Pornogràfii ìsch d’ diräkta Dàrschtällung vu dr mänschliga Sexüàliteet odd’r vu’ma Gschlachtsverkeehr. Maischtens ìsch s’ Ziil, dr Betràchter säxüäll z’ ärreega. D’rbii wara d’ Gschlachtsorgààna ìn ìhrer Àktiwiteet hüüfig b’wusst betoont. Dr Konsüüm vu Pornogràfii kààt maa-n-àls a Form vu „Schàuiluscht“ betràchta. Pornogràfiischa Wark gìtt’s ìn mehrera Forma: ’s sìnn vor àllem Bìlder, Filme (Pornofilma), Täckschta un Toontraager.

a pornogrààfischa Tuschazaichnung – Ìn dr Schiira, 19. Joohrhundert
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Harkunft vum Begrìff ändere

 
Wàndmoolaräi ìn’ma Cubiculum (Schlàfruim) z’ Pompeji, 1. Jh. n. Chr.

„Pornogràfii“ ìsch a Kunschtwort, wo vum Àltgriachischa-n-àbglaita ìsch. ’S ìsch a Zammasätzung vu da Wärter πόρνη (pórnē „Hüar, Dìrna“) un γράφειν (gráphein „schriiwa, moola, zaichna“). Ìn da àntika Gschrììwana ìsch daa Begrìff numma-n-amol brüücht worra: Ìm G’lehrtagàschtmàhl vum Athenäus wìrd vum πορνογράφος (pornográphos) grädd — dàs ìsch fìr a Àuitoor vun’ra Laawesb’schriiwung vun’ra berìahmta Schtroossamaidla, odd’r a Mooler vu salla’ma Subjakt b’zaichna.[1] Dr Begrìff Pornogràfii ìn siinera hìttiga Bediitung hàt dr Karl Otfried Müller ànna 1830 gepräägt.[2][3] Mìt dam Wort hàt dr Müller d’ Kunschtwark b’zaichnet, wo z’ Pompeji üssgràbt worra sìnn, un womm’r àls extreem sàuijig ämpfunda hàt. Em Müller sii Wark ìsch ànna 1850 uff Anglisch ärschììna.[4] Vu doo àà ìsch dr Begrìff ìm Anglischa b’nutzt worra.[5]

„pornography: licentious painting employed to decorate the walls of rooms sacred to Bacchanalian orgies, examples of which exist in Pompeii.“

„Pornogràfii: Fräizììgig Gmäld, womm’r b’nutzt hàt fìr d’ Wand ìn Ràuima verziara, wu bacchanalischa-n-Orgia gwìdmet gsìì sìnn. Biischpììler vu dana gìtt’s z’ Pompeji.“

– Webster’s Dictionary, 1864[6]

Vor’m Müller hàt maa schuu dr Begrìff ìn dr Soziààlwìssaschàft b’nutzt ghàà, fìr ìwwer Projäkta vu dr äffentliga Sìttlikait un vu dr Reglementiarung vu dr Proschtituzioon reeda. Soo ìsch ànna 1769 a Àbhàndlung vum Nicolas Edme Restif de la Bretonne ärschììna mìt’m Tìtel Der Pornograph: Ideen eines Herrn für ein Projekt zur Regulierung von Prostituierten, geeignet zur Verhütung des Unglücks aufgrund des öffentlichen Austausches von Frauen.[7] Waagadam hàt s’ Oxford English Dictionary noch ànna 1905 „Pornogràfii“ b’schtìmmt àls „a B’schriiwung vu Schtroossamaidla odd’r vu dr Proschtituzioon àls Ààglaagahait vu dr äffentliga Süüferkait“.[8]

Lìteràtüür ändere

uff Diitsch ändere

  • Peter-Paul Bänziger: Pornografie. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
  • Pornografie. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 23. Januar 2024]).
  • Pietro Aretino, Thomas Hettche: Stellungen. Vom Anfang und Ende der Pornografie. Köln 2003, ISBN 978-3-8321-7836-9.
  • Bettina Bremme: Sexualität im Zerrspiegel. Die Debatte um Pornographie. Münster 1990.
  • Nicola Döring: Linda Williams’ „Hard Core“. Der Klassiker der Pornografie-Forschung wird 30 Jahre alt. In: Zeitschrift für Sexualforschung. Band 32, Nr. 1, 2019, S. 39–47, doi:10.1055/a-0835-1668.
  • Andrea Dworkin: Pornographie. Männer beherrschen Frauen. Vorwort Alice Schwarzer, Zittschrìft Emma, Köln 1987 (Originààltìtel: Pornography, ìwwersätzt vu dr Erica Fischer). ISBN 3-922670-15-6.
  • Paul Englisch: Irrgarten der Erotik. Eine Sittengeschichte über das gesamte Gebiet der Welt-Pornographie. Leipzig 1931 (Digitalisat)
  • Werner Faulstich: Die Kultur der Pornographie: Kleine Einführung in Geschichte, Medien, Ästhetik, Markt und Bedeutung. Wissenschaftler-Verlag, Bardowick 1994, ISBN 3-89153-028-5.
  • Johannes Gernert: Generation Porno. Jugend, Sex, Internet. Fackelträge, Köln 2010, ISBN 978-3-7716-4439-0.
  • Anton-Andreas Guha: Sexualität und Pornographie: Die organisierte Entmündigung. Fischer-Taschenbuch, Frankfurt am Main 1971, ISBN 3-436-01467-2.
  • Lynn Hunt (Hrsg.): Die Erfindung der Pornographie. Obszönität und die Ursprünge der Moderne. Fischer Taschenbuchverlag, Frankfurt am Main 1994.
  • Rae Langton: Sprechakte und unsprechbare Akte. Menetekel Verlag, Berlin 2020, ISBN 978-3-9821207-0-6.
  • Martin Mulsow, Dirk Sangmeister (Hrsg.): Deutsche Pornographie in der Aufklärung. Wallstein Verlag, Göttingen 2018, ISBN 978-3-8353-3271-3.
  • Jakob M. Pastötter: Erotic Home Entertainment und Zivilisationsprozeß. Analyse des postindustriellen Phänomens „Hardcore.Pornographie“. Deutscher Universitätsverlag, Wiesbaden 2003, ISBN 3-8244-4534-4 (Dissertation Humboldt-Universität zu Berlin 2003, 191 Seiten, unter dem Titel: Das @postindustrielle Phänomen „Erotic Home Entertainment“ und der Prozeß der Zivilisation).
  • Corinna Rückert: Die neue Lust der Frauen. Vom entspannten Umgang mit der Pornographie. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 2004, ISBN 3-499-61686-6.
  • Corinna Rückert: Frauenpornographie – Pornographie von Frauen für Frauen. Eine kulturwissenschaftliche Studie. Peter Lang, Frankfurt am Main 2002, ISBN 3-631-36630-2 (Dissertation Universität Lüneburg 2000, 327 Seiten).
  • Gayle Rubin: Thinking Sex: Notes for a Radical Theory of the Politics of Sexuality. In: Henry Abelove u. a. (Hrsg.): The Lesbian and Gay Studies Reader. Routledge, New York 1993 (Erstveröffentlichung 1984), dt. Sex denken. Anmerkungen zu einer radikalen Theorie der sexuellen Politik. In: Andreas Kraß (Hrsg.): Queer denken. Gegen die Ordnung der Sexualität (Queer Studies). Suhrkamp, Frankfurt am Main 2003, ISBN 3-518-12248-7, S. 31–79.
  • Lea-Sophie Schiel: Sex als Performance. Theaterwissenschaftliche Perspektiven auf die Inszenierung des Obszönen. Transcript, Bielefeld 2020, ISBN 978-3-8376-5148-5.
  • Marcus Schreibauer: Das Pornographieverbot des § 184 StGB: Grundlagen – Tatbestandsprobleme – Reformvorschläge. Roderer, Regensburg 1999, ISBN 3-89783-035-3.
  • Linda Williams: Hard Core. Macht, Lust und die Traditionen des pornographischen Films. Stroemfeld/Nexus, Basel/Frankfurt am Main 1995, ISBN 978-3-86109-103-5.
  • Dolf Zillmann: Pornografie. In: R. Mangold, P. Forderer, G. Bente (Hrsg.): Lehrbuch der Medienpsychologie. Hogrefe-Verlag für Psychologie, Göttingen/Bern/Toronto/Seattle 2004.
  • Philip Siegel: Porno in Deutschland. Belleville, München 2010, ISBN 3-923646-09-7.
  • Reinhard Winter: Porno, Sex und Männlichkeit. Wie junge Männer ihre Sexualität schaffen. Beltz Verlag, Weinheim 2022, ISBN 978-3-7799-6893-1.

uff Anglisch ändere

  • Pornography. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 23. Januar 2024]).
  • Caroline West: „Pornography and Censorship“ in dr Stanford Encyclopedia of Philosophy (änglisch, mit Literaturaagabe) (änglisch).
  • Beáta Bőthe, István Tóth-Király, Marc N. Potenza, Gábor Orosz, Zsolt Demetrovics: High-Frequency Pornography Use May Not Always Be Problematic. In: The Journal of Sexual Medicine. Band 17, Nummer 4, 2020, S. 793–811 (doi:10.1016/j.jsxm.2020.01.007).
  • Ann Ferguson u. a.: Forum: The Feminist Sexuality Debates. In: Signs: Journal of Women in Culture and Society. Band 10, Nr. 1, 1984 (Darstellung der entsprechenden US-amerikanischen Diskussion;Teil 1: PDF, 202 kB (Memento vom 24. März 2004 im Internet Archive)).
  • Walter Kendrick: Secret Museum: Pornography in Modern Culture. University of California Press, 1997, ISBN 0-520-20729-7.
  • Wendy McElroy: A Woman’s Right to Pornography. St. Martin’s Press, New York 1995, ISBN 0-312-13626-9.
  • Legs McNeil, Jennifer Osborne and Peter Pavia: The Other Hollywood: The Uncensored Oral History of the Porn Film Industry. Regan Books, 2005, ISBN 0-06-009659-4.
  • Mari Mikkola (Hrsg.): Beyond Speech. Pornography and Analytic Feminist Philosophy. Oxford University Press, Oxford 2017, ISBN 978-0-19-025790-3 (englisch).
  • Gayle Rubin: Misguided, Dangerous and Wrong: an Analysis of Anti-Pornography Politics. In: Assiter Alison, Carol Avedon (Hrsg.): Bad Girls and Dirty Pictures: The Challenge to Reclaim Feminism. Pluto, Boulder CO 1993, ISBN 0-7453-0523-7, S. 18–40.
  • Robert Stoller: Porn: Myths for the Twentieth Century. Yale UP, Neuausgabe 1993, ISBN 0-300-05092-5.
  • Nadine Strossen: Defending Pornography: Free Speech, Sex, and the Fight for Women’s Rights. 2. Auflage. University Press, New York 2000, ISBN 0-8147-8149-7 (1997 deutschsprachige Übersetzung der 1. Auflage).
  • Shira Tarrant: The Pornography Industry: What Everyone Needs to Know. Oxford University Press, New York 2016, ISBN 978-0-19-020511-9.
  • Linda Williams (Hrsg.): Porn Studies. B&T, 2004, ISBN 0-8223-3312-0.
  • Ellen Willis: Feminism, Moralism, and Pornography. In: Ann Snitow, Christine Stansell, Sharon Thompson (Hrsg.): Powers of Desire: The Politics of Sexuality. Monthly Review Press, New York 1983, ISBN 0-85345-609-7, S. 460–467.

uff Frànzeesch ändere

  • Pornographie. In: Encyclopædia Universalis. Encyclopædia Universalis France (französisch, universalis.fr [abgerufen am 22. Januar 2024]).
  • Alain Giami, P. de Colomby & ACSF: La vie sexuelle des amateurs de pornographie. Sexologies. In: Revue européenne de sexologie médicale. Band 6, Nr. 22, 1997, S. 40–47 (französisch).
  • Laurent Martin: Jalons pour une histoire culturelle de la pornographie en Occident. In: Le Temps des Médias. Nr. 1, 2003, ISSN 2104-3671, S. 10–30, doi:10.3917/tdm.001.0010 (französisch).
  • Patrick Schmoll: L’organisation spectaculaire de l’intime. L’exemple de la pornographie. In: Revue des sciences sociales. Nr. 33, 2005, ISSN 2107-0385, S. 66–77 (französisch).
  • Patrick Schmoll: La pornographie : de l’interdit de montrer à l'empêchement de penser. In: Matières à controverses. Néothèque, 2008, ISBN 978-2-35525-054-5, S. 167–178 (französisch).
  • Pascal Pia (Hrsg.): Dictionnaire des œuvres érotiques. Mercure de France, Pàriis 1971 (französisch).
  • Patrick Baudry: La Pornographie et ses images. Colin, Pàriis 1997, ISBN 2-200-01781-2 (französisch, 217 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Jean-Jacques Pauvert: Nouveaux (et moins nouveaux) visages de la censure, suivi de l'Affaire Sade. Les Belles Lettres, Pàriis 1994, ISBN 978-2-251-44019-4 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Jean-Jacques Pauvert: La Littérature érotique. Flammarion/Dominos, Pàriis 2000, ISBN 2-08-035734-4 (französisch, 128 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Pascal Pia: Les Livres de l'enfer. Bibliographie critique des ouvrages érotiques dans leurs différentes éditions du XVIe siècle à nos jours. Courlet et Faure, Pàriis 1978, ISBN 978-2-902687-01-5 (französisch).
  • Dominique Baqué: Mauvais genre(s), érotisme, pornographie, art contemporain. Éditions du Regard, 2002, ISBN 2-84105-143-9 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Philippe Di Folco (Hrsg.): Dictionnaire de la pornographie. Presses universitaires de France, Pàriis 2005, ISBN 2-13-054414-2 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Érotisme et pornographie. In: Revue de la BNF. Nr. 7, Januar 2001 (französisch).
  • Gilles Mayné: Pornographie, violence obscène, érotisme. Descartes et Cie, Pàriis 2001, ISBN 978-2-84446-025-7 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Ruwen Ogien: Penser la pornographie (= Questions d’éthique). 2. Auflage. Presses universitaires de France, 2008 (französisch, 2130568815 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de – Erstausgabe: 2003).
  • Jean-Jacques Pauvert: Anthologie historique des lectures érotiques. Stock/Spengler, Pàriis 1995 (französisch). — mìt’m Ärgänzungsbànd De l’infini au zéro, 1985-2000, veräffentligt ànna 2001
  • Marie-Françoise Quignard, Raymond-Josué Seckel (Hrsg.): L’Enfer de la Bibliothèque. Éros au secret. Bibliothèque nationale de France, Pàriis 2007, ISBN 978-2-7177-2379-3 (französisch, 460 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Syndicat de la magistrature (Hrsg.): Le Sexe et ses juges. Syllepse, 2006, ISBN 2-84950-091-7 (französisch).
  • Colas Duflo: Philosophie des pornographes. Les ambitions philosophiques du roman libertin Histoire de la littérature érotique (= L’Ordre philosophique). Seuil, Pàriis 2019 (französisch).
  • Marie-Anne Paveau: Le Discours pornographique (= L’attrape-corps). La Musardine, Pàriis 2014, ISBN 978-2-84271-762-9 (französisch, 400 S.).
  • La pornographie. In: Romantisme (littératures, arts, sciences, histoire). Nr. 167. Société des études romantiques et dix-neuviémistes SERD - Armand Colin, Januar 2015, ISSN 1957-7958 (französisch).
  • Mathieu Trachman: Le travail pornographique. Enquête sur la production de fantasmes. La Découverte, Pàriis 2013, ISBN 978-2-7071-7544-1 (französisch, 300 S.).
  • Laureen Ortiz: Porn valley : une saison dans l'industrie la plus décriée de Californie. Premier Parallèle, Pàriis 2018, ISBN 979-1-09484170-9 (französisch, 319 S.).
  • Mathieu Trachman: Le travail pornographique : enquête sur la production de fantasmes (= Genre & sexualité). La Découverte, Pàriis 2012, ISBN 978-2-7071-7544-1 (französisch, 292 S.).
  • Julie Van der Kar et al.: Weporn. Le X et la génération Y. La Lettre volée, 2016 (französisch).
  • Florian Vörös (Hrsg.): Cultures pornographiques. Anthologie des “Porn Studies”. Éditions Amsterdam, Pàriis 2015, ISBN 978-2-35480-143-4 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). — mìt Täckschta vun Laura Kipnis, Richard Dyer, Susanna Paasonen, Linda Williams, Kobena Mercer, Heather Butler, Lisa Sigel, Sharif Mowlabocus, Clarissa Smith, Martin Barker et Feona Attwood
  • Jacques Zimmer (Hrsg.): Le Cinéma X. La Musardine, Pàriis 2012, ISBN 978-2-84271-508-3 (französisch, 502 S.).
  • Jacques Zimmer: Histoires du cinéma X : par celles et ceux qui l’ont conçu, produit, interprété ou commenté. Nouveau Monde, Pàriis 2011, ISBN 978-2-84736-613-6 (französisch, 448 S.).
  • Romain Roszak: La séduction pornographique (= Pour en finir avec). L’Échapée, Pàriis 2021, ISBN 978-2-37309-085-7 (französisch).

Weblìnks ändere

  Commons: Pornogràfii – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa ändere

  1. Athenaios Deipnosophistai 8.567b. Lüag àui Wilhelm Pape: Griechisch-deutsches Handwörterbuch. Bànd 2, Brüünschwiig 1914, S. 684.
  2. John R. Clarke: Ars Erotica. Primus, Darmstadt 2009, ISBN 978-3-89678-397-4, S. 12 f.
  3. Marion Herz: PornoGRAPHIE. Eine Geschichte. München 2005, S. 27 f.
  4. Handbuch der Archäologie der Kunst. Breslau 1830. Anglischa-n-Üssgààb: Ancient Art and its Remains or A Manual of the Archeology of Art. London 1850.
  5. Lisa Sigel: Governing Pleasures. Pornography and Social Change in England, 1815–1914. University Press, Rutgers 2002, ISBN 0-8135-3001-6.
  6. Pornography. In: An American dictionary of the English language. 1864. Üss’m Oxford English Dictionary, zwaita-n-Üssgààb (1989).
  7. Le pornographe ou idées d’un honnête homme sur un projet de règlement pour les prostituées propre à prévenir les malheurs qu'occasionne le publicisme des femmes.
  8. Robley Dunglison: Medical lexicon. A dictionary of medical science. 1857. Pornography. In: Oxford English Dictionary, zwaita-n-Üssgààb (1989). Clarke: Ars Erotica. S. 12.