Chenova

Comuna italiana

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Chenova (Zena en ligur, Genova en italiano y oficialment) ye una comuna italiana en a rechión de Liguria, que ye a capital d'a suya rechión y tamién d'a ciudat metropolitana de Chenova. Ye a o canto d'a mar Mediterrania, en o golfo de Chenova.

Chenova
Zena
Genova
Localidat d'Italia
BanderaEscudo d'armas
Puerto de Chenova, con barcos a vela
Puerto de Chenova, con barcos a vela.
Estau
 • Rechión
 • Ciudat metrop.
 Italia
Liguria
Chenova
Superficie243,60 km²
Población
 • Total
 • Densidat

558 745 hab. (2018)
2.495 hab/km²
Altaria
 • Meyana

19 m.
AlcaldeMarco Doria
Codigo postal16121–16167
Prefixo010
Codigo ISTAT
Codigo catastral
010025
D969
ChentilicioChenovés/a[1] (en ligur: zeneixi)
Fiestas24 de chunio
PatronsSant Chuan Baptista
Coordenadas
Chenova ubicada en Italia
Chenova
Chenova
Chenova en Italia
Web oficial

Tien una superficie de 243 km², una población de 611.683 habitants (en 2008) y una densidat de población de 2.517,21 hab/km². Ye o puerto mas important d'Italia y ye o segundo puerto d'a mar Mediterrania dimpués d'o de Marsiella, en Francia.

A ciudat creixió en o sieglo XX, incorporando muitos municipios amanatos, y hue tien 71 unidaz urbanas, dimpués de que s'han adhibito 25 municipios.

Toponimiaeditar

En aragonés medieval s'escribe Genova, Genua, Genoa, con atras variants ortograficas, d'astí os chentilicios Genoveses u Chenueses.

En o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" trobamos Genoa y o chentilicio Genoeses:

Et se dubda assi fuerme(n)t el lue(n)go cami(n)o [/] Si p(re)nden lures m(er)cad(e)rias a lisla de cathay q(u)i es mas c(er)ca / Et si no es pas tan c(er)ca q(ue) no c(on)uie(n)ga met(er) .xj. meses o xij. a yr por mar & por t(ier)ra de jenoa / o de venecia ata cathay Et encora es la t(ier)ra de p(re)stre joh(an) mas luein / muchas jornadas los m(er)cad(e)ros q(u)i van p(ar)dalla passan por p(er)sia & van a vna cibdat q(ue) ha nombre h(er)mopola /

En a "Gran Cronica d'Espanya" trobamos o chentilicio ginoueses:

La armada del rey de castiella sta(n)do guardando la mar et staua(n) hi .l. galeas de ginouesses et de castellanos .x. galeas et de arago(n). et aq(ue)stos era(n) de guerra

Tamién en as actas d'as Corz d'Alcanyiz de 1436:

item, pennas genuesas, cada vestir, cuadro dines

Cheografíaeditar

A ciudat de Chenova se troba situata a o canto d'o golfo de Chenova, que fa parte d'a mar Ligur y, a o suyo traviés, d'a mar Mediterrania. Os monts Apenins prencipian chusto a o norte d'a ciudat, que amás ye amanata a la plana d'o río Po.

Mugaseditar

O suyo termin municipal muga con os termins de Arenzano, Bargagli, Bogliasco, Bosio, Campomorone, Ceranesi, Davagna, Masone, Mele, Mignanego, Montoggio, Sant'Olcese, Sassello, Serra Riccò, Sori y Tiglieto.

Historiaeditar

Chenova tien una ampla historia. Estió una ciudat d'os ligurs, y os cartachineses la destruyoron en 209 aC. Fue reconstruita dimpués d'a suya incorporación a l'Antiga Roma.

En 932 una flota de piratas musulmana la conquirió y la espulló.[2]

En a Edat Meya, Chenova estió una "Republica maritima", a Republica de Chenova, construita sobre o comercio maritimo. Dominó as islas de Cerdenya y Corcega, aliata primero con a Republica de Pisa y dimpués en solitario, dimpués de bellas luitas con os pisans. En 1453, a conquiesta de Costantinoble por l'Imperio Otomán estió un golpe cerenyo ta Chenova.

Dica istas calendatas, Chenova estió aliata con Espanya, a qui dió aduya militar, en especial maritima. Estió tamién un important puesto en o camín espanyol, ta portiar tropas d'Espanya ta Flandres por a mar Mediterrania.

En 1815 estió decidito en o Congreso de Viena que s'adhibise a lo Reino d'o Piamonte, feito que significó dimpués que s'adhibise a Italia.

Estió una important base militar d'a Regia Marina italiana en o sieglo XX, especialment mientres a Segunda Guerra Mundial.

Esporteseditar

En chenova tién a suya seu a Federación Internacional de Baloncesto (FIBA).O fútbol ye representato prencipalment por 2 equipes: a Genoa Cricket and Football Club y por a Union Calcio Sampdoria.

Administracióneditar

Alcaldeseditar

Lista d'alcaldes
LechislaturaNombrePartiu politico
19461948Giovanni TarelloPartito Comunista Italiano
19481951Gelasio AdamoliPartito Comunista Italiano
19511960Vittorio PertusioDemocrazia Cristiana
19601961Nicio GiulianiComisario extraordinario
19611965Vittorio PertusioDemocrazia Cristiana
19651966Augusto PedullàDemocrazia Cristiana
19661966Giuseppe FranzèComisario extraordinario
19661971Augusto PedullàDemocrazia Cristiana
19711975Giancarlo PiombinoDemocrazia Cristiana
19751985Fulvio CerofoliniPartito Socialista Italiano
19851990Cesare CampartPartito Repubblicano Italiano
19901992Romano MerloPartito Socialista Democratico Italiano
19921993Claudio BurlandoPartito Democratico della Sinistra
19931993Alfio LamannaPartito Repubblicano Italiano
19931993Vittorio SteloComisario prefecticio
19931997Adriano SansaIndependient d'ezquierdas
19972007Giuseppe PericuDemocratici di Sinistra
20072012Marta VincenziPartito Democratico
2012Marco DoriaCentro-ezquierda

Localidaz achirmanataseditar

Vinclos externoseditar

Referenciaseditar

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. (es) Lucien Musset: Las invasiones. El segundo asalto contra la Europa cristiana. Editorial Labor, S.A., Barcelona, 1982, 1a reimpresión, p.102. ISBN 84-335-9321-8


Comunas d'a ciudat metropolitana de Chenova
Arenzano | Avegno | Bargagli | Bogliasco | Borzonasca | Busalla | Camogli | Campo Ligure | Campomorone | Carasco | Casarza Ligure | Casella | Castiglione Chiavarese | Ceranesi | Chiavari | Cicagna | Cogoleto | Cogorno | Coreglia Ligure | Crocefieschi | Davagna | Fascia | Favale di Malvaro | Fontanigorda | Chenova | Gorreto | Isola del Cantone | Lavagna | Leivi | Lorsica | Lumarzo | Masone | Mele | Mezzanego | Mignanego | Moconesi | Moneglia | Montebruno | Montoggio | Ne | Neirone | Orero | Pieve Ligure | Portofino | Propata | Rapallo | Recco | Rezzoaglio | Ronco Scrivia | Rondanina | Rossiglione | Rovegno | San Colombano Certenoli | Sant'Olcese | Santa Margherita Ligure | Santo Stefano d'Aveto | Savignone | Serra Riccò | Sestri Levante | Sori | Tiglieto | Torriglia | Tribogna | Uscio | Valbrevenna | Vobbia | Zoagli
🔥 Top keywords: PortaladaEstaus UniusAngkor WatCarles PuigdemontLista de municipios d'a provincia de MalagaEspecial:Zaguers cambeosCleopatra VIIBaike: AduyaLista de provincias d'Espanya por superficieIndonesiaBaike: Sobre2008Baike: Alvertencias cheneralsEspecial:MirarLista de municipios d'a provincia de ToledoLista de municipios d'a provincia de BadajozLista de municipios d'a provincia de SevillaRepublica Checa1960Sexo oral2007CaixicoBaike: TabiernaIlesia de Sant Istevan Protomártir de Sos d'o Rei CatolicoAlemanyaBaike: Actualidat1941Lista de municipios d'a provincia de CastellónFundación WikiSegunda Guerra MundialConferencia Episcopal EspanyolaRelación sexual20091981MasturbaciónBaike: Comunidat19211907Philippe NoiretContact (cinta)ZaragozaAcademia Aragonesa d'a LuengaSexo analBaike: Ortografía consensuadaFranciscoBaike: Tabierna/Aduya1927MediaWikiLista de municipios d'a provincia de Granada20 de chinero11 de chineroLista de municipios d'a provincia de CáceresAnuraBiquipediaDinamarcaLista de municipios d'a provincia de Cordoba24 de chineroArchentina10 de chineroDakarJustin BieberLista de municipios d'a provincia de Salamanca4 de chineroLista de municipios d'a provincia de CuencaLatínLista de municipios d'a provincia de Valencia30 de chineroLista de municipios de Cantabria8 de chineroZapo2010Aduya:Cómo rechistrar-seFebrero4 de chunioArchidiocesi de TarragonaLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ZamoraLista de Biquipedias17 de chineroBloodshot (cinta)Imachen:Logo Real Madrid.svgClupea harengus16 de febrero11 d'abrilCeresaLista de municipios d'a provincia de Palencia29 de chineroLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaSollanaLista de municipios d'a provincia de BurgosBogotáBiquizionarioLoís IX de FranciaCastiella y LeyónWikiRio de JaneiroRobin Williams18 de setiembreImachen:Bloodshot 2020 Póster.jpeg