Вікіпедыя:Значнасць

Кароткая спасылка-перанакіраваннеВП:КЗ
ВП:ЗНАЧ

Вікіпедыя — гэта энцыклапедыя, гэта значыць прыведзены ў сістэму агляд усіх галін чалавечых ведаў. Традыцыйна лічыцца, што энцыклапедычнага апісання заслугоўваюць не ўсе тэмы, а толькі тыя з іх, якія з’яўляюцца найболей значнымі, якія чымсьці істотна вылучаюцца з агульнага шэрагу[1]. Паняцце значнасці ўзаемазлучана з паняццямі важнасці і вядомасці, але не эквівалентна ім.

У Вікіпедыі тэма ці прадмет артыкула лічацца меркавана значнымі, то бок годнымі асобнага артыкула, калі яны задавальняюць прыведзенаму ніжэй агульнаму крытэрыю значнасці ці аднаму з прыватных крытэрыяў значнасці.

Правілы і рэкамендацыі пра значнасць дазваляюць вырашыць, ці з’яўляецца тэма досыць значнай, каб прысвяціць ёй асобны артыкул, але не датычацца прама зместу артыкулаў. Правіламі, якія рэгулююць змест артыкулаў, з’яўляюцца: Нейтральны пункт гледжання, Правяраемасць, Не ўласным даследаванням, Чым не з’яўляецца Вікіпедыя.

Агульны крытэрый значнасціправіць

ВП:АКЗ
Прадмет ці тэма меркавана з’яўляюцца значнымі, калі яны досыць падрабязна асвятляюцца ў незалежных аўтарытэтных крыніцах.
  • «меркавана» азначае, што адпаведнасць прыведзенай фармулёўцы не гарантуе значнасць, а толькі мяркуе яе наяўнасць. Супольнасць можа прыйсці да кансенсусу, што артыкул па дадзенай тэме, нягледзячы на наяўнасць крыніц, усё ж не падыходзіць для энцыклапедыі (напрыклад, у сілу яе неадпаведнасці правілу (рэкамендацыі) Чым не з’яўляецца Вікіпедыя)[2]. З іншага боку, супольнасць можа прыйсці да кансенсусу, што артыкул па дадзенай тэме, нягледзячы на адсутнасць незалежных крыніц, усё ж падыходзіць для энцыклапедыі.
  • «досыць падрабязна» азначае, што тэма асвятляецца крыніцамі напроста, у аб’ёме, дастатковым для таго, каб неабходная для энцыклапедычных мэт інфармацыя здабывалася з крыніц без правядзення уласных даследаванняў. Простых згадванняў у крыніцах недастаткова для таго, каб абгрунтаваць значнасць, але крыніцы не абавязкова павінны даваць вычарпальную інфармацыю па дадзенай тэме ці быць прысвечаны толькі дадзенай тэме і ніякай іншай[3].
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах» азначае, што крыніца публікацыі не мае матэрыяльных ці іншых інтарэсаў, злучаных з прадметам артыкула. Абгрунтаваннем значнасці не могуць служыць рэкламныя матэрыялы, прэс-рэлізы, самастойна выдадзеныя крыніцы пра разгляданую тэму, аўтабіяграфіі і т. п.[4]
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах» азначае, што выкладзеныя ў ім факты прайшлі рэдактарскую праверку, што дазваляе правярана ацаніць значнасць у адпаведнасці з рэкамендацыяй Аўтарытэтныя крыніцы. Крыніцамі могуць быць апублікаваныя працы ўсіх выглядаў на любых носьбітах. Добрым паказчыкам значнасці з’яўляецца даступнасць другасных крыніц[5].
  • «у незалежных аўтарытэтных крыніцах»[6] — для Вікіпедыі вызначальнымі з’яўляюцца другасныя і троесныя крыніцы, менавіта яны даюць найболей аб’ектыўныя доказы значнасці. Колькасць і якасць неабходных крыніц можа быць рознай і залежыць ад іх глыбіні і пэўнасці. Пажадана наяўнасць некалькіх незалежных крыніц[7].

Тэма ці прадмет, якія прызнаны адпаведнымі дадзенаму крытэру паводле кансенсусу супольнасці, як правіла, з’яўляюцца значнымі; ім можа быць прысвечана асобны артыкул энцыклапедыі. Правяраная інфармацыя пра тэмы ці прадметах, не адпаведных дадзенаму крытэру, можа быць уключана ва ўжо існуючыя артыкулы.

Значнасць патрабуе аб’ектыўных доказаўправіць

Пры рашэнні пытання пра значнасць артыкула галоўным з’яўляецца патрабаванне прадстаўлення аб’ектыўных доказаў адпаведнасці крытэрыям значнасці. Падрабязнае асвятленне ў аўтарытэтных крыніцах, прызнанне ў прафесійным асяроддзі, іншыя фактары, пералічаныя ў крытэрыях значнасці для пэўных тэм, з’яўляюцца такім доказам.

Варта памятаць, што адсутнасць у дадзены момант у артыкуле спасылак на аўтарытэтныя другасныя крыніцы яшчэ не азначае, што тэма артыкула незначна.

ВП:НЕНАВІНЫ

Вікіпедыя — не месца для навінавых рэпартажаў. Для асвятлення бягучых падзей быў створаны праект Вікінавіны. Для абгрунтавання значнасці патрабуецца большае, чым кароткі воплеск цікавасці сродкаў масавай інфармацыі да падзеі ці з’явы грамадскага жыцця. Адпаведна, у тых выпадках, калі з’яўленне аўтарытэтных крыніц па той ці іншай тэме мае эпізадычны ці спарадычны характар, неабходна або прадэманстраваць падрабязны разгляд прадмета артыкула ў высакаякасных аналітычных матэрыялах (гэта значыць створаных кампетэнтнымі экспертамі ў адпаведнай вобласці ці з прыцягненнем такіх), або паказаць неаднаразовае згадванне ў якасці тыповага прыкладу прадмета артыкула ў аўтарытэтных крыніцах па-за межамі кароткачасовага воплеска цікавасці да яго.

Артыкулы, якія не задавальняюць крытэрыям значнасціправіць

Хоць ва ўсіх артыкулах павінна быць паказана значнасць іх тэм, а артыкулы па тэмах, якія не задавальняюць крытэрыям значнасці, звычайна выдаляюцца, важна ўлічваць не толькі бягучы стан артыкула, але і патэнцыял яго развіцця. Калі абмяркоўваецца выдаленне ці аб’яднанне артыкулаў па прычыне іх нязначнасці, абмяркоўвацца павінна не толькі пытанне, ці паказана значнасць тэмы ў артыкуле, але і пытанне імавернасці таго, што значнасць можа быць паказана. Калі знайсці незалежныя крыніцы ўяўляецца магчымым, выдаленне па прычыне нязначнасці не павінна вырабляцца, пакуль не будзе прызнана, што актыўныя высілкі па пошуку гэтых крыніц не далі ніякіх вынікаў. Для артыкулаў з невыразнай значнасцю выдаленне павінна быць апошняй мерай.

Калі ў артыкуле не можа быць паказана досыць крыніц для дэманстрацыі значнасці тэмы артыкула, паспрабуйце знайсці гэтыя крыніцы ці:

  • папытаеце ў стваральніка артыкула ці эксперта па тэме артыкула[8] рады, дзе можна знайсці крыніцы.
  • адзначце артыкул шаблонам {{значнасць}}, каб папярэдзіць іншых удзельнікаў Вікіпедыі пра праблему.
  • паспрабуйце звярнуцца да ўдзельнікаў адпаведных вікіпраектаў; магчыма, яны змогуць знайсці крыніцы, недаступныя ў Інтэрнэце.

Калі крыніцы, якім могуць падысці, не могуць быць знойдзены, разгледзіце магчымасць дадання змесціва артыкула ў артыкул з больш агульнай тэматыкай (у тым ліку, праз працэдуру аб’яднання артыкулаў)[9], інакш артыкул прыйдзецца выдаліць. Вядома шмат прыкладаў, калі прапановы пра выдаленне артыкула былі адхілены як неадэкватныя. Перш чым выдаляць артыкул, варта старанна правяраць, ці нельга знайсці крыніцы, якія пацвярджаюць яе значнасць.

  • калі артыкул задавальняе аднаму з крытэрыяў хуткага выдалення, варта адзначыць яе адпаведным шаблонам.
  • інакш неабходна вынесці артыкул на абмеркаванне выдалення, дадзеная працэдура апісана на старонцы Вікіпедыя:Да выдалення.

Значнасць не губляецца з часамправіць

ВП:НЕГУБЛЯЕЦЦА

У Вікіпедыю могуць быць уключаны артыкулы пра тэмы, якія з’яўляюцца значнымі ў цяперашні момант ці былі значнымі ў мінулым. Калі тэма артыкула задавальняе агульнаму крытэрыю значнасці, няма неабходнасці паказваць бесперапыннасць і актуальнасць цікавасці да дадзенай тэмы. Тэмы, значнасць якіх пакуль не відавочная, з часам, пасля з’яўлення новых крыніц па дадзенай тэме, могуць быць прызнаны значнымі. Тым не менш, аргументацыя значнасці артыкулаў не павінна засноўвацца на заяве, што тэма можа атрымаць дадатковае асвятленне ў будучыні.

Значнасць датычыцца тэм артыкулаў, а не іх зместуправіць

Гл. таксама: Вікіпедыя:Нейтральны пункт гледжання

Правілы і рэкамендацыі пра значнасць дазваляюць вырашыць, ці з’яўляецца тэма досыць значнай, каб прысвяціць ёй асобны артыкул. Яны ў пераважнай большасці выпадкаў прама не датычацца зместу артыкулаў. Магчымасць уключэння асобных частак і фактаў у артыкул рэгулюецца іншымі правіламі і рэкамендацыямі, у прыватнасці: пра правяральнасць, пра выкарыстанне аўтарытэтных крыніц, пра тое, чым не з’яўляецца Вікіпедыя і іншымі.

У той жа час неабходна ўлічваць патрабаванні нейтральнасці артыкулаў і непажаданасці празмерна аб’ёмнага асвятлення малаважных дэталяў, датычных тэмы ці прадмета артыкула. Аўтары павінны імкнуцца да таго, каб падрабязнасць апісання адпавядала важнасці дадзенага аспекту тэмы.

Тым не менш, паняцце значнасці закранае і змест артыкула, неабходна ўзважваць кожны аспект артыкула ў адпаведнасці з яго значнасцю ў асвятленні дадзенай тэмы. Звяртайце ўвагу на магчымыя парушэнні нейтральнасці: празмерна аб’ёмнае асвятленне малаважных падрабязнасцяў, нераўнамернае апісанне частак артыкула, неабгрунтаванае вылучэнне асобных аспектаў размяшчэннем у артыкуле, супастаўленнем сцвярджэнняў.

Прыватныя крытэрыі значнасціправіць

ВП:ПКЗ

Населеныя пунктыправіць

Кожны населены пункт ёсць значны.

Гл. таксамаправіць

Зноскі

  1. Звяртаем увагу, што дадзеная фраза не з’яўляецца заменай ці дадаткам да крытэрыяў значнасці ў Вікіпедыі, выкладзеным ніжэй, а прыведзена толькі для ілюстрацыі агульнага паняцця.
  2. Больш таго, не заўсёды асвятленне ў пэўных крыніцах з’яўляецца доказам значнасці для стварэння артыкула ў энцыклапедыі; напрыклад, базы дадзеных, рэклама, калонкі аб’яў ці кароткія навінавыя паведамленні не абавязкова могуць служыць доказам значнасці, нягледзячы на іх з’яўленне ў надзейных крыніцах.
  3. Прыклады: кнігі па IBM Собеля ў 364 старонках і Блака ў 528 старонках відавочна маюць дастатковы аб’ём. Згадванне Уолкерам у біяграфіі Біла Клінтана групы «Тры сляпыя мышкі», на што хапіла адной фразы (Martin Walker (1992-01-06). «Tough love child of Kennedy», The Guardian), не з’яўляецца дастатковым для абгрунтавання значнасці.
  4. Працы, апублікаваныя самім аўтарам артыкула ці злучанымі з ім тварамі, рэдка могуць сведчыць пра цікавасць да дадзенага прадмета з боку астатняга свету (гл. таксама Вікіпедыя:Канфлікт інтарэсаў).
  5. Самарэклама, аўтабіяграфія ці рэклама прадукцыі не могуць быць падставай для напісання энцыклапедычнага артыкула. Публікацыі павінны быць напісаны незалежным іншым аўтарам. Паказчыкам значнасці з’яўляецца рашэнне пра тое, што прадмет заслугоўвае ўвагі, прынятае людзьмі, якія не злучаны з прадметам сваёй публікацыі непасрэдна (а таксама з яго вытворцам, стваральнікам, аўтарам, вынаходнікам ці прадаўцом), і гэтыя людзі злічылі яго настолькі значным, што па ўласнай ініцыятыве напісалі пра яго нетрывіяльныя працы. У адваротным выпадку хто-небудзь мог бы надаць значнасць прадмету свайго артыкула, проста распаўсюджваючы пра яго інфармацыю па-за Вікіпедыяй, у сувязі з чым уводзіны паняцця «значнасць» страціла б сэнс. Акрамя таго, крыніцы павінны быць нейтральнымі для таго, каб гарантаваць нейтральнасць артыкула; самарэклама, відавочна, не з’яўляецца нейтральнай, а ўласныя публікацыі ў іншых крыніцах нярэдка прадузяты, хай нават і ненаўмысна (пра нейтральнасць у падобных крыніцах гл. правіла Вікіпедыя:Аўтабіяграфіі і Вікіпедыя:Канфлікт інтарэсаў). Нават не рэкламныя ўласныя публікацыі, якія часам існуюць, не могуць служыць доказам значнасці, бо не яны характарызуюць тую ўвагу, якое прыцягвае прадмет артыкула ў астатнім свеце.
  6. Пад крыніцамі маюцца на ўвазе газеты, кнігі, у тым ліку электронныя, часопісы, матэрыялы радыё- і тэлеперадач, урадавыя дакументы, навуковыя часопісы і т. д. Калі крыніца толькі адна, варта праверыць яе нейтральнасць, пэўнасць прадстаўленай інфармацыі і наяўнасць дастатковай колькасці дэталяў, каб артыкул быў зразумелым.
  7. Прадмет артыкула, пра які маецца толькі адна крыніца, можна ўключыць у артыкул з шырэйшым зместам. Просты перадрук адзінай крыніцы рознымі выданнямі ці паўтор рознымі навінавымі агенствами не заўсёды азначае, што крыніц больш за адну. Публікацыі ў некалькіх часопісах, якія выдаюцца ў адным геаграфічным раёне, таксама не заўсёды азначаюць, што крыніц некалькі, асабліва калі аўтары публікацый самі засноўваліся на адных і тых жа крыніцах і проста перапісваюць адзін аднаго. Вызначана не з’яўляюцца незалежнымі аднолькавыя публікацыі ў розных часопісах, якія выдаюцца ў адным геаграфічным раёне, заснаваныя на дадзеных аднаго і таго ж інфармацыйнага агенцтва.
  8. Часам атрымаць матэрыял з незалежнай крыніцы можна, звярнуўшыся непасрэдна да асобы, чыю біяграфію апісвае артыкул, ці да прадстаўніка арганізацыі, якой ён прысвечаны. Вядома, пры гэтым варта ўважліва ацэньваць незалежнасць такіх крыніц. Акрамя таго, Вікіпедыя можа мець адмысловы праект, які мае тое ці іншае стаўленне да тэмы артыкула, туды таксама можна звярнуцца за дапамогай.
  9. Напрыклад, артыкулы пра герояў мастацкай літаратуры могуць быць аб’яднаны ў адзін артыкул аб усіх героях дадзенага твора ці аўтара; артыкулы пра школы могуць стаць часткамі ў артыкулах пра гарады ці рэгіёнах, дзе яны знаходзяцца; сваякі знакамітасцей — апісаны ў адным з частак артыкула пра самага вядомага чалавека; артыкулы пра людзей, характэрных толькі тым, што яны асацыююцца з нейкай групай ці падзеяй, можна сумясціць з артыкулам аб усёй групе ці дадзенай падзеі.
🔥 Top keywords: Галоўная старонкаЮпітэр (планета)Адмысловае:RecentChangesАнгкор-ВатКарлес ПучдэмонВялікабрытаніяАдмысловае:SearchСтакгольмСвяшчэнная Рымская імперыяСёмы сынКукурузаАндрусь ТакіндангУладзімір КараткевічГай Юлій ЦэзарВікіпедыя:ФорумСавецкі партызанскі рух у Беларусі (1941—1944)Дэзоксірыбануклеінавая кіслатаСмарт-кантрактНацыяналізмУННВВасіль БыкаўКанадаМодуль:Namespace detect/dataУдзельнік:Мацей Міканораў/AP$ENTБеларусьГеркуланумКаралеўскія батанічныя сады К’юЕгіпетХрышчэнне РусіВольха чорнаяФэнтэзіВікіпедыя:СупольнасцьКатэгорыя:Жывёлы паводле алфавітаGoogle MapsВалерый Станіслававіч МянжынскіВікіпедыя:ДаведкаБеларуская моваЯдзерная рэакцыяSpecial:SearchВікіпедыя:Да выдаленняАгнэта ФэльтскугАляксандр Валер’евіч ХаджаеўІнданезіяВікіпедыя:Што такое свабодная энцыклапедыяKufar.byПартал:Актуальныя падзеіЧэмпіянат свету па футболе 2022Янка КупалаPornhubМалавіOnliner.byГамеланТэракт у «Крокус Сіці Холе»Якуб КоласВікіпедыя:Адмова ад адказнасціБрамбіБразіліяКаірМінскАсташынКлаўдзій Сцяпанавіч Дуж-ДушэўскіКарым БенземаВікіпедыя:Праект:WikiGap 2024 BelarusШаблон:Арыфметычныя аперацыіІерыхон (тэлесерыял)Напалеон I БанапартВялікдзеньВялікае Княства ЛітоўскаеЧэхіяМастурбацыяРымска-Каталіцкая ЦаркваБелсатКузьма ЧорныФранцыск СкарынаЗнак бядыКастусь КаліноўскіuknytМука120-я зенітна-ракетная брыгадаСпіс беларускіх імёнДжон Рональд Руэл ТолкінТадэвуш КасцюшкаБясхвостыя земнаводныяПартал:Беларусь/Праўладны ліст спартсменаўТобі АлдэрвейрэлдКарл XIV ЮханВікісховішчаЧырвоным па БелымІнструкцыя па транслітарацыіMuroveiУльтраправыяАбдэль Хамід Махамед ДбэйбеВікіпедыя:Паведамленні пра памылкіБаварыяMelodifestivalenАлегзандрыяПрыслоўеУдзельнік:DBaturaЖуліу Баптыста