Rodio

Elemento quimico de numero atomico 45 situato en o grupo 9 d'a tabla periodica

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Rodio
RutenioRodioPaladio
Co

Rh

Ir
Información cheneral
Nombre, simbolo, numeroRodio, Rh, 45
Serie quimicaMetal de transición
Grupo, periodo, bloque95, d
Colorblanco archent
Peso atomico102.90550 g·mol−1
Configuración electronica[Kr] 5s1 4d8
Electrons por capa2, 8, 18, 16, 1
Propiedaz fisicas
Fasesolido
Densidat (a t.a.)12.41 g·cm−3
Densidat en liquido en o p.f.10.7 g·cm−3
Punto de fusión2237 K
(1964 °C, 3567 °F)
Punto d'ebullición3968 K
(3695 °C, 6683 °F)
Entalpía de fusión26.59 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización494 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 24.98 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa1101001 k10 k100 k
at T/K228824962749306334053997
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinacubica centratas en as caras
Estatos d'oxidación6, 5, 4, 3, 2, 1,[1] -1
(oxido anfoterico)
Electronegatividat2.28 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización1ª: 719.7 kJ·mol−1
2ª: 1740 kJ·mol−1
3ª: 2997 kJ·mol−1
Radio atomico134 pm
Radio covalent142±7 pm
Atra información
Ordenación magneticaparamagnetico[2]
Resistividat electrica(0 °C) 43.3 nΩ·m
Conductividat termal(300 K) 150 W·m−1·K−1
Dilatación(25 °C) 8.2 µm·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(20 °C) 4700 m/s
Modulo d'elasticidat380 GPa
Mod. elast. transversal150 GPa
Modulo de compresión275 GPa
Coeficient de Poisson0.26
Dureza Mohs6.0
Dureza Vickers1246 MPa
Dureza Brinell1100 MPa
Numero CAS7440-16-6
Isotopos mas estables
isoANVidaMDED (MeV)PD
99Rhsin16.1 dε-99Ru
γ0.089, 0.353,
0.528
-
101mRhsin4.34 dε-101Ru
IT0.157101Rh
γ0.306, 0.545-
101Rhsin3.3 aε-101Ru
γ0.127, 0.198,
0.325
-
102mRhsin2.9 aε-102Ru
γ0.475, 0.631,
0.697, 1.046
-
102Rhsin207 dε-102Ru
β+0.826, 1.301102Ru
β1.151102Pd
γ0.475, 0.628-
103Rh100%103Rh ye estable con 58 neutrons
105Rhsin35.36 hβ0.247, 0.260,
0.566
105Pd
γ0.306, 0.318-

O rodio ye un elemento quimico de numero atomico 45 situato en o grupo 9 d'a tabla periodica d'os elementos. O suyo simbolo ye Rh. Ye un metal de transición d'o grupo d'o platín. Ye poco abundant, se troba por un regular en menas de platín y s'emplega en bellas aliacions de platín. Bels d'os suyos compuestos, y tamién como metal finament dividito, s'emplegan como catalizadors en procesos industrials importants, tals como a carbonilación d'o metanol y a hidrochenación y a hidroformilación d'alcans.

Propiedazeditar

Productos de rodio

O rodio ye un metal dúctil de color blanco archent. No se disuelve en acidos, ni sisquiera en augua rechia, encara que dividito sí que se puet disolver en ista, y tamién en acido sulfurico concentrato y en calient, H2SO4. O rodio tien un punto de fusión mayor que o d'o platín y una densidat menor.

Igual que toz os metals d'o grupo d'o platín, ye un poderoso catalizador. En combinación con o platín se fa servir ta producir acido nitrico a partir de l'amoniaco, s'usa tamién como base reflectiva en os faros de vehiclos d'alta gama por o suyo intenso brillo y a suya caracteristica d'estar inoxidable, mesmo en medios acidos. O rodio ye o metal mas important adintro d'o grupo d'o platín, ya que por a suya escaseza en a naturaleza tien pres altos, encara que encara no s'ha descubierto a totalidat d'aplicacions industrials que tien iste metal.

Os suyos estatos d'oxidación mas comuns son +1, +3, 0 y -1.

Historiaeditar

O rodio, d'o griego rhodos ("rosa", por a color de bellas solucions d'iste metal) fue descubierto en 1803 por William Hyde Wollaston, poco dimpués d'haber descubierto o paladio. Ta conseguir-lo disolvió platín en augua rechia y lo neutralizó con hidroxido de sodio. Dimpués precipitó o platín con cloruro d'amonio, y con cianuro de mercurio eliminó o paladio. O resultato estió una substancia roya que conteneba sals de cloruro de rodio, d'as que se puet obtener o rodio a traviés d'una reducción con gas d'hidrocheno.

Utilizacióneditar

Catalizadoreditar

O prencipal uso industrial d'o rodio (81% en l'anyo 2007) ye como component de catalizadors. Presenta avantallas sobre o platín en a reducción d'os nocivos oxidos de nitrocheno ta obtener nitrocheno y oxicheno. Amás tien utilidat en a industria d'os hidrocarburos.

A causa d'o suyo alto pre, o reciclache de catalizadors emplegatos s'ha convertito en una d'as prencipals fuents d'obtención d'iste metal.

Atros usoseditar

Aniello d'oro galvanizato con rodio

O rodio ye un elemento muit emplegato en choyería. Por un regular, l'oro blanco se galvaniza con una capa externa de rodio de 0,05-0,5 micras de gordaria, encara que a gordaria ideyal sería una capa de 2,0 micras ta que dure mas tiempo.

Tamién s'emplega en aplicacions ta contactos electricos, por a suya baixa resistencia electrica y alta resistencia a la corrosión. O rodio se galvaniza facilment ta formar superficies duras, resistents a o desgaste y de brillo permanent, se fa servir tanto en contactos electricos como en mirallos y reflectors y en choyería.

Periglosidateditar

Como metal puro, o rodio ye inerte de tot y no representa risgo ta a salut humana. Manimenos, os compuestos de rodio son altament toxicos y cancerichens.[3] Si se troba en forma de polvos, ye important mantener-los luent de purnas u flamas, ya que presenta risgo d'explosión. Amás, s'ha d'evitar a inhalación d'istos polvos.

Referenciaseditar

Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre o rodio.
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg