Corz d'Aragón

(Reendrezau dende Cortz d'Aragón)
Iste articlo ye sobre a institución aragonesa. Ta atros emplegos de Corz se veiga Corz (desambigación).

As Corz d'Aragón son una d'as institucions de gubierno d'Aragón dende a Edat Meya. As Corz atorgan a Medalla d'as Corz d'Aragón a la fin de recompensar a personas o entidaz que por actividaz que desenvoliquen u esfensen as valors y a identidat d'Aragón.

Corz d'Aragón
A seu d'as Corz d'Aragón, ye o Palacio de l'Alchafaría
Información d'o Parlamento
Establito20 de mayo de 1983
Reemplaza aCorz d'o Reino d'Aragón
Churisdicción Aragón
SeuPalacio de l'Alchafaría
Zaragoza, Aragón

41°39′23″N 00°53′48″U
PresidentaMarta Fernández Martín
Localización
Corz d'Aragón ubicada en Aragón
Corz d'Aragón
Corz d'Aragón
Corz d'Aragón en Aragón
Sitio web
cortesaragon.es
Bandera d'Aragón
Iste articlo fa parti d'a serie
Politica d'Aragón

Poder lechislativo
As Corz d'Aragón

Poder executivo
President
Deputación Cheneral d'Aragón

Poder chudicial
Tribunal Superior de Chusticia d'Aragón
Audiencia Provincial d'Aragón

Atros articlos
Boletín Oficial d'Aragón
O Chusticia d'Aragón
Eleccions autonomicas
Estatuto d'Autonomía d'Aragón

As Corz d'Aragón en a Edat Meya y Modernaeditar

En a Edat Meya o Reino d'Aragón desembolicó una serie d'institucions estatals, como a Deputación Cheneral d'Aragón, o Chusticia d'Aragón, y tamién as Corz, l'organismo representativo d'os estamientos aragoneses. En Aragón i heba cuatro brazos, y no pas tres como se ocurriba en a resta d'Europa: nobleza, caballers y infanzons, clero y ciudaz.

Os principals obchectivos d'iste organo representativo yeran: acordar os diners que s'heban de pagar a la monarquía, lechislar con nuevos fueros u leis que s'incorporaban a os Fueros d'Aragón, resolver as queixas u greuges planteyaus por os aragoneses.

Ye de mal determinar cuán se celebroron as primeras Corz d'Aragón: en primeras yera una curia de consellers d'o rei, y en os sieglos XII y XIII se fuoron incorporando representants d'o clero y d'as ciudaz. Dica la fin d'o sieglo XIII no se puede charrar d'organos representativos y estables, tampoco en Aragón. A zaguera reunión d'as Corz d'Aragón se fació en 1702, en Zaragoza; en 1707 os Decretos de Nueva Planta las suprimioron chunto con a resta d'institucions aragonesas, y os aragoneses s'integroron en as Corz de Castiella.

Existiban dos tipos de Corz d'Aragón: privativas y chenerals. A las primeras nomás acudiban os aragoneses pa charrar d'os suyos afers, mientres que a las chenerals d'a Corona d'Aragón veniban también os catalans y valencianos, y se feban a sobén en Monzón.

As Corz yeran presididas por o rei y por o Chusticia d'Aragón. A ellas podeban acudir-ie bellas personas por dreito personal -os bispes, os nobles, os caballers-, y un atras que o rei heba convocau con cartas. S'engueraban con un discurso d'o rei y a respuesta d'o representant d'os aragoneses, por un regular l'arcebispe de Zaragoza. Cada brazo se reuniba en una cambra, y preneba as decisions suyas: por un regular caleba a unanimidat d'os cuatro brazos pa os alcuerdos.

Os debates, queixas y decisions d'as Corz d'Aragón s'escribiban en un Libro d'Actas redactau en aragonés dica la castellanización, y en castellano dimpués; se'n feba tres eixemplars: uno pa l'Archivo d'o Reino d'Aragón, un atro pa o Chusticia d'Aragón, y otro pa l'Archivo d'a Corona d'Aragón. Muitos Libros d'Actas s'han conservau, y en abril de 2007 ha encomenzau a suya publicación.

As Corz d'Aragón de 1808.editar

En mayo de 1808, José de Palafox y Melci, Capitán Cheneral d'Aragón, decide de convocar pa chunio as Corz d'o reino, pa mirar d'arroclar a os aragoneses contra Napoleón Bonaparte y de dar lechitimidat a os suyos actos. Se celebroron en Zaragoza o 9 de chunio de 1808, y acceptoron as demandas de Palafox.

O feito de resucitar a institución representativa d'os aragoneses, suprimida en 1707, fue considerau un acto "revolucionario", pero no tenió guaire trascendencia, porque dica la fin d'o sieglo XX no tornarán a chuntar-sen.

As Corz d'Aragón en l'actualidat.editar

Corz d'Aragón.

En l'actualidat, as Corz d'Aragón exercen a función lechislativa d'a Comunidat autonoma d'Aragón, seguntes l'articlo 33 d'o Estatuto d'Autonomía.[1] Tamién apreban os presupuestos, empentan y controlan l'acción de Gubierno d'a Deputación Cheneral d'Aragón y exercen a resta de competencias que lis atorgan a Constitución, o Estatuto y as atras normas churidicas. Amás, designan a os senadors que han de representar a la Comunidat autonoma en o Senau; exercen a iniciativa lechislativa ta que as Corz Chenerals apreben una Lei; pueden exercitar la iniciativa d'alinie d'a Constitución Espanyola; homologan os convenios y alcuerdos de cooperación en os que participe a Comunidat Autonoma d'Aragón; interposan recursos d'inconstitucionalidat; eslichen a lo Chusticia d'Aragón, a l'auditor cheneral d'Aragón y eslichen u proposan o nombramiento de cargos en atros organismos: consellers en o Consello de Radio Televisión Espanyola en Aragón, vocals en a Chunta Electoral d'Aragón u consellers en as Caixas de Estalvio d'a Comunidat.

Presidents d'as Corz d'Aragóneditar

Ta mas información, se veiga l'articlo prencipal sobre a lista de presidents d'a institución.

L'actual presidenta d'as Corz d'Aragón en a XI Lechislatura ye Marta Fernández Martín de Vox.

Lista de president d'as Corz d'Aragón

LechislaturaNombrePartiuAnyos
I LechislaturaAntonio Embid Irujo PSOE Aragón1983-1987
II LechislaturaJuan Bautista Monserrat Mesanza CDS1987-1991
III LechislaturaÁngel Cristóbal Montes PP Aragón1991-1995
IV LechislaturaEmilio Eiroa García PAR1995-1999
V LechislaturaJosé María Mur1999-2003
VI LechislaturaFrancisco Pina Cuenca PSOE Aragón2003-2007
VII Lechislatura2007-2011
VIII LechislaturaJosé Ángel Biel Rivera PAR2011-2015
IX LechislaturaAntonio Cosculluela Bergua PSOE Aragón2015-2016
Violeta Barba Borderías Podemos2016-2019
X LechislaturaJavier Sada Beltrán PSOE Aragón2019-2023
XI LechislaturaMarta Fernández Martín Vox2023-hue

Reparto de Diputaus en as Corz d'Aragón en autonomía (1983-2023)editar

Eleccions autonomicas[2]
Partiu19831987199119951999200320072011201520192023
Partido Popular1813172728222330211628
Partido de los Socialistas de Aragón3327301923273022182423
Vox---------37
Chunta Aragonesista---25944233
Aragón Existe----------3
Podemos--------1451
Partido Aragonés1319171410897631
Izquierda Unida de Aragón12351114111
Ciudadanos--------512-
Centro Democrático y Social15---------
Total6767676767676767676767

Resultaus 10ª lechislatura (26 de mayo de 2019)[3]editar

Circumscripcions ProvincialsPSOEPPCsPsCHAVOXPARIUATotal
votos
Votos%DiputausVotos%DiputausVotos%DiputausVotos%DiputausVotos%DiputausVotos%DiputausVotos%DiputausVotos%Diputaus
Uesca38 18533,68723 79421,03415 76913,91392618,21150734,49160375,35189127,90126792,370113 795
Zaragoza143 69430,061197 39420,37885 02517,79740 0148,37333 0916,92230 8556,45217 2483,61117 1013,581480 756
Teruel22 22831,33617 02624,004978913,80241935,91132964,65033714,750733710,34122353,15071 811
Total203 93330,8124138 15820,8716110 51716,701253 4688,08541 4606,26340 2636,08333 4975,06322 0153,331666 362

Se veiga tamiéneditar

Vinclos externoseditar

Referenciaseditar

  1. Estatuto d'Autonomía d'Aragón. Lei organica 5/2007, de 20 d'abril, de reforma d'o Estatuto d'Autonomía d'Aragón.
  2. Archivo electoral
  3. Resultaus electorals de 2019.
Iste ye l'articlo numero 4.000 de Biquipedia.
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg