Klankverskynsels
Begrippe soos ronding, ontronding en oorronding
In fonetiek staan begrippe soos ronding, ontronding en oorronding as klankverskynsels bekend.
Ronding
wysigRonding is die klankverskynsel waar geronde klanke met geronde lippe uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "huil" as "hůil"
Ontronding
wysigOntronding is die klankverskynsel waar geronde klanke met spleetvormige lippe uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "deur" as "deer"
Oorronding
wysigOorronding is die klankverskynsel waar geronde en ongeronde klanke oordrewe gerond uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "lyk" as "luik" of "ma" as "mo"
Nasalisering
wysig'n Vokaal en nasale klanke staan langs mekaar; gevolglik neem hulle mekaar se eienskappe aan.
- Byvoorbeeld, g"an"s – gans
Assimilasie
wysigAssimilasie is die gelykmaking van klanke. Daar word onderskei tussen algehele en gedeeltelike assimilasie
- By algehele assimilasie verdwyn die klank heeltemal:
- Byvoorbeeld, ander word anner
- hierdie word hierie
- By gedeeltelike assimilasie word die klank slegs gewysig:
- Byvoorbeeld, aanbrand word aambrand
- onmootlik word ommoontlik
Vokaalreduksie
wysigVokaalreduksie is wanneer enige vokaal wat tydens uitspraak as 'n "i" klank uitgespreek word.
- Byvoorbeeld, "kolonel" as "kolinel"
Letteruitspraak
wysigLetteruitspraak is die foutiewe uitspraak van 'n woord volgens die spelwyse, wat in stryd is met die beskaaf- en natuurliksprekende moedertaalsprekers se uitspraak.
- Byvoorbeeld, hoenderboudjie pleks van hoenerboukie.