Godina 1433 (MCDXXXIII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak (1. 1. po julijanskom kalendaru).

1433. po kalendarima
Gregorijanski1433. (MCDXXXIII)
Ab urbe condita2186.
Islamski836–837.
Iranski811–812.
Hebrejski5193–5194.
Bizantski6941–6942.
Koptski1149–1150.
Hindu kalendari
Vikram Samvat1488–1489.
Shaka Samvat1355–1356.
Kali Yuga4534–4535.
Kineski
Kontinualno4069–4070.
60 godinaYin Voda Vo(l)
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar11433.
p  r  u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

uredi
  • 4. 1. - Petnaest čeških poslanika-husita stiglo na Bazelski sabor - predstavljaju Četiri članka ali na pregovorima do aprila nema rezultata (Prokop Veliki protestuje jer ih Ivan Stojković naziva hereticima).
  • mart-april - Francuski putopisac Bertrandon de la Broquière prošao kroz Srbiju, gde se sreo sa despotom Đurđem.
  • proleće - Pobuna u Grblju protiv kotorske vlastele.
  • 4. i 8. 4. - Rimski sporazum cara Sigismunda i pape Eugena IV. (jedan od dvojice carevih zastupnika je Matko Talovac, beogradski kapetan): car će štititi papine interese na Bazelskom koncilu - sporazum omogućava caru da 25. 4. konačno napusti Sijenu.
  • april - Tvrtko II i despot Đurđe nastavljaju rat, u okolini Zvornika.
  • 4. 6. - Primirje na pet godina između Žigmunda i Mlečana (papino posredovanje).
  • jun - Sandalj Hranić se pridružuje despotu protiv Tvrtka.
    • do jeseni - Turci dovode Radivoja Ostojića u Bosnu, iz koje Tvrtko beži u Ugarsku; despot Đurđe uzeo Zvornik i Teočak (sa Sandaljem je od Turaka "kupio" Tvrtkovu zemlju).
  • novembar - Srpsko-mletački pregovori u Kotoru - despotu da se vrati Svetomiholjska metohija (Luštica) i deo Paštrovića, zauzvrat pomoć u gušenju pobune u Grblju; sklapanje sporazuma proslavljeno vatrometom od kojeg je izgoreo krov crkve sv. Franje.
  • 30. 11. - Češko-moravski sabor prihvatio "Praške kompaktate" - umereni husiti se izmirili sa katoličkom crkvom.

Tokom/tijekom godine

uredi
  • Okončano poslednje putovanje Zheng Heove flote - on ubrzo umire a brodovlje je zapušteno.
  • Arijanit Spata diže trogodišnji ustanak protiv Turaka u Albaniji, nakon lažne vesti o Muratovoj smrti; Mlečani privremeno preuzeli Danj od turskog komandanta (okolinu zauzeo Nikola Dukađin); napadan i despotov Drivast, zbog Đurđevih veza sa sultanom.
  • pre aprila - Franjevac Jakob de Marchia došao u Bosnu radi inspekcije samostana i preobraćanja heretika - ubrzo odlazi zbog nesuglasica sa domaćim franjevcima i kraljem.
  • prva pol. godine - Umro Ivan Alben, zagrebački biskup, nakon čega ponovo dolazi do sukoba između Kaptola i Gradeca - kralj Žigmund šalje Matka Talovca da upravlja oboma.
  • Na inicijativu Ivana Stojkovića, dominikanskog generala, Bazelski sabor poziva Dubrovnik da bude posrednik u privođenju "patarena" i pravoslavaca katoličkoj crkvi - grad šalje izaslanike u Bosnu i Srbiju, bez uspeha.
  • Ugarsko-hrvatski kralj Žigmund koncipirao vojne kotare za odbranu od Mlečana, Turaka i husita.
  • Dogovoren brak Ulriha II Celjskog i Katarine Branković.
  • 1431-33? - Konstantin Filozof: "Život despota Stefana".

Rođenja

uredi
  • 19. 10. - Marsilio Ficino, italijanski filozof († 1499)
  • Ladislav Hunjadi, mađarski državnik († 1457)
  • Marcin Bylica, poljski astronom i astrolog († 1493)
  • Giovanni Giocondo, italijanski fratar, arhitekt, arheolog, klasični učenjak († 1515)
  • Mirhond, persijski istoričar († 1498)

Smrti

uredi
Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1433.

Reference

uredi
🔥 Top keywords: Glavna stranicaŽeleznička stanica Novi SadNovi SadZa sada bez dobrog naslovaAtentat na Zorana ĐinđićaPredsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim Državama 2024.Zoran ĐinđićLista praznika Srpske pravoslavne crkvePosebno:TražiZadušniceIda PresterCloud Atlas (film)FacebookBeogradOtpisaniNikola TeslaLista državaNoć u kući moje majkePredsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim DržavamaPosebno:Nedavne izmjeneNipplepeopleVuk samotnjakSrbijaRužica ĐinđićŽanka StokićUrušavanje nadstrešnice železničke stanice Novi SadLista predsednika SrbijeSvi svetiSvjetska čudaDopaminCrvene beretkeHijerarhija Pravoslavne crkveZvezdan JovanovićRegistarske oznake motornih vozila u SrbijiLuka BojovićLista najvećih svjetskih metropolaŠkorpion (znak)Rat u Bosni i HercegoviniSeksSaša PopovićAr (jedinica)Aleksandar KneževićAleksandar VučićPeriodni sistem elemenataVojvodinaSvetozar MiletićSlobodan MiloševićSavezne države Sjedinjenih Američkih DržavaBitka na NeretviPodgoricaThe Forsyte SagaMonopol (igra)Lista gradova u Bosni i HercegoviniPetra DugandžićMeto JovanovskiPodela IndijeLepraVještačka inteligencijaBen-Hur (film, 1959)Republika SrpskaPetar II Petrović NjegošSrđan KaranovićThe Forsyte Saga (mini-serija, 1967)Nuklearna nesreća u VinčiSmrt gospođe MinistarkeMilorad Ulemek LegijaIvo AndrićKaćKristijan GolubovićBanja LukaLista gradova u HrvatskojLista pozivnih brojeva u SrbijiSrpsko-albanski sukobŽirafaPenisAntonia BilićTarzan XDrugi svjetski ratRepublika Srpska KrajinaPoza 69Tihomir StanićVaga (znak)Tara (planina)Žeželjev mostNeželjena dejstva hemoterapijeFašizamRegistarske oznake motornih vozila u Crnoj GoriSjedinjene Američke DržaveJugoslavijaManastir ManasijaZemunski klanNemanjićiBure barutaLos SerranoŠpanijaKosovoSelo gori, a baba se češljaJosip Broz TitoLista turcizama u srpskohrvatskom jeziku