Naamval

Grammatikale kategorie waarvan die waarde die grammatikale funksie weerspieël wat deur 'n selfstandige naamwoord of voornaamwoord in 'n frase, klousule of sin uitgevoer word

naamval
nominatiefvokatief
genitiefablatief
datiefinstrumentaal
akkusatieflokatief

Naamvalle dui op die vorme wat 'n selfstandige naamwoord kan aanneem om 'n funksie binne 'n sin te verrig.

Naamvalle het ontstaan deur die samesmelting van 'n woordstam met meestal 'n verbindingsklinker en 'n agtervoegsel. Daar was verskillende stelsels van uitgange (verbuigings of deklinasies) afhanklik van die stam en sy verbindingsklinker en die geslag en die getal van die woord. Indo-Europees het manlik, vroulik en onsydig as geslagte en enkelvoud, tweevoud en meervoud als getalle. Die vroulike geslag is egter 'n wat later ontwikkeling. Die oudste Indo-Europese tale wat ons ken, soos Hetities het net lewend – nie-lewend onderskei.

Die uitgange is nie net aan die selfstandige naamwoorde gelas nie maar ook aan telwoorde, voornaamwoorde en byvoeglike naamwoorde.

Die Indo-Europese taal het agt naamvalle geken. Die tale wat afstam van Indo-Europees het begin om hulle naamvalle te verloor; party tale is egter meer konserwatief as ander. Afrikaans het byvoorbeeld die stelsel amper heeltemal verloor, maar Tsjeggies het nog sewe naamvalle.

Die konserwatiefste takke van Indo-Europees is die Slawiese en veral die Baltiese tale. Latyn het ses naamvalle gehad, maar in die Romaanse tale het net Roemeens nog twee of drie vorme. In die Indo-Iranse groep het Sanskrit nog die volle agt gehad, maar die huidige Hindi het net twee vorme, of drie as mens die vokatief bytel. Germaans het nog vier naamvalle behou: nominatief, genitief, datief en akkusatief. In Yslands en Duits is hierdie vier naamvalle nog bewaar (hoewel gesproke Duits van die genitief nouliks gebruik maak).

In ander taalfamilies bestaan ook woordvorme wat analogie naamvalle genoem word. Voorbeelde is die Fins-Oegriese tale en die Drawidiese. Fins het byvoorbeeld 19 'naamvalle' of liewer 19 agtervoegsels. Tamil het byvoorbeeld 'n 'ablatief' met 'n uitgang -ilirunta. Ook Semitiese tale het 'n soort naamvalstelsel gehad.


Naamvalle
BasiesAbsolutief · Akkusatief · Direk · Ergatief · Intransitief · Nominatief · Obliek
AdpositioneelAblatief | Antessief | Datief | Distributief (–temporaal) | Essief (–formeel · –modaal) · Genitief · Instruktief · Instrumentalis (–komitatief) · Ornatief · Besitte · Possessief · Postpositionaal · Prepositionaal| Prolatief · Prosekutief · Proximatief · Sosiatief · Temporaal · Vialis
LokatiefAblatief · Adessief · Allatief · Apudessief · Assosiatief · Komitatief · Delatief · Elatief · Exessief · Illatief · Inelatief · Inessief · Intratief · Latief · Lokatief · Perlatief · Subessief · Sublatief · Superessief · Superlatief · Terminatief · Translatief
ComparatiefComparatief · Equatief
EvaluatiefAversief · Benefaktief · Evitatief
AnderAbessief · Addirektief · Adelatief · Adverbiaal · Caritief · Kousaal (–finaal) · Finaal · Modaal · Multiplikatief · Partitief · Pegatief · Privatief · Postelatief · Postdirektief · Postessief · Separatief · Subdirektief · Suppressief · Vokatief
🔥 Top keywords: Spesiaal:SoekTuisbladKategorie:Artikels met LCCN-identifiseerdersKategorie:Artikels met BNC-identifiseerdersKategorie:Artikels met MusicBrainz area-identifiseerdersKategorie:Artikels met CINII-identifiseerdersKategorie:Artikels met NKC-identifiseerdersKategorie:Artikels met Trove-identifiseerdersKategorie:Artikels met GND-identifiseerdersSpesiaal:Onlangse wysigingsKategorie:Artikels met BNE-identifiseerdersPaasfeesPornhubCarles PuigdemontAngkor WatRob HersovAfrikaansGrieksArmeniëJapanWestdenedam-rampDuitslandModule:ArgumentsRuslandGoogle MapsGoeie VrydagBaike: GebruikersportaalSeksposisieBaike: GeselshoekieSwangerskapSkildklierNieu-SeelandVerenigde KoninkrykSuid-AfrikaSeksAgorafobieGordelroosWiki BaikeT20I-wêreldbeker 2014Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bomeBaike: OmtrentFIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2022Baike: Nuus vir gebruikersCiceroKanadaBaike: HulpJaarKantons van SwitserlandVergelykings (taalkunde)NierversakingMesopotamiëHidroponikaBosluisbytkoorsLys van Suid-Afrikaanse musikanteKolorektale kankerBloeddrukWit-DonderdagGalblaasGianna MichaelsOnderhandelinge om apartheid te beëindigBreinvliesontstekingMenstruasieBulgaryeMadison IvyGebruikerbespreking:RooiratelTrappe van vergelykingOekraïneSeksuele penetrasieAnrich HerbstPlae van EgipteCleopatra VIIMaagsweerJavaScriptBaike: Welkom nuwelingeHartversakingBernice WestHuisgenoot: Ware LewensdramasLys van Suid-Afrikaanse voëls (alfabeties)LewerCarike KeuzenkampAngina pectorisLêer:Flag of India.svgBorskankerGoogle TranslateIslamVolksrepubliek ChinaDuitse nasionale rugbyspanIndonesiëWarmlugballonPlanete in astrologieDikdermMenslike seksuele gedragFIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 1982Lys van openbare vakansiedae in Suid-AfrikaHemelvaartsdagHartKolitisPtolemeusMaroela Media