Paragvajo

Lando en Sud-Ameriko

1 ŝanĝo en ĉi tiu versio atendas kontrolon. La stabila versio estis patrolita je 5 jun. 2024.
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Paragvajo (rivero).

Paragvajo (gvaranlingvo Paraguái; hispanlingve Paraguay, en Esperanto ankaŭ malofte Paragŭajo) estas lando en Sudameriko.

Paragvaja Respubliko
República del Paraguay hispane
Tetã Paraguái gvaranie

Flago de Paragvajo

Blazono de Paragvajo

DetalojDetaloj
Nacia himno: Paraguayos, República o Muerte
Paragvajanoj, respubliko aŭ morto
Nacia devizo: Paz y justicia
Paco kaj justeco
Situo
suverena ŝtato (–)
respubliko
lando
lando sen maraliro Redakti la valoron en Wikidata vd
Bazaj informoj
ĈefurboAsunciono
Oficiala(j) lingvo(j)hispana
gvarania
Uzata(j) lingvo(j)hispana lingvo, Paraguayan Guaraní, Aché, Chamacoco, Ava Guarani, paragvaja signolingvo, Joseph Mfonyam, Pai Tavytera, Sanapaná, Kaskihá, Maskoy, Toba Qom, Mbyá Guaraní, Nivaclé, Maká, Enlhet, Enxet, Angaité, Ayoreo, gvarania lingvo, Tapieté
Plej ofta(j) religio(j)katolikismo (89,6%)
protestantismo (6,2%)
Areo406 752 km²
- % de akvo2,3 %
Loĝantaro6 996 245 (2009)
Loĝdenso14,2 loĝ./km²
Horzono-4

UTC-3 (somere)

Interreta domajnopy
LandokodoPY
Telefona kodo595
Plej alta punktoCerro Tres Kandú
Plej malalta punktorivero Paragvajo
Politiko
Politika sistemoPrezidenta respubliko
ŜtatestroSantiago Peña
Nacia tago15-a de majo
Sendependiĝo disde Hispanio14-a de majo 1811
Ekonomio
Valutogvaranio (PYG)
MEPlaŭ 2005
– suma$ 28 342 miliardoj
– pokapa$ 4 555
vdr

Geografio

redakti

Ĝeneralaj informoj

redakti

Historio

redakti

Ankaŭ vidu:

Administra divido

redakti

Paragvajo dividiĝas en 18 departementoj:

DepartementoLoĝantaro (08/2002)Ĉefurbo
Alto Paraguay15.008Fuerte Olimpo
Alto Paraná563.042Ciudad del Este
Amambay64.153Pedro Juan Caballero
Asunción513.399Asunción
Boquerón45.617Filadelfia
Caaguazú448.983Coronel Oviedo
Caazapá139.241Caazapá
Canindeyú140.551Salto del Guairá
Central1.363.399Areguá
Concepción180.277Concepción
Cordillera234.805Caacupé
Guairá176.933Villarrica
Itapúa463.410Encarnación
Misiones103.633San Juan Bautista
Ñeembucú76.738Pilar
Presidente Hayes81.876Villa Hayes
Paraguarí226.514Paraguarí
San Pedro318.787San Pedro

Esperantigo de ĉefaj paragvajaj urboj kaj vilaĝoj

redakti

Naturo

redakti

La Rezervejo San Rafael estas unu el plej gravaj lokoj por la konservado de la naturo en Paragvajo kun 730 km². Tamen estas tro malsufiĉe zorgata fare de la ŝtato. Tiele okazas kontraŭleĝaj lignoprenado, ĉasado kaj oftaj incendioj.

Faŭno

redakti

Birdoj

redakti

Paragvajo kun relative malgranda etendo enhavas grandan riĉon de birdospecioj pro la kuniĝo de diversaj ekoregionoj de granda biodiverseco kaj nombro de endemioj. Kelkaj el tiuj regionoj estas gravaj eĉ je tutmonda nivelo kiaj la Atlantika Arbaro kaj la Cerado, el kiuj la unua estas ege minacata ĉar restas malpli ol 10 % el la origina kovro. Estas registritaj 681 specioj kaj aliaj 35 nur hipoteze pro manko de dokumentado. Granda parto de la ornitologoj kiuj studis la birdaron paragvajan estis eksterlandanoj, unue hispanaj jezuitoj, poste usonaj, anglaj kaj germanaj esploristoj, kaj argentinaj aŭ nordamerikaj ornitologoj. Tiele la kolektoj estas ĉiuj eksterlande kaj tiuj enlandaj estas tro abandonitaj pro manko de zorgado.[1]

Kulturo

redakti

Literaturo

redakti

Kuirarto

redakti
  • Paragvaja supo (hispane Sopa paraguaya) estas tipa plado de la paragvaja kuirarto, produkto de gvarania kaj hispana sinkretismo. La Gvaranioj kutimis manĝi pastajn nutraĵojn faritajn el maizfaruno aŭ manioko envolvitajn en folioj de "güembé" (Philodendron bipinnatifidum - arba filodendro) aŭ banano kaj kuiritajn inter varma cindro.
  • Chipachipá (gvaranie chipa) estas malgranda pano farita el amelo, manioko, dur-fromaĝo, lakto, ovoj, butero kaj salo; oni povas ankaŭ aldoni iom da bakpulvoro kaj/aŭ iomete da oranĝsuko kaj/aŭ sunflora oleo.

Referencoj

redakti
  1. Alberto Esquivel kaj Salvador J. Peris, "Turismo ornitológico. San Rafael, emblema ornitológico de Paraguay" en Aves y naturaleza, Madrido, nº 17, paĝoj 36-39.

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti
🔥 Top keywords: wiki.phtmlVikipedio:ĈefpaĝoSpecialaĵo:SerĉiVikipedio:DiskutejoVikipedio:KontaktojVikipedio:Teknikaj novaĵojOscedoKategorio-Diskuto:Komunumoj de ItalioSpecialaĵo:Lastaj ŝanĝojEsperantoVikipedioMinions: The Rise of GruDua MondmilitoHelpo:EnhavoNaverEkologia manĝaĵoFrozen 2Vikipedio:Legindaj artikolojVikipedio:Bonvenon al VikipedioRegiona Interreta RegistrejoPortalo:KomunumoInforma teknologioHan KangSankt-PeterburgoVikipedio:Alinomendaj artikolojLizzy AumeierVikipedio:AktualaĵojVikipedio:MalgarantioSeksumadoDosiero:MediaWiki Temporary accounts page history mockup 2023-09 en.gifTTTStarship (raketo)Milena VelbaPraĉeloMasturbadoSebastian KirfVikipedio:Forigendaj artikolojSanta MonicaUzanto:DominikUzanto-Diskuto:TanbiruzzamanAdam WilkusOcean's ElevenIsraeloPelton-turbinoIzquierda RevolucionariaĜenerala Datum-Protekta RegularoJurordoMalvarmumoSunsistemoTrentino-Sudtirolo/Supra AdiĝoVikipedio:Vikidatumoj/NovaĵojVikipedio:Elstaraj artikolojZoom (videokomunikilo)PlatonoBitmonoRamadaAmoroDelovoj centr (metrostacio de Moskvo)Angla lingvoRetforumoIdahoKategorio:Komunumoj de Trentino-Supra AdiĝoUsonoLeninVikipedio en EsperantoDiskuto:Komunumoj de Trentino-Supra Adiĝo/SudtiroloSan-FranciskoSeksa pozicioHelpo:Alŝuti dosieronVikipedio:EnkondukoHelpo:Kiel krei paĝonBuŝa seksumadoSpecialaĵo:Miaj kontribuojHispanioŜablono:Vidindaĵoj en Sankt-PeterburgoListo de retaj videoservoj kaj videokanaloj en EsperantoRssOnomatopeoj en EsperantoSadovaja strato (Sankt-Peterburgo)Krystyna Łuczak-SurówkaBolzanoFrancis turbinoISO 8601Vikipedio:Diskutejo/NeesperantoGravitoHelpo:RegistriĝoInvado de Rusio en Ukrainion (2022)FloridoDiakrita signoMilito en Montara Karabaĥo (1988-1994)Norma datumaro14-a de oktobroTipazoUrinadoKuketoDiskuto:Trentino-Sudtirolo/Supra AdiĝoBelorusioAŝokoTriopismo