Uevo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Un uevo[1] (pronunciau /ˈbwɛbo/ u /ˈgwɛbo/, como "buevo" u "güevo" respectivament, por protesi debant de diftongo), uego[2] u ou (en aragonés benasqués)[3] (d'o latín < OVUM) ye un cuerpo mas u menos arrondiau y de dureza variable que producen as fembras de muitos animals, y que sirve pa guardar y sustentar o cigoto y dimpués l'embrión dica que naixca. L'acción por a cual a fembra libra o uevo a l'exterior se describe con os verbos «ficar o uevo» u «meter o uevo» en aragonés.

Bels uevos d'aus y atros animals

Meten uevos os vertebraus oviparos, en os cuals no i ha sique una mica u garra desarrollo adintro de su mai, y tamién muitos invertebraus. O uevo ye a forma clasica de reproducción de muitos peixes, amfibios y reptils, de todas as aus, os mamiferos monotremas y a mayoría d'insectos y aracnidos.

Cascaeditar

Ta más detalles, veyer l'articlo casca de uevoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

O uevo d'os reptils, as aus y os monotremas presenta una cubierta de carbonato calcico dita casca[4] u cosca[5]. En La Iglesuela se conserva a denominación de clasca.[6]

Uevo amnioticoeditar

Ta más detalles, veyer l'articlo uevo amnioticoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Aus, reptils y mamiferos fan servir o uevo amniotico t'o desembolique d'os suyos embrions. Os dos primers grupos presentan un uevo protechito per un embolique externo recio. A cosca guarancia la protección de l'embrión y reduz l'efecto d'os achents atmosfericos sobre iste. Antiparti actúa como filtro contra achents patochenos.

Referenciaseditar

  1. (an) Estudio de Filología Aragonesa: Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés, Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés, Zaragoza, octubre de 2010; 2ª edición, aviento de 2010.
  2. (an) Diccionario Aragonés-Castellano/Castellano-Aragonés. Fernando Romanos Hernando. Edicions Transiberiano. ISBN 978-84-16825-16-5. Zaragoza, 2017.
  3. (es) Huevo en Aragonario. Diccionario Castellano-Aragonés
  4. (es) Pilar Mendiara Ornat, Alicia Pérez Barcos, Josefina Mendiara Gastón, Montse Castán Arnal: Diccionario del dialecto ansotano. Villa de Ansó, 2003. p 27.
  5. (es) Fernando Blas Gabarda, Fernando Romanos Hernando: Diccionario Aragonés: chistabín-castellano. (Bal de Chistau). Gara d'Edizions, 2008, p 171.
  6. Julián Rochela, Carlos: El Habla de La Iglesuela del Cid. Mira Editores, 1998, p 43.
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg