Część mowy
Lingwistyczna kategoria słów
 | Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem Klasyfikacja części mowy (dyskusja).
|
Część mowy – specyficzna dla danego języka, wyróżniona głównie na podstawie kryteriów składniowych i fleksyjnych klasa wyrazów (zobacz też klasyfikacja części mowy)[1].
Nie istnieją żadne „uniwersalne” części mowy, które istniałyby w każdym języku, i – choć często na określenie „podobnych” klas funkcjonujących w różnych językach używa się tej samej nazwy, np. „rzeczownik” w języku polskim i w języku angielskim – są to jednak twory o zauważalnie odmiennym charakterze[2][3].
Co więcej, dla danego języka istnieć może wiele bardzo różnych od siebie klasyfikacji części mowy. Po pierwsze nie jest jasne rozróżnienie między pełną „częścią mowy” a jedną z form jakiejś innej części – np. przysłówek odprzymiotnikowy w języku angielskim można traktować jako część mowy lub też jako formę przymiotnika. Istnieją również problemy z zaszeregowaniem niektórych wyrazów, takich jak np. stokroć, trzeba, powinien[4]. Przykładem może być klasyfikacja części mowy wg Tadeusza Milewskiego[5]:
| Wyrazy | Nazywające | Wskazujące | Szeregujące |
|---|---|---|---|
| Prymarne | Rzeczowniki: las, białość | Zaimki: ja, ty, on | Liczebniki główne: jeden, dwa, trzy |
| Sekundarne | Przymiotniki: zielony, miły | Zaimki dzierżawcze: mój, twój, nasz | Liczebniki porządkowe: pierwszy, siódmy |
| Tercjarne | Przysłówki: biało, dobrze | Zaimki przysłówkowe: tu, tam | Liczebniki przysłówkowe: dwojako, trojako |
Podział części mowyEdytuj
Części mowy (w języku polskim) dzielą się na[6][7]:
a) Odmienne:
- rzeczownik,
- przymiotnik,
- czasownik,
- liczebnik,
- zaimek – typ rzeczowny, przymiotny, liczebny.
b) Nieodmienne:
- przysłówek,
- zaimek – typ przysłowny,
- przyimek,
- spójnik,
- wykrzyknik,
- partykuła.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 97.
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 97–98.
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 125–126.
- ↑ Nagórko 2007 ↓, s. 116.
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 107.
- ↑ Bąk 1977 ↓, s. 161–191.
- ↑ Nagórko 2007 ↓, s. 115–116.
BibliografiaEdytuj
- Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego – zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.
- Alicja Nagórko: Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007. ISBN 978-83-01-15390-8.
- Tadeusz Milewski: Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.