Tuisblad

Toetankamen (Engels: Tutankhamun of Tutankhamen; antieke Egipties: twt-ꜥnḫ-jmn, Toet-Anch-Amen; omstreeks 1341 v.C. tot 1323 v.C.) was ’n Egiptiese farao van die 18de Dinastie tydens ’n tydperk wat bekend is as die Nuwe Ryk. Daar word soms na hom verwys as "koning Toet". Hy het die troon bestyg toe hy sowat nege jaar oud was en het regeer tot met sy dood op sowat 19.

Toetankamen is histories daarvoor bekend dat hy die oorspronklike politeïstiese antieke Egiptiese godsdiens in ere herstel het ná die onderdrukking daarvan deur sy pa, Achenaten, ten gunste van die god Aten. Hy was ook een van die min farao's wat gedurende sy lewe as 'n god aanbid is: Dit is met die meeste konings nadoods gedoen. In populêre kultuur is hy bekend vir sy enorme rykdom, wat in 1922 in sy graf gevind is. Graftombe KV62 is die enigste een wat tot dusver in 'n feitlik ongeskonde toestand ontdek is. Die ontdekking van sy graftombe word algemeen beskou as een van die grootste argeologiese ontdekkings van alle tye.

Sy oorspronklike naam, Toetankaten, beteken "Lewende Beeld van Aten", terwyl Toetankamen beteken "Lewende Beeld van Amen". In hiërogliewe is laasgenoemde gewoonlik geskryf as Amen-toet-ank vanweë die gebruik om die naam van ’n god aan die begin van ’n frase te skryf om respek te betoon. Hy is moontlik ook die Nebcheperoere van die Amarna-briewe, en dalk ook die 18de-dinastiese koning Rathotis wat volgens Manetho, ’n antieke historikus, nege jaar lank regeer het.

Die ontdekking in 1922 van Toetankamen se feitlik ongeskonde graf (KV35) deur Howard Carter en George Herbert het wêreldwyd die nuus gehaal. Dit het ’n nuwe belangstelling tot gevolg gehad in antieke Egipte, waarvan Toetankamen se doodsmasker, nou in die Kaïro-museum, steeds ’n gewilde simbool is.

In Februarie 2010 het die uitslag van DNS-toetse bevestig hy is die seun van Achenaten (mummie KV55) en dié se suster en vrou, wie se naam onbekend is maar wie se oorskot positief uitgeken is as "Die Jonger Dame" wat in graf KV35 ontdek is. Die "geheimsinnige" dood van ’n paar mense wat Toetankamen se graf opgegrawe het, is deur baie toegeskryf aan die vloek van die farao's.

...lees verder

• Koning Charles III en Koningin Camilla is gekroon in die Westminster-abdy in Londen.
• Kirsten Neuschäfer wen die 2022 Golden Globe-wedvaart.
• Die Suid-Afrikaanse skrywer Kirby van der Merwe word die Eugène Maraisprys toegeken vir sy roman Eugene.
• Nadat al 30 huidige NAVO-lidlande Finland se aansoek om lidmaatskap goedgekeur het, het dié land op 4 April 2023 by dié verdedigingsalliansie aangesluit; Swede wag steeds vir toestemming deur beide Hongarye en Turkye. Finland en Swede het ná die Russiese inval in Oekraïne in 2022 dadelik hul neutrale beleid laat vaar.
• Humza Yousaf volg Nicola Sturgeon op as leier van die Skotse Nasionale Party.

...dat 'n springhaas nie werklik 'n haas is nie, maar 'n knaagdier?

...dat Swede in 1712 30 Februarie op 29 Februarie laat volg het deur die Sweedse kalender af te skaf?

... dat die Ellis Park-stadion nie na William Webb Ellis vernoem is nie? Dit is vernoem na 'n Johannesburgse stadsraadslid mnr. J.D. Ellis wat die grond vir die oprigting van die stadion beskikbaar gestel het.

...dat Rosamund Everard-Steenkamp die eerste vrou is wat 'n Spitfire en straalvliegtuig gevlieg het?

... dat die Wes-Kaapprovinsie drie amptelike tale het? Die amptelike tale van die provinsie is Afrikaans, Engels en Xhosa en die 1998-grondwet is in al drie tale beskikbaar. Volgens die 2011-sensus praat 49,7% van die bevolking Afrikaans, gevolg deur Xhosa (24,7%) en Engels (20,2%).

8 Junie:

• 1867 – Keiser Frans Josef I van Oostenryk word as koning van Hongarye gekroon.
• 1926 – Emily Hobhouse, kampvegster vir die verbetering van toestande in die konsentrasiekampe tydens die Tweede Vryheidsoorlog, sterf.
• 1940 – Tweede Wêreldoorlog: Die geallieerde magte onttrek uit Narvik in Noorweë, wat daartoe lei dat die Nore hulle wapens in Noorweë moet neerlê.
• 1949 – George Orwell se politiese roman Nineteen Eighty-Four word gepubliseer.
• 1967 – Sesdaagse Oorlog: Die intelligensieskip USS Liberty word deur die Israeliese Verdedigingsmagte aangeval in die USS Liberty insident. 34 Amerikaners sterf.