Tartaros

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tartaros
татарлар
Tartaros
Población total
7.000.000
Rechions con comunidaz importants
Rusia5.554.601
Uzbekistán467.829
Cazaquistán204.229
Ucraína73.304
Kirguizistán31.500
Tachiquistán19.000
Idiomas
Tartaro
Relichión
Islam
Mapa
Arias habitatas por comunidaz tartaras
Arias habitatas por comunidaz tartaras

Tartaro[1] (en tartaro татарлар) ye o nombre común que se da a bels pueblos de luenga turquica de Siberia y Europa Oriental.

Etimolochía y significatoeditar

O nombre tien un caracter ambigo, no s'aplica a toz os pueblos de luenga turquica, pero bels pueblos de luenga turquica que huei no son ditos tartaros lo yeran dica fa poco. Por atra parte con o termin tartaro s'ha dito tamién a los pueblos mongols en cheneral y en l'Imperio Ruso a os musulmans en cheneral.

Pareix que lo nombre derive en parte de Ta-ta u Dada, un pueblo mongol que habitaba lo norueste de l'actual Mongolia en o sieglo V. S'emplegó por primera vegata pa describir a los pueblos que dominoron parz d'Asia y Europa dende Chenguis Khan. Dimpués lo termin s'estendilló pa incluir a cualsiquier invasor nomada d'orichen asiatico, tanto de Mongolia como d'Asia Occidental.

En aragonés lis dicen tartaros en o Libro de Marco Polo, y en a versión A d'as Cronicas d'os Chudeces de Teruel:

Anno Mº CC LXXXXVIII. Don Simón de Corvon. Prisieron los tartres a Jherusalem

pero los dicen tartaros en as atras versions d'as Cronicas d'os Chudeces de Teruel u Efemerides turolenses, lo cual mos fa pensar que existió una alternancia tartaro/tartro como sepulcre/sepulcro u cuatre/cuatro, u talment que a espardidura d'a traducción d'o Libro de Marco Polo cheneralizó a conoixencia d'a forma tartaro, que por atra part yera usual en catalán medieval, luenga que podió estar transmisora d'este etnonimo oriental, igual que a denominación "vin grec" ("vin griego"), referindo-se a la "malvasía".

Antes d'a decada de 1920 os rusos feban servir a palabra Tatar pa dicir lumerosos pueblos, dende os azerins dica a bellas tribus de Siberia. Dimpués o termin s'ha restrinchito a bels grupos etnicos como por eixemplo os tartaros de Kazán y Siberia que charran una luenga turquica d'o grupo quipchac (como os cazacos, kirguizes y nogais), os tartaros de Crimea, que en charran una d'a mesma branca que o turco d'Anatolia, y os tartaros de Lituania, Polonia y Belarrusia aislatos de tot respecto a los atros.

Os diferents pueblos tartaros, dimpués d'estar chusmesos a los rusos, han desembolicato tendencias nacionalistas como o panturquismo, manimenos os tartaros de Crimea gosan considerar-se a parte d'os atros pueblos tartaros grans, unificatos por a gran diaspora d'os tartaros de Kazán en Siberia.

Lista de comunidaz tartaraseditar

Os tartaros de Crimea u atras d'atras zonas refuchiatos en a Turquía moderna recibiban o nombre de Muchatchirs (como atras minorias musulmanas d'orichen europeu refuchiatas tals como os bosnios u os pomacos), y s'han ito asimilando a los turcos d'Anatolia.

Personaches famosos tartaros u con orichens tartaroseditar

Tartaro luitando contra un cosaco
  • Marat Kabaev
  • Galima Shugurova
  • Shihabetdin Marcani
  • Pyotr Gavrilov
  • Gabdulkhay Akhatov
  • Ruslan Chagaev
  • Dinara Safina
  • Gabdulla Tuqay
  • Timati
  • Dinara Gimatova
  • Aliya Garaeva
  • Diniyar Bilyaletdinov
  • Rudolf Nureyev, bailarín ruso
  • Alsou, cantaira ruso
  • Zemfira, cantaira rusa
  • Marat Safin, chugador de tenis ruso
  • Raschid Nurgalijew, ministro d'interior ruso
  • Rinat Dasaew, futbolista ruso
  • Tschulpan Chamatowa, actriz rusa
  • Rinat Achmetow, oligarca ucrainés
  • Musa Cälil, poeta
  • Charles Bronson, actor estausunidense, que fació bels papers d'indio u mestizo por los rasgos mongoloides que tienen bels tartaros
  • Elvira Nabiullina, ministra rusa
  • Rashid Sunyaev, astrofisico ruso
  • Roald Sagdeev, fisico ruso

Referenciaseditar

🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg