Felidae

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre a familia Felidae, animals a os qui se les diz a sobén «felins» popularment. Pa una desambigación d'o termin «felino», se veiga Felino (desambigación).
Felidae
Diferents especies de felidos.
Denominacions populars
Felidos
Dende l'Oligoceno
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Mammalia
Carnivora
Suborden:
Feliformia
Felidae
Descripción
Felidae
G. FISCHER, 1817

Os felidos (con pronunciación plana en aragonés) u cientificament Felidae (en latín) son una familia d'animals mamiferos placentarios en a orden Carnivora, caracterizaus principalment por as suyas zarpas con unglas retractils y por a suya dieta cuasi exclusivament carnivora.

A mayoría de felidos tienen cuerpos esbeltos, con a capeza poderosa, coda larga y as patas fuertes. Tienen una gran potencia muscular, superior a la d'atros carnivoros en relación a o peso, proporcionada por uns tendons firmes y con estructuras d'unión osteo-tendinosas mas eficaces que en o común d'os mamiferos. Todas as especies s'han especializau d'una manera u unatra en expleitar ista caracteristica pa los suyos costumbres depredadors, sía por a fuerza bruta, sía por una mas gran velocidat u por una achilidat superiors.

As diferents especies de felidos se troban distribuidas por cuasi toz os ambients terrestres de o Planeta, sacando l'Antarctida, Oceanía y cualques islas a on que no han colonizau

Clasificacióneditar

As especies vivients d'a familia Felidae se clasifican, a la suya vegada, en dos grans subfamilias: Pantherinae, os panterins y Felinae, os felins propiament ditos. Pantherinae no concabe si que dos cheneros encá vivos; Panthera, con especies tan conoixidas como o tigre, o lión, o chaguar y o leopardo, todas de gran mida, y Neofelis (as ditas «panteras nebulosas»), mientres que a resta d'especies de felidos perteneixen a o linache evolutivo d'os Felinae, con diferents cheneros y innumerables especies.

Se'n considera antiparte dos subfamilias extinctas, d'as que se'n conoix nomás que eixemplars fósils; Machairodontinae, os macairodontins (que englobaría os animals que a chent conoix popularment como «felidos de dients de sabre»), ausididos encá en a Prehistoria humana, y Proailurinae, os proailurins, un grupo de protofelidos antigos basaus en una sola especie fósil descrita, de fa bels 25 millons d'anyos, a suya filiación como miembros d'a familia u antepasaus d'ella podría estar disputada.

En o vocabulario popular, a parola «felino» se fa servir muitas vegadas pa referir-se a toda a familia Felidae, mesmo emplegando-se en expresions como «Grans Felins» (que se gosa referir, alto u baixo, a ixas especies que a zoolochía considera en a subfamilia d'os panterins), conceptos que no tienen valideza cientifica. Dende o punto d'envista d'a zoolochía, o termino «felino» no fa referencia si que a una subfamilia muit concreta en iste grupo, por a cual cosa tiene un uso bien diferent de lo popular, y en garra caso s'accepta aplicau tamién con as especies de Pantherina. Como eixemplo grafico d'isto, cientificament puede dicir-se que un gato ye un felino, pero no pas un lión u un tigre, que son panterins.

Subfamilia Pantherinae - panterinseditar

As zarpas con unglas retractils son una d'as innovacions evolutivas y caracterisiticas principals d'a familia Felidae. En ista imachen, a zarpa d'un puma (Puma concolor).

Subfamilia Felinae - felinseditar

  • Chenero Acinonyx - Os guepardos.
  • Chenero Caracal - Os caracals.
  • Chenero Catopuma
  • Chenero Felis - A mayoría de felins a os que se diría popularment gatos.
  • Chenero Leopardus - Que concabe a l'ocelot y a o gato margay d'America.
  • Chenero Leptailurus - O serval, un felino muit particular d'Africa, o suyo nombre ye relacionau solo que etimolochicament con os cervals d'Europa, Asia y America.
  • Chenero Lynx - Os cervals propiament ditos.
  • Chenero Otocolobus - O gato manul, d'Asia central.
  • Chenero Pardofelis
  • Chenero Puma - Que tiene o puma, o mas granizo d'os felins propiament ditos, y o yaguarondi.

Enlaces externoseditar

Plantilla:Suborden Feliformia

Cheneros d'a familia Felidae
Acinonyx | Adelphailurus(†) | Amphimachairodus(†) | Asilifelis(†) | Caracal | Catopuma | Diamantofelis(†) | Dinofelis(†) | Felis | Hemimachairodus(†) | Herpailurus | Homotherium(†) | Hyperailurictis(†) | Katifelis(†) | Leopardus | Leptailurus | Leptofelis(†) | Lokotunjailurus(†) | Lynx | Machairodus(†) | Megantereon(†) | Metailurus(†) | Miomachairodus(†) | Miopanthera(†) | Miracinonyx(†) | Namafelis(†) | Neofelis | Nimravides(†) | Otocolobus | Panthera | Paramachairodus(†) | Pardofelis | Pratifelis(†) | Prionailurus | Pristifelis(†) | Proailurus(†) | Promegantereon(†) | Puma | Rhizosmilodon(†) | Sivaelurus(†) | Sivapanthera(†) | Smilodon(†) | Stenailurus(†) | Styriofelis(†) | Tchadailurus(†) | Xenosmilus(†) | Yoshi(†)
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg