Idioma portugués

Luenga romance

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Portugués
Português
Atras denominacions:
Parlau en:Angola, Brasil, Cabo Verde, Timor Oriental, Guinea-Bissau, Guinea Ecuatorial, Luxemburgo, Macau (China), Mozambique, Namibia, Paraguai, Portugal, Sant Tomé y Prencipe y atros países.
Rechión:
Etnia:{{{pueblo}}}
Parladors:218 millons
Posición:{{{clasificación}}} (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica:Indoeuropea

  Luenga italica
   Luenga romanica
    Italica-Occidental
     Italica-Occidental-Occidental
      Galo-Iberica
       Iberorromanica
        Iberica-Occidental
         Galaicoportugués
          Portugués

Estatus oficial
Oficial en: Angola
Brasil
Cabo Verde
Timor Oriental
Guinea-Bissau
Guinea Ecuatorial
Macau (China)
Mozambique
Portugal
Sant Tomé y Prencipe
Unión Europea
Luenga propia de:{{{propia}}}
Reconoixiu en:{{{reconoixiu}}}
Regulau por:Instituto Internacional da Língua Portuguesa
Codigos
ISO 639-1pt
ISO 639-2por
ISO 639-3por
SIL

L'idioma portugués[1] (Português) ye una luenga romanica charrada por mas de 200 millons de personas en Portugal, Brasil, Mozambique, Angola, Cabo Verde, Guinea-Bissau, Guinea Ecuatorial, Sant Tomé y Prencipe, Macau y Timor Oriental, entre atros países.

O portugués y o gallego d'a baixa Edat Meya constituiban una sola luenga romanz conoixida como Galaicoportugués.

LexicoEditar

Ta más detalles, veyer l'articlo Lexico d'o galaicoportuguésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

En galaicoportugués bi ha arcaísmos romanicos que no conserva que esta luenga como garuja, derivau de *CALUGINEM, en latín clasico CALIGINEM, "boira escura".

Los chermanismos d'o galaicoportugués incluyen lo primer estrato de chermanismos cheneralizaus por o latín, un estrato de probables suebismos seguiu d'un estrato de goticismos que pueden estar comuns con l'occitán u o italiano u exclusivament con luengas peninsulars como o castellano.

Son probables suevismos en galaicoportugués: escá (d'o suevo *skala), , loivo / lobio, bouro / boiro, laverca y meixengra.

Son probables goticismos en galaicoportugués: casta, espora, estala, estaleiro, fato, ganso, teixugo, luva, roupa, escanção, aleive, fona, enguiçar, íngreme, groba,[2] y roca.[3]

Los atros chermanismos medievals han plegau a traviés d'atras luengas romances dende luengas como o francico: loja tiene o mesmo orichen que o francés loge en o chermanico occidental *LAUBJA, igual como loivo / lobio.

Los arabismos d'o portugués pueden estar directos u haber pasau a traviés d'o castellano (cenoura, cenoira, sin f).

Las exploracions portuguesas y a existencia d'un imperio colonial portugués han dau un gran paper a esta luenga fuera d'a Peninsula Iberica. Lo portugués ha teniu una gran importancia lexica en a historia d'as luengas romances occidentals (y en cheneral en as luengas occidentals), por a introducción de lexico d'orichen americano, africano, asiatico y oceanico a traviés d'o portugués. Tamién en as luengas d'os países d'Ultramar que entroron en contacto con o portugués bi ha una gran influencia lexica portuguesa, en particular en Chapón d'ixas envueltas d'a dinastía Muromachi (S XVI - S XVII). Los chesuítas portugueses d'ixos tiempos son os responsables d'a entrada de muitos lusismos en chaponés relativos a ideyas cristianas, ciencia occidental, tecnolochía y productos d'a epoca.

Son palabras portuguesas d'orichen arabe tifón y lilas, d'orichen africano subsaharián banana, cachimba y inhame, d'orichen indian bambú, carambola y pagoda, d'orichen chaponés biombo y bonzo, d'orichen chinés cha y charol, y d'orichen malayo cacatua, junco y lancha.

ReferenciasEditar

  1. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  2. (es) Rafael Cano Aguilar: Historia de la lengua española. Ariel lingüística. Editorial Ariel. pp 481-483, pp 133-147.
  3. (es) Gerhard Rohlfs: Lengua y cultura. Anotaciones de Manuel Avar. Ediciones Alcalá, 1966, pp 60-61.

BibliografíaEditar

  • (es) Rafael Cano Aguilar: Historia de la lengua española. Ariel lingüística. Editorial Ariel.
Wiki Baike
Ista luenga tien a suya propia Wiki Baike. Puetz vesitar-la y contribuir en Wiki Baike en portugués.
Luengas oficials d'a Unión Europea
Alemán | Anglés | Bulgaro | Castellano | Checo | Danés | Eslovaco | Esloveno
Estonio | Finés | Francés | Griego | Hongaro | Irlandés | Italiano | Letón | Lituano
Maltés | Neerlandés | Polaco | Portugués | Rumano | Sueco
Fuent: Pachina oficial d'a UE


Luengas romances
Aragonés | Arrumano | Astur-leyonés | Castellano | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chudeocastellano | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumano | Italiano | Ladino | Ligur | Lombardo | Meglenorrumano | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanche | Rumano | Sardo incluindo o sasarés | Siciliano | Veneciano
🔥 Top keywords: Carles PuigdemontPortaladaLista de municipios d'a provincia de SevillaLista de municipios d'a provincia de MalagaTxerokiCategoría:Naixius de SaxoniaKelvinLista de provincias d'Espanya por superficieAPunda de ra BlanqueraGustaaf DeloorVladimir PutinLista de municipios d'a provincia de GranadaCategoría:PolacosBielCategoría:Periodo NeochenoArbailaCuenca hidrograficaSoricidae959Progresión d'o récord mundial masculín de 100 metros lisosCantón de PradaLéa Seydoux1043Lista de municipios de CantabriaCleopatra VIIImachen:Logo Real Madrid.svgJerry GoldsmithPecetaEspecial:MirarLista de municipios de BadajozLista de municipios de VenezuelaLista de municipios d'a provincia de ToledoWikibaike: Alvertencias cheneralsLista de municipios d'a provincia de SalamancaWikibaike: Lista d'articlos que toda Wikipedia habría de tenerWikibaike: SobreWikibaike: Ortografía consensuadaEubacteriaEspecial:Zaguers cambeosWikibaike: AduyaWikibaike: TabiernaLista de municipios d'a provincia de ValenciaLista de municipios d'a provincia de CordobaLista de municipios d'a provincia de CastellónAcademia Aragonesa d'a LuengaLista de municipios d'a provincia de CuencaSincelPreposicions en catalánMasturbaciónLista de municipios d'a provincia de SoriaWikibaike: ComunidatSexo oralWikibaike: ActualidatStar Wars (franquicia)Relación sexualFundación WikiIdioma aragonésSexo analVAduya:Cómo rechistrar-seIraqLZapoPQSaturno (planeta)WXRomanico aragonésZYLista de municipios d'a provincia d'AlmeríaGUDTCeresaGuNLista de ligas de baloncesto9JBiquipediaILista de municipios d'a provincia de BarcelonaMohandas Karamchand GandhiTzRoseta hexapetalaSBLlLista de municipios d'a provincia de Ciudad RealFierroWikibaike: Tabierna/AduyaCoordenadas cheograficasChuego d'apuestaElemento quimico6