Hidrocheno

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Hidrocheno
- ← HidrochenoHelio
-

H

Li
Información cheneral
Nombre, simbolo, numeroHidrocheno, H, 1
Serie quimicaNo metal
Grupo, periodo, bloque11, s
ColorGas incoloro
Peso atomico1.00794(7) g·mol−1
Configuración electronica1s1
Electrons por capa1
Propiedaz fisicas
FaseGas
Densidat(0 °C, 101.325 kPa)
0.08988 g/L
Punto de fusión14.01 K
(−259.14 °C, −434.45 °F)
Punto d'ebullición20.28 K
(−252.87 °C, −423.17 °F)
Punto triple13.8033 K (-259°C), 7.042 kPa
Punto critico32.97 K, 1.293 MPa
Entalpía de fusión(H2) 0.117 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización(H2) 0.904 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) (H2)
28.836 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa1101001 k10 k100 k
at T/K    1520
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinahexagonal
Estatos d'oxidación1, −1
(Oxido anfotero)
Electronegatividat2.20 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización1ª: 1312.0 kJ·mol−1
Radio atomico25 pm
Radio atomico (calc.)53 pm
Radio covalent37 pm
Radio de van der Waals120 pm
Atra información
Conductividat termal(300 K) 180.5 m W·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(gas, 27 °C) 1310 m/s
Numero CAS1333-74-0
Isotopos mas estables
isoANVidaMDED (MeV)PD
1H99.985%1H ye estable con 0 neutrons
2H0.015%2H ye estable con 1 neutrons
3Htraza12.32 yβ0.018613He

O hidrocheno (d'o latín Hydrogenium) ye un elemento quimico con simbolo H y numero atomico 1. Forma un gas diatomico (H2) inodoro, incoloro y altament inflamable. Ye o elemento mas lichero y o mas abundant en l'universo (un 75%), ya que se troba en cantidaz masivas en as estrelas.

Puet reaccionar con a mayoría d'elementos, fa parti de l'augua y d'a mayoría de compuestos organicos. Industrialment, s'usa en a producción d'amoniaco, como gas lichero en aerostatica y recientment en celulas de combustible d'hidrocheno.

Hydrogen Spectrum Test

O hidrocheno elemental ye poco abundant en a Tierra, encara que en o suyo ciclo principal, as estrelas se composan d'hidrocheno en estato de plasma. En o laboratorio, o hidrocheno ye preparato fendo reaccionar metals como o sen con acidos. A fabricación industrial se basa a sobén en a descomposición d'o gas natural u d'hidrocarburos como o Metano CH4. Tamién se puet obtener por a electrolisis de l'augua; ye un metodo simple, pero ineficient. Os cientificos, son mirando nuevas maneras de producir-ne. Una d'ellas, sería o emplego d'una alga verda. Atros posibles metodos incluyen a conversión de derivatos d'a biomasa como a glucosa u o sorbitol, reacción que se puet realizar a baixa temperatura gracias a l'uso d'un nuevo catalizador. A suyas principals aplicacions industrials son o refinato de combustibles fósils (por eixemplo, o hidrocracking) y a producción d'amoníaco (emplegato principalment pa fertilizants).

NGC 604, una graniza nuble d'hidrocheno ionizato en a Galaxia d'o Trianglo.

O hidrocheno tiene una masa de 1,00794(7)u, se fa liquido a 14 K y bulle a 17 K. En a suya forma molecular, H+H- H2, ye un no metal, gas a temperatura ambient, natural y esencial pa a vida. A suya densidat ye de 0.08988 g/L.

O hidrocheno tiene 3 isotopos estables, toz con valencia +1 / -1. O isotopo d'o hidrocheno mas comun en a naturaleza, conoixito como protio (parola poco emplegata) tien nomás un protón y dengún neutron ya que como ye una carga positiva (+) o protón porta un electrón (-). En os compuestos ionicos o hidrocheno puet adquirir carga electrica positiva convertindo-se en un catión (un solo protón) u una negativa, convertindo-se en un anión (un electrón). O hidrocheno puet formar compuestos con a mayoria d'os elementos y ye present en l'augua y en a mayoría d'os compuestos organicos, estando un d'os elementos que forman compuestos organicos. Fa una función important en a quimica. O hidrocheno forma hidruros (toz os compuestos que no tienen oxicheno terminan en -uro), os hidruros pueden estar metalicos, covalents u aluros hidricos. Amás forma as bases, (metal) + (OH)x y os acidos Hn(no Metal)x O a en a que muitas reaccions conlevan l'intercambio de protons entre moleculas solubles, ye l'unico atomo neutro pa o que a ecuación de Schrödinger puet estar resuelta analiticament. O estudio d'a enerchía y d'o enlace de l'atomo d'hidrocheno ha estato fundamental ta o desembolique d'a mecanica cuantica.

Nomenclaturaeditar

Hidrocheno viene d'o latín "hydrogenium", y iste d'o griego antigo ὕδωρ (hydor): "augua" y γένος-ου(genos): "chenerador", ye decir "chenerador d'augua".

A parola hidrocheno puet referir-se tanto a o elemento atomico (descrito en iste articlo), como a la molecula diatomica (H2) que se troba en trazas en l'atmosfera d'a Tierra. Os quimicos tienden a referir-se a ista molecula como dihidrocheno,[1] molécula d'hidrocheno u hidrocheno diatomico, ta distinguir-la d'o elemento.

Aplicacionseditar

Bels procesos industrials, requieren de grans cantidaz d'hidrocheno, como o proceso de Haber ta a producción d'amoniaco, a hidrochenación de grasas y aceites, y ta a producción de metanol. O hidrocheno ye emplegato tamién en a hidrosealquilización, a hidrodesulfuración y o hidrocracking.

Coche d'hidrocheno

Atros usos son:

  • Producción d'acido clorhidrico, a reducción de menas metalicas
  • Ye emplegato como combustible ta codetes
  • O hidrocheno liquido (a temperatura muit baixa), ye usato ta a investigación criochenica, como en os estudios de superconductividat
  • Como o hidrocheno ye catorce vegadas y meya mas lichero que l'aire yera emplegato ta inflar globo y dirichibles. A explosión d'un dirichible, o Hindenburg, convenció a o publico que o gas yera masiau perigloso ta istos propositos.
  • O deuterio ye emplegato en reaccions nucleyars como moderador ta reducir a enerchía d'os neutrons. Os compuestos de deuterio s'emplegan en quimica y biolochía ta estudiar os efectos d'os isotopos en as reaccions y como marcador quimico.
  • O tritio, producito en reactors nucleyars, se fa servir ta construir bombas d'hidrocheno. Tamién ye a sobén emplegato como marcador quimico en laboratorios, y como fuent de radiación en pinturas luminosas.
  • O hidrocheno ye prencipiando a emplegar-se como combustible en motors de combustión interna. Se creye que a celula de combustible d'hidrocheno puet estar una opción como combustible limpio cara ta o futuro.

Bibliografíaeditar

  • Shriver, D.F; Atkins, P.W; Langford, C.H. "Química Inorgánica. Vol. 1". Segunda edición, Reverté, 1997. ISBN 84-291-7004-9.
  • Greenwood, N.N; Earnshaw, A. "Chemistry of the Elements" Second edition. Butterworth - Heinemann, 1997. ISBN 0-7506-3365-4.
  • Cotton, F.A.; Wilkinson, G. "Advanced Inorganic Chemistry: a comprehensive text" Fourth edition. John Wiley & Sons, 1980. ISBN 0-471-02775-8.
  • Gutiérrez Ríos, E. "Química Inorgánica". Reverté, 1994. ISBN 84-291-7215-7.

Precaucionseditar

L'hidrocheno ye un gas extremadament inflamable. Reacciona violentament con o fluor y o cloro, mas que mas con o primero, con o que a reacción ye tan rapeda y imprevisible que no se puet controlar. L'augua pesata ye toxica ta a mayoría d'as especies, encara que a dosi mortal ye muit gran.

Vinclos externoseditar

Referenciaseditar

  1. Kubas, G. J., Metal Dihydrogen and σ-Bond Complexes, Kluwer Academic/Plenum Publishers: New York, 2001
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg