй Еўропы. Вядомымі рухамі за межамі Еўропы былі: Рух за сацыялізм (Венесуэла), Японская Камуністычная партыя, Камуністычная партыя Мексікі і Камуністычная партыя Аўстраліі[4]. Міхаіл Гарбачоў у сваіх мемуарах таксама ставіцца станоўча да еўракамунізму.

Распад Савецкага Саюза і канец халоднай вайны паставіла практычна ўсе левыя партыі ў Еўропе ў цяжкае становішча. Некаторыя з іх зрабілі неаліберальныя рэформы, некаторыя еўракамуністы перажылі раскол з правымі фракцыямі, некаторыя прынялі сацыял-дэмакратыю як галоўную ідэю, але і шмат партый імкнуліся захаваць некаторыя камуністычныя пазіцыі.

Крытыка еўракамунізмуправіць

Крытыкі еўракамунізму зыходзіць з двух бакоў - з левай і правай. Так, левыя крытыкі (трацкісты, хаджаісты і пр.) абвінавачваюць еўракамунізм у нацыяналізме і антыкамунізме[5]. Правыя крытыкі абвінавачвалі еўракамунізм і еўракамуністаў у нежаданні спыняць супрацоўніцтва з СССР.

Еўракамуністычныя партыіправіць

Гл.таксамаправіць

Зноскі

  1. Вызначэнне
  2. Тэзісы
  3. Хитченс, Крыстафер (25 жніўня 2008 года). "Слоўная рэвалюцыя. Як Пражская вясна зламаў галоўную спружыну сусветнага камунізму".
  4. Бухарын Н. І. Выбраныя працы аб стане і пераходу да сацыялізму. Армонк, N.Y.: М.Е. Шарп, 1982. р. XXI
  5. Энвэр Ходжа «Еўракамунізм - гэта антыкамунізм»
🔥 Top keywords: Галоўная старонкаЮпітэр (планета)Адмысловае:RecentChangesАнгкор-ВатКарлес ПучдэмонВялікабрытаніяАдмысловае:SearchСтакгольмСвяшчэнная Рымская імперыяСёмы сынКукурузаАндрусь ТакіндангУладзімір КараткевічГай Юлій ЦэзарВікіпедыя:ФорумСавецкі партызанскі рух у Беларусі (1941—1944)Дэзоксірыбануклеінавая кіслатаСмарт-кантрактНацыяналізмУННВВасіль БыкаўКанадаМодуль:Namespace detect/dataУдзельнік:Мацей Міканораў/AP$ENTБеларусьГеркуланумКаралеўскія батанічныя сады К’юЕгіпетХрышчэнне РусіВольха чорнаяФэнтэзіВікіпедыя:СупольнасцьКатэгорыя:Жывёлы паводле алфавітаGoogle MapsВалерый Станіслававіч МянжынскіВікіпедыя:ДаведкаБеларуская моваЯдзерная рэакцыяSpecial:SearchВікіпедыя:Да выдаленняАгнэта ФэльтскугАляксандр Валер’евіч ХаджаеўІнданезіяВікіпедыя:Што такое свабодная энцыклапедыяKufar.byПартал:Актуальныя падзеіЧэмпіянат свету па футболе 2022Янка КупалаPornhubМалавіOnliner.byГамеланТэракт у «Крокус Сіці Холе»Якуб КоласВікіпедыя:Адмова ад адказнасціБрамбіБразіліяКаірМінскАсташынКлаўдзій Сцяпанавіч Дуж-ДушэўскіКарым БенземаВікіпедыя:Праект:WikiGap 2024 BelarusШаблон:Арыфметычныя аперацыіІерыхон (тэлесерыял)Напалеон I БанапартВялікдзеньВялікае Княства ЛітоўскаеЧэхіяМастурбацыяРымска-Каталіцкая ЦаркваБелсатКузьма ЧорныФранцыск СкарынаЗнак бядыКастусь КаліноўскіuknytМука120-я зенітна-ракетная брыгадаСпіс беларускіх імёнДжон Рональд Руэл ТолкінТадэвуш КасцюшкаБясхвостыя земнаводныяПартал:Беларусь/Праўладны ліст спартсменаўТобі АлдэрвейрэлдКарл XIV ЮханВікісховішчаЧырвоным па БелымІнструкцыя па транслітарацыіMuroveiУльтраправыяАбдэль Хамід Махамед ДбэйбеВікіпедыя:Паведамленні пра памылкіБаварыяMelodifestivalenАлегзандрыяПрыслоўеУдзельнік:DBaturaЖуліу Баптыста